1 sierpnia 1944 r. w szeregach powstańczej armii byli też bydgoszczanie [zdjęcia]

Krystyna Hojka, ps. “Grażyna" (1925-2008)

“Nazywam się Krystyna Hojka, z domu Hanula, w powstaniu miałam pseudonim “Grażyna" - tak zaczęła swoją opowieść jedna z tysięcy “morowych panien" (zapis trafił do Archiwum Historii Mówionej w Muzeum Powstania Warszawskiego, do odsłuchania na stronie www.1944.pl).

W godzinie “W" niespełna 19-letnia “Grażyna" znajdowała się w punkcie zbornym, w mieszkaniu rodziców (należała do kompanii radiotelegraficznej “Orbis", batalion “Iskry"). Niestety, ani Krystyna, ani inni powstańcy nie mogli opuścić domu, bo ulica Moniuszki była stale ostrzeliwana przez Niemców ukrytych w dwóch bunkrach. Dopiero następnego dnia, przez dziurę zrobioną na półpiętrze, przedostali się do piwnicy, stamtąd dotarli na ul. Jasną, do Hotelu "Victoria”. 3 sierpnia trafiła na krótko na Leszno, potem na Wolę, na ul.

Zielną 20. Tam z rozkazu płk. Jerzego Uszyckiego, ps."Ord”, dowódcy wojsk łączności, pluton radiotelegraficzny został przydzielony, na cały czas powstania, do wyłącznej dyspozycji Komendy Głównej.

16 sierpnia “Grażyna" po raz pierwszy zeszła do kanału. Wchodziła do niego i wychodziła jeszcze kilka razy, niosąc meldunki. Jej ostatni powstańczy adres to Marszałkowska 81. Tam, do upadku powstania, znajdowała się radiostacja. Za zgodą dowódcy wychodziła z Warszawy wraz z ludnością cywilną. Z rodziną została wy-wieziona do obozu pracy w München-Bernsdorf.

Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie zgłosiła się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Tam poznała Jana Hojkę, za którego we Włoszech wyszła za mąż. Wraz z 2. Korpusem Jan i Krystyna znaleźli się w Anglii. Do Polski wrócili w 1947 r. i zamieszkali w Bydgoszczy.

Niezwykle losy swojej mamy opowiedział nam przed laty Zdzisław Hojka, b. wieloletni kierownik działu historii w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego.