Tak było rok temu w Halembie, kiedy zginęło 23 górników. I tak było w minioną niedzielę, na Ukrainie. W donieckiej kopalni zginęło 90 górników. W obu wspomnianych przypadkach sprawcą tych tragedii był metan.
Przez setki milionów lat w wyniku różnych przemian środowiska i geologicznych w skorupie naszej Ziemi powstawały pokłady węgla kamiennego, ropy naftowej i gazu ziemnego. Paliwa te mogą występować osobno lub współistnieć razem, tak jak ropa naftowa i gaz ziemny. Wspólnym składnikiem występującym w tych surowcach jest metan.
Gaz ten (CH4) jest najprostszym węglowodorem, często nazywanym gazem błotnym lub kopalnianym. Powstaje w wyniku beztlenowego rozkładu związków organicznych, na przykład na bagnach. Jest również głównym składnikiem, stanowi ponad 90%, gazu ziemnego. Jest bezbarwny i bezwonny, co czyni go bardzo niebezpiecznym. Gaz ziemny, który używamy w naszych kuchenkach gazowych, jest mieszany z charakterystycznym związkiem zapachowym. Ma to zabezpieczyć nas przez ewentualną nieszczelnością instalacji gazowej i tym samy zapobiec eksplozji. Metan potrafi eksplodować już w stężeniu 1:10 z powietrzem.
Dlatego w kopalniach czujniki metanowe są tak nastawione, by już przy 1-1,5% stężeniu metanu automatyczne odciąć dopływ napięcia. Gdyż wybuch może wywołać iskra z urządzeń elektrycznych, nieprawidłowo prowadzone roboty strzałowe czy wreszcie wywołujący zapłon ruch skał. Również zdarza się, że wybuch metanu inicjuje kolejny wybuch - wybuch pyłu węglowego. W czasie wybuchu metanu człowiek nie ma szans. Powstaje ogromna fala uderzeniowa, brak tlenu, a temperatura wybuchu sięga od 1500 do 2650 stopni Celsjusza.
Metan jest naturalnym gazem występującym w skorupie ziemskiej, ale również jest gazem cieplarnianym, którego potencjał jest aż 21 razy większy niż dwutlenku węgla! Jego obecność jest związana z hodowlą zwierząt, ale i też ze skutkiem topnienia lodów, topniejąca zmarzlina uwalnia z gleby metan. Ciekawostką jest to, że ogromne jeziora płynnego metanu występują na Tytanie, największym księżycu Saturna. Potwierdził to w styczniu 2005 roku próbnik Huygens sondy Cassini. Skrajnie niskie temperatury umożliwiają, że metan jest płynny.
Jak powstaje?
Materiał organiczny pochodzący z ginących roślin gromadzi się i rozkłada na dnie bagien. Warstwy osadów pokrywające dawne bagna zaczynają coraz mocniej ściskać ten materiał. W wyniku procesów fizycznych i chemicznych powstaje węgiel, metan, dwutlenek węgla, azot i woda. Proces zachodzi przez wiele milionów lat, przez co grubość pokładów węgla ciągle wzrasta.
Jak można wyelimonować zagrożenie wybuchem w kopalni?
W czasie wydobywania węgla jego pokłady oraz otaczajace skały mogą wydzielać metan, który po zmieszaniu z powietrzem tworzy silną mieszaninę wybuchową . Aby gaz nie stwarzał zagrożenia, nalezy go usuwać ze strefy, w której pracują górnicy.
Na powierzchni obszaru, z którego jeszcze nie rozpoczęto wybierania węgla wiercone są otwory; ich zadaniem jest usunięcie metanu ze strefy, w której będą prowadzone prace. Podobne odwierty dokonywane są po utworzeniu szybów i na wyrobiskach pozostałych po zakończeniu wybierania węgla.
Wydobyty tym sposobem metan może być wykorzystywany jako surowiec energetyczny na miejscu lub dzieki sprzedaży stanowić dodatkowe źródło dochodu kopalni.
Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
Plotki, sensacje i ciekawostki z życia gwiazd - czytaj dalej na ShowNews.pl
- Piotr Gąsowski pokazuje w Polsacie drugą twarz?! Stroi fochy na młodszego kolegę
- Tak wygląda grób Krzysztofa Krawczyka tydzień przed rocznicą. Szczegół łamie serce
- Tak żyje po zwolnieniu z TVP. Dawno niewidziana Nowakowska przyłapana na mieście!
- Fitkau-Perepeczko nie nosi stanika. Pokazała z bliska, jak wygląda jej dekolt!