Bydgoscy turyści na Drodze Głodu i w ciemnym tunelu pod górską przełęczą

Ale zanim tam się pojawimy, warto dodać, iż Rudawy Janowickie dzielą się na mniejsze fragmenty – na Góry Sokole (w północno- zachodniej części) oraz na Wzgórza Karpnickie (w zachodniej).

Najwyższym szczytem Rudaw Janowickich jest Ostra Mała (945 m n.p.m.), która jest jednym z wierzchołków Skalniaka. To centralna część Rudaw.

Przełęcz Kowarska (727 m n.p.m.) znajduje się właściwie na granicy Rudaw i Karkonoszy. To jednocześnie zachodnia granica Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Do centrum Kowar jest stąd około 4,5 km.

Przełęcz przecina kilka dróg (m.in. z Kowar i Kamiennej Góry), dzięki czemu można na nią bez problemu dojechać własnym autem, autokarem czy autobusem PKS-u (jest przystanek). Samochody bez trudu tu zaparkują na rozległym placu o gruntowej nawierzchni.

Do zakończenia II wojny światowej znajdowała się tu niemiecka karczma Schillerbaude, która słynęła z pięknego wystroju i panującego wśród personelu i gości dobrego humoru. W roku 1962 w dawnej karczmie uruchomiono polskie schronisko turystyczne, które w roku 1970 zostało zamknięte ze względu na zły stan technicznym, a 3 lata później rozebrane.

Na przełęczy przy węźle szlaków turystycznych można zobaczyć wykuty w kamieniu krzyż zwany potocznie pokutnym.
Jak czytamy na umieszczonej przy nim współczesnej tabliczce (uszkodzonej), krzyż powstał między XIV a XVI wiekiem i był ustawiony przez zabójcę na miejscu zbrodni. Takie przeznaczenie krzyża nie jest jednak solidnie potwierdzone.

Pod Przełęczą Kowarską wykuto tunel kolejowy, który jest jednym z najdłuższych na terenach dzisiejszej Polski (1025 m). Znajduje się na nieczynnej jednotorowej linii kolejowej nr 308 Kowary – Jelenia Góra.

Tunel jest sporą atrakcją turystyczną. Niedawno przeszła nim wycieczka bydgoskich turystów (w tym autor tekstu i zdjęć) pod przewodnictwem Jerzego Bitnera. Lubią nim przejeżdżać motocykliści crossowi, by potem pomknąć znanymi sobie ścieżkami.

Tunel pod przełęczą przebito w skale i obudowano go ciosanym kamieniem, aby zmniejszyć nachylenie torów i zabezpieczyć pociągi przed osuwiskami skalnymi. Prace wykonano w latach 1901- 1905. W roku 1932 linię zelektryfikowano. Po wojnie władze radzieckie ogołociły ją z infrastruktury elektrycznej i na trasę musiały wrócić parowozy. Ostatni przejechał pod koniec lat 80. Linię zamknięto formalnie dopiero w roku 2007.

W tunelu brakuje fragmenty torów, co obrazuje „zaangażowanie” złomiarzy.

Z Kowar na Przełęcz Kowarską, a potem w dół w kierunku Ogorzelca, Szarocina do Kamiennej Góry prowadzi tzw. Droga Głodu (pierwotnie nazywana w języku niemieckim Hunger Weg lub Alte Straße).

Droga powstała na początku drugiej połowy XIX wieku w okresie wielkiego głodu, jaki dotknął ludność i Kowar i okolic po upadku przemysłu tkackiego i klaskach nieurodzaju. Wybuchły wtedy zamieszki, które władze pruskie postanowiły uśmierzyć uruchamiając roboty publiczne i płacąc za każdy dzień zatrudnionemu bochenek chleba i 60 fenigów.

Najważniejszą inwestycją w ramach tego pomysłu była zbudowana w latach 1855 – 1857 utwardzona Droga Głodu. Bydgoscy turyści przeszli fragmentem tego starego traktu.