Człowiek jest otoczony z każdej strony przez media

- Skąd wziął się pomysł zorganizowania konferencji "Etyka w mediach w dobie globalizacji, wyzwania i zagrożenia"?

- Jest dużo pytań: czym jest etyka, jak się ma ona do wolnych mediów, czy ma ona związek z misją mediów publicznych? Uważam, że już najwyższy czas, żebyśmy postawili sobie te pytania i poszukali na nie odpowiedzi. Ważne, żebyśmy chcieli się nad tym zastanowić. Zależy mi, żeby element etyki zaczął funkcjonować w myśleniu człowieka oraz w myślach twórców mediów.

- Czasem można odnieść wrażenie, że Kościół ma problem z mediami lub media z Kościołem. Przykładem nominacja księdza arcybiskupa Głódzia na stanowisko biskupa gdańskiego. Zaczęto o tym dyskutować w mediach i oburzyła się na to część hierarchów i księży.

- Między Kościołem a mediami nie ma kontrowersji. Apel biskupów, w tej konkretnej sprawie, nie dotyczył tego, że media zajmowały się tym tematem, tylko ingerencji w niezależne kompetencje Stolicy Apostolskiej. Ludzie mają prawo do głoszenia własnych opinii, ale jeśli robi to instytucja, to powinna wiedzieć, że wchodzi ona nie w kompetencje konkretnego biskupa, tylko Ojca Świętego. Można dyskutować, ale z uszanowaniem niezależności Stolicy Apostolskiej. A tego, w tym przypadku, nie w pełni uszanowano.

- Kościół jest otwarty na media? Można pytać o wszystko?

- Co to znaczy, pytać o wszystko? Przychodzę do jakiejś rodziny i mogę ją pytać o wszystko? Jest coś takiego jak intymność rodziny. Czyli coś przynależne do nich. Gdyby ktoś podał to jako news, to gdzie byłaby owa intymność? Jak najbardziej można pytać o wszystko, ale najpierw musielibyśmy zdefiniować, co to jest "wszystko"? Czasem pytania ignorują katolicką naukę społeczną czy naukę moralną Kościoła. A to jest także dziedzictwo Europy. Możemy nie mieć szacunku do naszego dziedzictwa, ale to, kim jesteśmy, wynika z tego dziedzictwa.

- Czy Kościół ma jakieś oczekiwania w stosunku do mediów? Może za dużo piszemy o ciemnych stronach Kościoła, zamiast o tych dobrych, jasnych?

- Instrukcję "Communio et progessjo" przygotowali nie księża, a świeccy. Dotyczy ona praw i obowiązków ludzi mediów i odbiorców, aby przyczynić się do rozwoju i postępu ludzkości. Mówi ona, że "media są darem bożym". Jest nim również człowiek, społeczeństwo i etyka. Nie ma potrzeby, żeby jeden dar boży niszczył drugi.

Tu pytanie: czy chcemy służyć społeczeństwu, czy gonić za niesprawdzonymi newsami? Czasem w gazetach pojawiają się tytuły - zdania twierdzące, na końcu których postawiony jest znak zapytania. Natomiast lead - wprowadzenie do artykułu - pokazuje, że nie jest aż tak źle. Wiedząc, że nasza kultura opiera się na czytaniu głównie tytułów i nagłówków może coś urosnąć do przekłamania.

Nie chodzi o to, żeby czegoś nie dotykać, ale robić to zgodnie z sumieniem chrześcijańskim lub dziennikarsko - humanistycznym.

Potrzeba tu profesjonalizmu w ukazywaniu prawdy.

- W tym roku przygotowaliście pierwszą część konferencji, ale na tym nie koniec?

- Otwiera ona cykl konferencji pod wspólnym tytułem "Etyka w mediach w dobie globalizacji". Kościół nie jest instytucją zamkniętą. Zależy nam na wypracowaniu w człowieku krytycznego sumienia. Rolą konferencji jest edukacja społeczeństwa.

Człowiek jest otoczony z każdej strony przez media. Nie zostaliśmy przygotowani do tego, żeby media nam służyły. Przynajmniej dobrze by było, gdyby nam służyły, bo po to są i często już służą.

- W przyszłym roku chcecie się zająć internetem?

- Już teraz jedna z konferencji będzie poświęcona tematowi: internet a relacje międzyludzkie. Dziś ludzie pracując w jednym biurze poznają się przez internet, a nie dlatego, że siedzą biurko w biurko. To klasyczny standard - niestety - wzięty z życia. Internet jest wspaniałym wynalazkiem, ale nie zawsze pozwala nam rozwijać osobowość. Często zabija w nas najważniejsze relacje z drugim człowiekiem.

Rozmawiał Roman Laudański
[email protected]