Jako mąż i nie mąż!

Ślubu powinien udzielać kierownik Urzędu Stanu Cywilnego powołany na stanowisko w konkursie. Niestety, w kilku miejscowościach regionu mianowano tych urzędników bez konkursu. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że jest to niezgodne z prawem, a ich działania są nielegalne, wiec i śluby udzielone przez nich są... nieważne. To tak, jakby parze narzeczonych dał ślub kolega z pracy.

Panienka z dziećmi?
Jakie będą skutki? Trudno dziś ocenić. Skoro ślub jest nieważny, to jak przeprowadzić rozwód osób, które małżeństwem nigdy nie były? Jeśli nielegalna żona i nielegalny mąż wzięli kredyt - to kto go bankowi ma spłacać? A dzieci tej pary: urodziły się w prawowitym związku czy w konkubinacie?

W Rypinie kierowniczka USC od marca udzieliła 33 śluby cywilne. Aneta Furman była zastępcą kierownika USC. W marcu jej poprzedniczka odeszła na emeryturę, radni powołali ją na szefową. Bez konkursu.

- Ale jaja! - Marcin z Rypina (14 lipca stanął na ślubnym kobiercu z Natalią) nie może uwierzyć własnym uszom na wieść o tym, że w świetle prawa jest kawalerem. - Pierwsze słyszę o takim wyroku. I co my teraz zrobimy? Trzeba od nowa biegać z dokumentami?

- Nie wiem, co teraz będzie - martwi się Aneta Furman. - Przecież moja praca polega nie tylko na udzielaniu ślubów. Podpisywałam też zaświadczenia o braku przeszkód prawnych do zawarcia związków małżeńskich konkordatowych czy oświadczenia o uznaniu dziecka przez ojca i wiele innych dokumentów.
W świetle wyroku NSA, dokumenty podpisane przez Furman w ciągu ostatnich blisko ośmiu miesięcy są nieważne. Zostały wystawione przez osobę nieuprawnioną. Podobna sytuacja jest w USC w Golubiu-Dobrzyniu.

Jeśli więc małżeństwa zawarte w tych urzędach stanu cywilnego były nieważne, pary będą musiały wystąpić do sądu o unieważnienie małżeństwa, a potem stanąć na ślubnym kobiercu jeszcze raz. - W ustawie jest zapis, że wszelkie sprawy prowadzi albo kierownik, albo jego zastępca. Mają więc taki sam zakres obowiązków - mówi Jadwiga Słowińska, kierownik USC w Inowrocławiu. Sama piastuje stanowisko od 11 lat i cieszy się, że prawna zawierucha jej nie dotyczy.
W Bydgoszczy niepewność

Niespójne przepisy powodują też, że status niektórych zastępców kierowników USC jest wątpliwy. A przecież i oni udzielają ślubów, podpisują ważne dokumenty. Powinni być powoływani w drodze konkursu. Tak stanowi wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tymczasem w Bydgoszczy dwóch zastępców kierownika USC do konkursu nie stawało. Czy pary, którym udzielali ślubów już muszą się martwić?

Czy ich ślub jest nieważny? - Zastępca kierownika USC musi być powołany w drodze konkursu. Jest jednak wyjątek, gdy pracownik urzędu awansuje na stanowisko zastępcy - tłumaczy Teresa Ogorzeja, koordynator służb prawnych Urzędu Miasta w Bydgoszczy.

Jeśli interpretacja prawników miejskich okaże się błędna, być może kilkaset małżeństw z Bydgoszczy także będzie musiało stanąć na ślubnym kobiercu raz jeszcze. Trzeba będzie też ponownie ubiegać się o rejestrację narodzin dziecka i akty zgonów sporządzone przez nieuprawnionych do tego urzędników.

W kraju są już przypadki, że małżonkowie żądają od urzędów odszkodowania. Małżeństwo z Józefowa dostało od miasta pięć tys. zł za koszty wesela, inna para zażądała odszkodowania za wydatki na chrzciny.