Kodeks Pracy 2019. Zobacz komu przysługuje odprawa, a kto odprawy nie dostanie

Odprawa przysługuje jednak tylko tym, którzy pracują w podmiotach zatrudniających przynajmniej 20 osób. Żeby otrzymać odprawę, muszą być spełnione określone okoliczności.

Przede wszystkim – przyczyna utraty pracy przez zatrudnionego nie może leżeć po jego stronie. Na odprawę może liczyć także ta osoba, której wręczono wypowiedzenie zmieniające, ale uznała ona, że nowe warunki są dla niej nie do przyjęcia, co skutkowało wręczeniem wypowiedzenia umowy o pracę. Najczęściej jednak do zwolnienia dochodzi z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, z których likwidacja stanowiska pracy i reorganizacja zadań w firmie są najczęstszymi powodami rozstania się z pracownikiem. Przyczyny redukcji etatów mogą być jednak i inne - na przykład ekonomiczne czy organizacyjne.

Wysokość odprawy zależy bezpośrednio od wysokości zarobków i stażu pracy w firmie. Im dłużej pracownik był związany z pracodawcą i im więcej na swoim stanowisku zarabiał tym jego odprawa będzie wyższa. Nie może jednak przekroczyć 15-krotności minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Jeśli do rozstania dochodzi w ramach ustawy o zwolnieniach grupowych pracownik który zatrudniony jest w firmie krócej niż dwa lata otrzyma odprawę w wysokości miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli pracuje dłużej niż dwa lata, ale krócej niż osiem lat jego odprawa wyniesie dwukrotność miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli pracuje dłużej niż osiem lat ma prawo do trzymiesięcznej odprawy. Dokładną wartość odprawy oblicza się tak jak przy wyliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.

Zobacz także: Przez 500 plus podrożeją atrakcje turystyczne? ZOO i muzea będą kosztować o wiele więcej? 500 plus zaczyna zbierać żniwo

Szczególnym rodzajem odprawy jest odprawa emerytalna i rentowa. Dotyczy ona pracownika, który osiągnął ustawowy wiek emerytalny (a więc nie otrzymają jej osoby które uzyskały świadczenie przedemerytalne) i odchodzi z firmy albo osoby, która spełniła warunki które uprawniają ją do otrzymywania renty z tytułu niezdolności do pracy. Odprawa tego typu może być wypłacona tylko raz. Na konto pracownika z tytułu odprawy emerytalnej (rentowej) trafia wypłata w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, które otrzymywał na zajmowanym stanowisku.

Są właściwie tylko dla przypadki, kiedy pracownik nie dostanie szansy na odprawę. Pierwszy przypadek zachodzi wtedy, gdy firma rozstaje się z nim w trybie zwolnienia dyscyplinarnego. To następuje najczęściej w związku z rażącym naruszeniem obowiązków pracowniczych (na przykład porzuceniem pracy, stawieniem się do pracy w stanie nietrzeźwym). Bywa jednak i tak, że zwolnienie dyscyplinarne wybierane jest przez pracodawcę w ramach prywatnej zemsty na pracowniku lub właśnie po to, by nie płacić mu odprawy. Nie bez powodu ogromny procent spraw w sądach pracy dotyczy właśnie kwestii zwolnień dyscyplinarnych – pracownicy szukają w sądach sprawiedliwości, bo nie czują, że na tego typu „rozstanie" zasługują.

Przeczytaj także: 500 plus na każde dziecko. Czy pieniądze będą wypłacane już w lipcu?

Drugi przypadek, w którym osoba odchodząca z firmy nie dostanie odprawy występuje wtedy gdy strony dogadują się co do zasad odejścia z firmy, a rozstanie następuje w trybie porozumienia stron. Takie porozumienie musi jednak zainicjować sam pracownik, a nie pracodawca. Jeśli z taką propozycją wyjdzie pracodawca, jego pracownik ma prawo do odprawy jeśli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnieniem objętych jest przynajmniej 10 pracowników (jeśli całkowite zatrudnienie nie jest większe niż 100 osób) lub jeśli zwalniane jest 10 procent załogi (przy zatrudnianiu co najmniej 100 osób, ale nie więcej niż 300), a także wtedy gdy w tak krótkim czasie zwalnianych jest 30 pracowników (w firmach zatrudniających powyżej 300 ludzi). To ważne zastrzeżenie, bo uprawnienia do odprawy nie będą przysługiwać osobom zwalnianym poza zwolnieniami grupowymi (indywidualnie) oraz w firmach zatrudniających poniżej 20 pracowników. W ich wypadku wypłata odprawy zależy do dobrej woli pracodawcy – może być wypłacona, ale nie musi.