Pod złą datą

     W podręczniku Jana Wendta "Historia, Gimnazjum III" znaleźliśmy kilkanaście pomyłek. Dotyczą przede wszystkim dat dziennych i rocznych. Gdańskie wydawnictwo "M. Rożak", które tę książkę wypuściło na rynek... podziękowało nam za wszystkie uwagi. Recenzenci zapewniają, że do pracy autorstwa J. Wendta mieli mnóstwo zastrzeżeń, a lista dostrzeżonych błędów liczyła... 24 strony.
     Nobel pięć lat szybciej
     Kiedy miał miejsce zamach na Gabriela Narutowicza, pierwszego prezydenta II RP? Uczeń, który korzysta z tego podręcznika dowie się, że 16 grudnia... 1916 r. Jeśli właściwie kojarzy fakty, będzie zdumiony. - Przecież wtedy nie było Polski - _odpowie rezolutnie. Na sąsiedniej stronie obejrzy zdjęcie Narutowicza i przeczyta, że zmarł w... 1922 r.!
     Takich niespodzianek jest w podręczniku więcej. Autor m.in. podaje, że 1 września 1939 r. wybuchła... I wojna światowa, a rząd radziecki do mordu w Katyniu przyznał się w 1989 r. J. Went uczy młodych Polaków, że stan wojenny został zawieszony... 1 stycznia 1983 r., a na lata 1993-1997 przypadły rządy ekipy solidarnościowej! Sporo problemów miał autor z ustaleniem, kiedy Lech Wałęsa został prezydentem; w kilku miejscach w podręczniku podaje różne daty i wszystkie są niewłaściwe. Zdziwiłaby się Wisława Szymborska, gdyby dowiedziała się, że Nagrodę Nobla dostała pięć lat wcześniej.
     Nic nie wiedzieliśmy!
     Listę pomyłek przekazaliśmy w ubiegły piątek resortowi edukacji. - Jest pani pierwszą osobą, która zgłasza nam ten problem. Pilnie się tym zajmiemy - powiedziała Danuta Mieszkowska z Departamentu Kształcenia Ogólnego, Specjalistycznego i Profilaktyki Społecznej, Wydział Programów i Podręczników w MENiS.
     - A kto recenzował podręcznik? - zapytała z ciekawości.
     - Między innymi profesor Jerzy Holzer.
     - Znakomity historyk, ma doskonałą opinię.
     - Jest jeszcze profesor Suchoński.
     - To najlepszy dydaktyk.
     Rozmawiałam z prof. Holzerem. Choć od czasu, gdy recenzował książkę minęło kilka lat pamiętał, że miał bardzo dużo uwag. Obiecał sprawdzić i ustosunkować się do naszej listy błędów.
     Z bardzo obszernego listu, który otrzymaliśmy wynika, że przesłał... 24 strony uwag do pracy J. Wendta. "Wydawnictwa z reguły uważają mnie za nieznośnego pedanta, ale ta liczba nie znaczy, że podręcznik był tak zły. Do innych też wysyłałem wiele uwag" - pisze prof. Holzer.
     Jest pewny, że przy tekście Wendta ktoś, niezależnie od jego recenzji - albo autor, a może wydawnictwo - trochę majstrowali. "Zarówno błędy o charakterze literówek, jak część innych, są oczywiście rezultatem bałaganiarstwa autora. Zwracałem mu na to uwagę w moich recenzjach" - zapewnia prof. Holzer.
     Profesor jest zdania, że dla podręcznika obowiązują dwie reguły: nie powinno być w nim ani jednego błędu i powinien być osiągnięty wysoki stopień jasności wykładu!
     Nie spełniał roli
     Uwagi do "jasności" czyli strony dydaktycznej miał inny recenzent, dr Piotr Unger: - Gdy dostarczyłem swoją opinię usłyszałem w wydawnictwie, że się wymądrzam.
     Uwagi były spisane na siedmiu stronach, a kończyły się stwierdzeniem, że książka w takiej formie nie może spełniać roli podręcznika do historii najnowszej. Miałem między innymi zastrzeżenia do kolejności przedstawianych faktów.
     To, co znalazło się w druku, niestety potwierdza słowa dr Ungera. Autor najpierw wyprowadza armię gen. Andersa z ZSRR, po czym pisze o jej formowaniu.
     Szedł jak woda
     W Księgarni Pedagogiczno-Szkolnej w Bydgoszczy zapewniono nas, że nikt nie zgłaszał uwag do tego podręcznika. - Bardzo dobrze się sprzedawał. Nauczyciele polecali, rodzice kupowali. Rozchodził się jak woda.
     W ubiegłym roku Wydawnictwo M. Rożak wypuściło na rynek podręcznik tego samego autora, zatytułowany "Przez wieki 3". Jak nas poinformowała Magdalena Łuszczyńska, wydawnictwo zdawało sobie sprawę z wielu błędów, które znalazły się we wcześniejszym opracowaniu.
     - Większość pomyłek została w nowej wersji poprawiona, niestety wciąż jest kilka nieścisłości. Tym bardziej jesteśmy wdzięczni za konkretne wskazówki. Wszystkie błędy - zgodnie z sugestiami "Pomorskiej" - zostaną poprawione w dodruku podręcznika.
     Otrzymaliśmy od wydawnictwa egzemplarz nowego podręcznika. Sprawdziliśmy. Faktycznie. Stare pomyłki, tylko w nowym wcieleniu.
     Ministerstwo Edukacji zareagowało błyskawicznie. Tego samego dnia, w którym przesłaliśmy listę błędów, poinformowało nas, że podręcznik będzie wycofany i wykreślony z wykazu.
     Danuta Mieszkowska: - _Niestety, ponad 60 procent książek uczniowie odkupują od starszych kolegów. Zatem ten podręcznik, choć wydawnictwo już go nie poleca, nadal jest w użyciu.
     Lista błędów dostrzeżona w podręczniku Jana Wendta, Historia, Gimnazjum III 2000
     * str. 24
     28 (?) grudnia 1918 - wybuch powstania wielkopolskiego -
     wszystkie dostępne źródła podają datę 27 grudnia
     * str. 36, rozdział 4
     "Wojna z Bolszewikami", podrozdział "Zagrożenie Państwa Polskiego" czytamy: "Premier Stanisław (?) Grabski pojechał na konferencję sprzymierzonych do Spa...
     na str. 66 jest tabela premierów i tam Grabski pojawia się jako Władysław (to jest właściwe imię), na str. 71, jest zdjęcie i podpis - Władysław Grabski
     * str.64
     16 grudnia 1916 (?) - śmierć w zamachu pierwszego prezydenta II RP Gabriela Narutowicza (zamach był w 1922 r.), uczeń na sąsiedniej stronie może taką właśnie datę przeczytać
     * str. 90. rozdział "Polska po klęsce wrześniowej"
     1 IX 1939 - wybuch I (?) wojny światowej
     IV-VI (?) 1940 - radziecki mord na polskich oficerach w Katyniu - poprawnie od kwietnia do połowy maja
     * str. 102
     (...) i pochowano w Piatichotkach (?) pod Charkowem
     jeńców ze Starobielska grzebano w Piatichatkach
     * str. 103
     "Rząd radziecki przyznał się do popełnienia tej zbrodni przez NKWD dopiero w 1989 r. (?)
     13 kwietnia 1990 agencja TASS podała, że zbrodni dokonało NKWD
     Dalej autor pisze: " Z 15 tysięcy ocalało tylko 500 (?) oficerów uwięzionych w obozie w Pawliszczewie-Borze". Dokładnie było ich 448.
     * str. 126
     rozdział "Polska w II wojnie światowej"
     III (?) - V 1940 - mord radziecki na polskich oficerach w Katyniu
     Niech się w końcu autor zdecyduje!!!
     * str. 236
     "Kalendarium Wydarzeń"
     9 (?) stycznia 1945 - rozwiązanie Armii Krajowej
     19 stycznia gen. Leopold Okulicki rozwiązał AK, taka informacja jest w książce na str. 168
     * str. 175
     "w styczniu 1949 r. (?) po sfałszowanym procesie skazano na śmierć gen. Emila Fieldorfa"
     na str. 134 jest fotografia generała i poprawna data śmierci czyli 1953 r., mowa jest za to o aresztowaniu w 1949, to nie prawa, UB aresztowało generała 10 listopada 1950 r.
     * str.**236
     20 (?) maja 1944 - bitwa pod Monte Casino
     11-18 maja 1944 r.
     * str. 238
     22 grudnia 1990 powszechne wybory prezydenckie,
     9 grudnia była druga tura , 22 zaprzysiężenie L. Wałęsy w Sejmie
     * str. 208
     w nocy z 12 na 13 grudnia w Polsce wprowadzono stan wojenny Internowani zostali niemal wszyscy czołowi działacze"Solidarności" oraz osoby związane z opozycją prawie 5 tys, osób
     poprawnie ponad 10 tys. osób
     * str. 210
     1 stycznia 1983 r. zawieszono .... stan wojenny
     zawieszono stan wojenny 31 grudnia 1982 r.
     * str. 226
     zwycięzcą został Lech Wałęsa, którego 11 grudnia zaprzysiężono na prezydenta
     22 grudnia został zaprzysiężony
     * str. 227
     rządy ekip solidarnościowych (IX1993-X1997)
     wtedy rządziła koalicja SLD-PSL
     * str. 229
     Po 16 latach od otrzymania Nagrody Nobla przez Czesława Miłosza w 1991 r. jej laureatką w dziedzinie literatury została poetka Wisława Szymborska
     powinno być 1996 r. **