O kalendarzu Majów
Kalendarz Majów stanowił kombinację trzech kalendarzy:
- rytualnego tzolkin, który podzielony był na 260 dni,
- tum podzielonego na 18 miesięcy,
- słonecznego haab, który obejmował 365 dni.
Kiedy pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku A. Maudslay zdejmował odlewy gipsowe z hieroglificznych płaskorzeźb Majów, prawdopodobnie nie spodziewał się, że badania prowadzone nad nimi przez niemal sto następnych lat, a jeszcze wciąż nie ukończone, przyniosą tak zaskakujące efekty. Te dziwne znaki, przez długi czas uważane za chaotyczne, okazały się niezwykłym kalendarzem.
Niektórzy uczeni oceniają, że astronomia Majów liczy blisko 10 000 lat, jednak nie zachowały się żadne instrumenty astronomiczne z tamtych czasów. Tylko przypuszcza się jak mogły wyglądać. Codex Dresdensis (jeden z trzech ocalałych przed zniszczeniem przez chrześcijańskich najeźdźców dokumentów) zawiera daty zaćmień Słońca i Księżyca. Majowie znali także ruchy tych ciał niebieskich oraz planet (w tym Wenus), które miały dla nich szczególne znaczenie.
Kalendarz Majów był zupełnie inaczej zbudowany niż znane nam kalendarze. Jest od nich także znacznie dokładniejszy.
Majowie zapisywali ważne daty, np. zaćmienie Słońca, poprzez zapisanie czasu jaki upłynął od daty początkowej. Daty zapisywano za pomocą hieroglifów wskazujących jednostki czasu oraz kresek i kropek oznaczających cyfry. Stosując tak zawiły i rozwinięty system rachuby czasu, Majowie stworzyli kalendarz przewyższający dokładnością inne kalendarze. Jest on najbliższy astronomicznej długości roku, która obliczona w naszych czasach wynosi 365,242129 dnia.
Majowie wręcz obsesyjnie obserwowali zjawisko upływu czasu. Wznosili budowle, kiedy tylko nakazywał to kalendarz, zaopatrujący każdą z nich w datę powstania. Gdy nowa interpretacja kalendarzowa wymagała uwiecznienia, obudowywali którąś z istniejących piramid murami nowej. Czynili tak setki lat.
Kalendarz Majów przejęli zapewne, stojący niżej kulturowo, Aztekowie, którzy w XIV wieku opanowali ich tereny. Innym nie mniej słynnym kamiennym kalendarzem, będącym najprawdopodobniej tworem jakiejś przedinkaskiej kultury, są tzw. Słoneczne Wrota, znajdujące się w boliwijskiej miejscowości Tiahuanaco nad jeziorem Titicaca.
Koniec świata nastąpi 21 grudnia 2012 roku?
Za początkowe dni kalendarza Majów podawane są m.in. 10 lutego 3641 p.n.e., 10 sierpnia 3214 p.n.e. i 13 sierpnia 3113 p.n.e. Data 21 grudnia 2012 roku n.e. według długiej rachuby to 13.0.0.0.0. Wielu wyznawców teorii spiskowych uważa tę datę za koniec świata.
Majowie natomiast uważali, że żyjemy w czwartym świecie. Poprzednie trzy skończyły się kataklizmami i czwarty też to czeka według ich wierzeń, po którym nastąpi piąty i ostatni. Trzeci świat skończył się według długiej rachuby właśnie po okresie zapisanym jako 13.0.0.0.0, ale nie oznacza to również końca czwartego.
Na monumencie z Coba podana jest data 13.13.13.13.13.13.13.0.0.0.0 co oznacza, że datę 13.0.0.0.0 zapisano skrótem zamiast 0.0.0.0.0.0.13.0.0.0.0. Na płycie z Palenqué podana jest np. data 1.0.0.0.0.0 ( czyli 0.0.0.0.0.1.0.0.0.0.0 ), która wskazuje na 21 grudnia 2012.
