Tereny za Zakładem Poprawczym, w kierunku na Kcynię. Nikt dziś nie zgadnie, że był tu kirkut. Wokół tylko zarośla i drzewa. I w oddali pomnik ku czci zamordowanych Polaków, których Niemcy rozstrzeliwali w tym miejscu w 1939 r.
- Wiemy, że Szubin do roku 1919 był miastem trzech narodów i trzech kultur. Ta wiedza niesie za sobą obowiązek moralny. Podjęło go nasze towarzystwo. Dwa lata temu utworzyliśmy miejsce pamięci na dawnym cmentarzu ewangelickim. Dzisiaj na cmentarzu żydowskim. Miejsca te są szczególnie ważne, gdy tak mało pozostało po obu mniejszościach - podkreślał podczas wczorajszej uroczystości Mirosław Rzeszowski, prezes Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego. To ono było inicjatorem przedsięwzięcia.
Problem antysemityzmu w Polsce
Rzeszowski wspomniał też rok 1939 i rozstrzeliwania Polaków w tym miejscu. - Tamtego września krew polska polała się na groby żydowskie, ukazując w tragiczny sposób wspólnotę losów, jaka łączyła w latach wojny dwa narody żyjące i umierające na jednej ziemi.
Do wydarzenia tego nawiązał także naczelny rabin Polski Michael Schudrich, który - na zaproszenie organizatorów - przyjechał do Szubina. - Polała się tutaj nasza krew. Polacy i Żydzi nierzadko tracili życie razem. I naszym obowiązkiem jest razem o tym pamiętać. I budować świat razem...
Honorową salwę przy obelisku oddali strzelcy z bractwa kurkowego. A liczni goście, m.in. z Bydgoszczy i Nakła, położyli wiązanki kwiatów.
BBC chwali Polskę za starania na rzecz kultury żydowskiej
Kamień, do którego przymocowano tablicę z wyrytymi słowami: "Pamięci Żydów spoczywających na tym cmentarzu. Szubińskie Towarzystwo Kulturalne 2011" - ofiarowali Jadwiga i Jan Pawlakowie z Samoklęsk Małych. Obok kamienia - jedna z ocalałych macew.
Dopełnieniem uroczystości była wystawa fotograficzna otwarta wczoraj w Muzeum Ziem Szubińskiej pt. "Sąsiedzi, których już nie ma" przygotowana na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego. To próba przypomnienia o wielokulturowości i wielonarodowości dawnego państwa polskiego. Autorem zdjęć jest Daniel Pach.
Czytaj e-wydanie »
