Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Bydgoskie kościoły na przekór zaborcy

(jz)
Kościół Serca Jezusowego od strony Elisabeth Markt, przed 1920 rokiem
Kościół Serca Jezusowego od strony Elisabeth Markt, przed 1920 rokiem ze zbiorów Wacława Szmeltera
Dwa bydgoskie kościoły: Świętej Trójcy i Najświętszego Serca Pana Jezusa powstały 100 lat temu. Polacy ścigali się z Niemcami.
Rada parafii Świętej Trójcy. Pierwszy od lewej siedzi Józef Kałas, trzeci od lewej w drugim rzędzie stoi Józef Borecki, w środku ks. Mieczysław Skon
Rada parafii Świętej Trójcy. Pierwszy od lewej siedzi Józef Kałas, trzeci od lewej w drugim rzędzie stoi Józef Borecki, w środku ks. Mieczysław Skonieczny. archiwum Barbary Szneidrowskiej

Rada parafii Świętej Trójcy. Pierwszy od lewej siedzi Józef Kałas, trzeci od lewej w drugim rzędzie stoi Józef Borecki, w środku ks. Mieczysław Skonieczny.
(fot. archiwum Barbary Szneidrowskiej)

100 lat temu w Bydgoszczy poświęcono dwa nowe kościoły katolickie. Polski i niemiecki. Parafianie Świętej Trójcy jubileusz świętowali w niedzielę (19 maja). Wiek od konsekracji kościoła minął 18 maja. Natomiast kościół Serca Jezusowego (pod takim początkowo był wezwaniem) został konsekrowany 19 czerwca 1913 roku.

Nie byłoby obu świątyń, gdyby nie walka bydgoszczan-Polaków. Fara nie mogła już pomieścić wszystkich przychodzących na msze święte. Niemieccy katolicy korzystali z kościoła pojezuickiego. Starania o zbudowanie nowego kościoła trwały na przełomie XIX i XX wieku. Walka o kościół była walką o zachowanie polskości.

Kilkuletnie zabiegi bydgoszczan i upór pruskich władz opisuje Wojciech Kotowski w wydanym na 70-lecie parafii "Zarysie dziejów kościoła i parafii Św. Trójcy w Bydgoszczy".

Zobacz również: Świątynia katolicka legła w gruzach, czyli jak zburzono kościół pw. św. Ignacego Loyoli w Bydgoszczy [zdjęcia]

Do kompromisu między arcybiskupem gnieźnieńskim a ministrem oświecenia rządu pruskiego doszło w 1906 roku. Warunek był taki, że jednocześnie miały powstać dwa kościoły katolickie: dla Polaków i dla Niemców. Jednak pierwsi musieli sami zebrać fundusze na budowę, drugim finansował ją rząd.

Musiało minąć jeszcze kilka burzliwych lat, zanim w 1910 r. w ziemię wbito pierwszą łopatę.

Kościół Serca Jezusowego rósł przy Elisabeth Markt (obecnie plac Piastowski). Polscy bydgoszczanie zbierali fundusze, darowizy, legaty, szukali terenu. Dozór Kościelny przy farze zdecydował, że świątynia powstanie na działce przylegającej do dawnego cmentarza Świętej Trójcy na Przedmieściu Poznańskim (Berlinerstasse). Ostatecznie do realizacji wybrano projekt Rogera Sławskiego.

Oba kościoły zbudowano w ciągu zaledwie dwóch lat, poświęcenie Świętej Trójcy nastąpiło we wrześniu 1912 roku. Konsekracja - rok później w maju.

Dopiero w 1924 roku ustanowiona została parafia Świętej Trójcy. Za rok przypadnie więc 90-lecie ustanowienia parafii.

Skromnie wydana (na powielaczu) praca Wojciecha Kotowskiego długo była jedynym opracowaniem dotyczącym tego kościoła. Teraz zbiorową pracę "Kościół pw. Świętej Trójcy w Bydgoszczy 1913/2013" przygotował zespół pod kierunkiem Marka Romaniuka.

Bydgoskie Sacre Coeur 100-lecie świętować będzie w czerwcu.

Wiadomości z Bydgoszczy

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska