Dla kogo pomoc z Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie?

Starzy ludzie do dziś żyją z poczuciem krzywdy, bo "inni dostali, a ja nie".

Do tej pory nie obejmowały ich także programy pomocy socjalnej i medycznej, których kilka edycji przeprowadziła Fundacja Pojednanie.

Teraz Fundacja przygotowała program pomocy (to nie są odszkodowania) również dla osób, które do tej pory za jej pośrednictwem nie dostały żadnego wsparcia. Osoby te muszą jednak należeć do jednej spośród niżej wymienionych kategorii:

- I. przeżyły własną śmierć (rozstrzelanie)
- II. jako dzieci do lat 16, w wyniku represji nazistowskich straciły jedno z rodziców lub opiekunów (śmierć w obozie, w więzieniu, w trakcie robót przymusowych)
- III. były skierowane przez niemieckie urzędy pracy (Arbeitsamt) do pracy przymusowej w obrębie terytorium II RP (w granicach z 31.08.1939 roku) na odległość co najmniej 10 km od miejsca zamieszkania, wiążącej się z zakazem opuszczania miejscowości pracy
- IV. były skierowane do pracy przymusowej na mocy zarządzenia gubernatora GG z 1.12.1940 r. i 22.04.1942 r.
- V. mieszczą się w kategoriach osób, które były uprawnione do uzyskania świadczeń ze środków niemieckich i austriackich z lat 2001-2006, ale dokumenty potwierdzające represje uzyskały lub przesłały do FPNP w terminie uniemożliwiającym jego uzyskanie
- VI. w wyniku bezpośrednich prześladowań nazistowskich doznały trwałej utraty zdrowia, powodującej całkowitą niezdolność do pracy w okresie powojennym, lub straciły wzrok w wyniku eksplozji niewypałów lub niewybuchów pozostałych po wojnie 1939-1945 na terytorium RP
- VII. dzieci ofiar eksperymentów pseudomedycznych, których problemy zdrowotne, będące skutkiem eksperymentów przeprowadzonych na rodzicach uniemożliwiły lub ograniczyły samodzielne życie lub podjęcie pracy
- VIII. na skutek eksplozji (bomb, min itp.) straciły wzrok w latach 1939-1945, co spowodowało ich całkowitą niezdolność do pracy w okresie powojennym (I grupa inwalidzka).

Oprócz tego trzeba spełniać kryterium dochodowe: 1000 zł netto na osobę w małżeństwie lub 1200 zł netto dla osoby samotnej.

Wyjaśniamy wątpliwości
Szczegółowo o programie pisaliśmy dwa tygodnie temu. Wywołał ogromne zainteresowanie. Na część pytań mogliśmy naszym Czytelnikom odpowiedzieć od razu, wyjaśnienia innych wątpliwości szukaliśmy w FPNP.

Oto najczęściej powtarzające się pytania i odpowiedzi na nie:

- Na stronie internetowej FPNP jest podane, że o pomoc mogą starać się osoby, które będąc dziećmi do lat 16, w wyniku nazistowskich represji straciły jedno z rodziców lub opiekunów. Na druku wniosku granica wieku jest obniżona do 12 lat. Która wersja jest poprawna?

- Dzieci do lat 16. Na druku wniosku, który można pobrać ze strony Fundacji widnieje informacja o dzieciach do 16 roku życia. Granica wieku została na mocy uchwały Zarządu FPNP z września tego roku - rozszerzona o dzieci w wieku 13-16 lat. Na wcześniej wydrukowanych formularzach wniosku widnieje informacja o dzieciach od lat 12.

- Czy do represji, w wyniku których straciło się jedno z rodziców, zalicza się także rozstrzelanie? Jesienią 1939 roku na Pomorzu w ten sposób zginęło wielu mężczyzn, dokumentem są często pomniki, tablice upamiętniające ich śmierć z nazwiskami ofiar.

- Uprawnione do składania wniosku są osoby, które jako dzieci do lat 16, w wyniku represji nazistowskich straciły jedno z rodziców lub opiekunów (śmierć w obozie, w więzieniu, w trakcie robót przymusowych). Jeżeli wraz z wnioskiem przesłany zostanie dokument potwierdzający aresztowanie i śmierć - będzie on uznany.

- Czy jako represje uznaje się śmierć w czasie wojny obronnej we wrześniu 1939 roku? W czasie walk podczas działań wojennych?

- Nie. Śmierć poniesiona w wyniku działań wojennych nie uprawnia spadkobierców do składania wniosku w ramach "Programu pomocy socjalnej i medycznej".

- Jakie dokumenty należy przedstawić, by udokumentować, że uniknęło się śmierci podczas rozstrzelania?

- Każdy taki przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie, w zależności od opisanych losów.

- Czy o pomoc mogą starać się także dzieci, które były wywiezione (lub urodzone) z rodzicami do pracy przymusowej zarówno na teren III Rzeszy, jak i wysiedlone z Wielkopolski, Kujaw i Pomorza do Generalnej Guberni? Wszyscy przeżyli wysiedlenie, rodzice zmarli po wojnie.

- Nie. Wnioski mogą składać osoby, które były skierowane do pracy przymusowej.
Jakie dokumenty potwierdzają doznane represje?

- Dokumenty są różne, w zależności od rodzaju represji. Np. w przypadku dzieci do lat 16, które w wyniku represji nazistowskich straciły jedno z rodziców - potrzebne są dokumenty potwierdzające uwięzienie lub skierowanie na roboty przymusowe i potwierdzenie śmierci.

W przypadku osób wywiezionych do pracy przymusowej może to być np. zaświadczenie z PCK o powrocie z robót przymusowych. Uznawane są również dokumenty pochodzące sprzed 1971 roku wystawione przez organizacje społeczne oraz dokumenty osobowe sprzed 1971 roku (karta osobowa, ankieta personalna, życiorys lub tym podobne). W przypadku konieczności uzupełnienia dokumentów potwierdzających represje, do każdej osoby wysyłana jest indywidualna informacja, co jeszcze należy dosłać.

- Jakie dokumenty powinny dołączyć do wniosku dzieci, które straciły rodziców w obozach koncentracyjnych?

- Np. dokument potwierdzający śmierć w obozie.

- Czy osoby skierowane do pracy przymusowej na terenie II RP, do miejscowości leżących co najmniej 100 km od miejsca zamieszkania, to mogli być dorośli, czy dotyczy to tylko dzieci do 16 roku życia?

- Wnioski mogą składać wszystkie osoby skierowane do pracy przymusowej, bez względu na wiek.

- Czy pomoc na zakup lekarstw obejmuje także zakup, np. aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego?

- Nie. W ramach programu pomocy socjalnej i medycznej nie ma możliwości częściowej refundacji lub dofinansowania sprzętu rehabilitacyjnego.

- Czy o pomoc starać się mogą osoby, które zatrudnione były w miejscu zamieszkania, ale nie otrzymały od FPNP jednorazowego świadczenia, bo spóźniły się ze złożeniem wniosku?

- Nie. Wniosek mogą składać osoby nie objęte dotąd żadną z form pomocy wypłacanej za pośrednictwem FPNP, które mieszczą się w jednej z grup uprawnionych (od redakcji: to grupy I - VIII, które wymieniamy wyżej)

- Czy Niemcy przekazali dodatkowe pieniądze na wypłaty dla osób, które jako dzieci były zatrudnione w miejscu zamieszkania?

- Nie, nie ma. Te wypłaty zakończyły się 31.12.2006 roku. Środki na wypłaty pochodziły z tzw. funduszu złota londyńskiego i ze środków własnych FPNP. Niemcy nigdy nie dali żadnych pieniędzy na ten cel.

Wnioski i terminy
Można ubiegać się tylko o jeden rodzaj pomocy: socjalną lub na leki. Wnioski należy składać do 31 grudnia br. Druki można pobrać ze strony internetowej FPNP: www.fpnp.pl.

Dokumenty należy wysyłać wyłącznie do Fundacji w Warszawie:
Fundacja "Polsko Niemieckie Pojednanie"
ul. Krucza 36
00-921 Warszawa

Informacje telefoniczne udzielane są w Fundacji w Warszawie od poniedziałku do piątku w godz. 8.15 - 16.15, tel. (0-22) 629 73 35, (0-22) 695 99 61. Można też kontaktować się drogą elektroniczną: [email protected]