Dopłaty po 2013. Krzywe równanie rolniczych dotacji

- Słyszałem, że za kilka lat mogą nam dołożyć około 20 euro do hektara - mówi Jan Stefański, rolnik z Osnowa, gm. Chełmno. - To są kpiny! A tyle w Unii Europejskiej mówi się o solidarności!

Dołożą stopniowo

Komisja Europejska przyjęła projekt reformy Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku, który zakłada stopniowe dochodzenie do wyrównania dopłat w UE.
Na razie pewne są stawki dopłat do 2013 roku. Za dwa lata polski rolnik dostanie średnio 215 euro/ha (zaś średnia unijna to 271 euro).
Na razie najmniej dostają m.in. litewscy gospodarze (ok. 100 euro/ha), najwięcej holenderscy i belgijscy (ok. 400 euro/ha). I zasada ma być taka: w krajach, gdzie dopłaty wynoszą poniżej 90 proc. średniej unijnej dostaną więcej (o jedną trzecią różnicy pomiędzy obecnymi dopłatami, a 90 proc. średniej). W ten sposób UE może dołożyć najwięcej Krajom Bałtyckim, a polscy rolnicy zyskają około dwudziestu euro do hektara.

- I to stopniowo, bo mniej więcej o tyle zyskają nasi rolnicy dopiero w 2020 roku - podkreśla Janusz Wojciechowski, europoseł. - To tylko pozorowane wyrównanie stawek, przedłużanie dyskryminacji!
Na większe ustępstwa nie pozwoliły kraje, które najwięcej wpłacają do unijnego budżetu, m.in. Francja i Niemcy.

Skarga na dyskryminację

- Nie zgadzam się z takim systemem dopłat! - dodaje Edward Morawski gospodarz z Kołodziejewa, gm. Janikowo. - Pozostaje nam tylko protestować.
- Dyskryminacja ekonomiczna rolników jest bezprawna - dodaje Wojciechowski. - Polski rząd nie może się zgodzić na takie warunki! Powinien złożyć skargę do Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu i powołać się na artykuł osiemnasty traktatu o Unii Europejskiej, który zakazuje dyskryminacji kogokolwiek we Wspólnocie ze względu na przynależność państwową. Nie może być tak, że nasi rolnicy będą dostawać znacznie mniej niż np. niemieccy gospodarze, a przy tym ponosić takie koszty produkcji jak oni.
I na to zwracają uwagę także rolnicy. Bo o ile, przed wejściem Polski do UE tańsze były w naszym kraju np. nawozy czy środki ochrony roślin, to po akcesji, ceny tych towarów zrównały się ze stawkami w Niemczech czy Francji.

Trochę plusów

W projekcie KE znalazły się też propozycje dotyczące zachęt dla młodych rolników, by ci chcieli pozostać na roli. Gospodarz poniżej 40-tego roku życia ma szansę na powiększenie dopłat o jedną czwartą.
Unia będzie kładła też większy nacisk na ochronę środowiska i dlatego ci gospodarze, którzy nie spełnią kilku warunków, stracą nawet 30 procent dopłat. Chodzi o zachowanie pastwisk, co najmniej 7 procent upraw ma stać się ochroną niszy ekologicznych i krajobrazu, konieczna będzie też większe zróżnicowanie upraw (co najmniej 3 rodzaje roślin w gospodarstwie).

- Nie obawiam się tych wymogów dotyczących ochrony środowiska, bo prawdziwy polski rolnik od dawna w taki sposób dba o gospodarstwo - dodaje Edward Morawski z Kołodziejewa.
Za to najmniejsze, kilkuhektarowe gospodarstwa mają dostawać dopłaty w uproszczonym systemie. Ma to być 500-1000 euro rocznie, ale dokładne kwoty państwa mają ustalić w ramach tzw. narodowej koperty.

Zmiany mogą też dotknąć producentów buraków cukrowych, albowiem KE w 2015 roku chce zlikwidować kwoty produkcji cukru i wprowadzić obowiązek zawierania pisemnych umów kontraktacyjnych pomiędzy plantatorami buraków a przetwórcami.
- To nie jest propozycja reform Wspólnej Polityki Rolnej, ale zmiany kosmetyczne - twierdzi Marek Sawicki, minister rolnictwa, który wierzy, że propozycje wciąż można zmienić. - Będą jeszcze debaty na ten temat. Najbliższa - 20 października w Luksemburgu.