Dyrekcja biblioteki: to nie jest zła instytucja

Komitet Badań na Rzecz Nauki ocenił potencjał naukowo-badawczy prawie tysiąca instytucji. Do ankiety przystąpiła również Biblioteka Uniwersytecka UMK, która znalazła się w ostatniej 5. kategorii (czyli C). To natomiast ma znaczenie przy rozdzielaniu przez resort nauki pieniędzy na działalność statutową. Jednostki z kategorii C (wcześniej 4 i 5) w przyszłym roku dostaną je tylko na sześć miesięcy. Pisaliśmy o tym w poniedziałek.

Czy zakwalifikowanie naszej biblioteki do ostatniej kategorii oznacza, że jest ona bardzo słabą instytucją? - Biblioteka Uniwersytecka UMK poddała się ocenie, choć nie musiała - wyjaśnia Dominika Czyżak, zastępca dyrektora. - Zresztą zrobiły to tylko dwie biblioteki - nasza i Uniwersytetu Wrocławskiego (także uzyskując C - przyp. red.). Nie ma osobnych kryteriów klasyfikacji bibliotek, a one mają inną specyfikę niż wydziały. Postaramy się jednak wzmocnić swój potencjał naukowy, aby podczas następnej oceny wypaść lepiej.

Krzysztof Szubski z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego mówi: - Zaznaczam, że nie jest to ocena biblioteki jako samej biblioteki. To była ocena działalności naukowej jednostek naukowych. Niektóre biblioteki uznają, że ją prowadzą i chciały mieć kategorię. Zostały więc sklasyfikowane zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu. Być może powinny zostać ustalone osobne kryteria dla bibliotek, ponieważ na ogół prowadzą one niewielką działalność naukową.

Mimo wszystko Biblioteka Uniwersytecka zyskała na ocenie. Jak to możliwe?
- Od trzech lat najsłabsze jednostki w ogóle nie otrzymywały pieniędzy na działalność statutową. Nowe przepisy ustawy o zasadach finansowania nauki mówią, że jednostki naukowe kategorii C mogą je dostać, ale tylko na sześć miesięcy. Zatem Biblioteka Uniwersytecka UMK, poddając się kategoryzacji, także może na nie liczyć pod warunkiem złożenia wniosku i spełniania wymogów formalnych - wyjaśnia dyrektor Szubski.

Oceniając jednostki komitet badań brał pod uwagę m.in. publikacje, międzynarodowe projekty badawcze oraz opatentowane wynalazki i prawa autorskie.

Biblioteka Uniwersytecka, jako jedna z dwóch w Polsce, od wielu lat poddaje się ocenie parametrycznej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, choć nie musi, bo nie jest jednostką badawczą, tylko usługową. Żadna inna biblioteka regionu tego nie czyni.

W Bibliotece Uniwersyteckiej jest nieliczna grupa bibliotekarzy dyplomowanych, którzy pracują naukowo i publikują wyniki swoich prac, prowadzą projekty rozwojowe, biorą udział w projektach krajowych oraz europejskich, są redaktorami czasopism fachowych, ale nie zgłaszają patentów, z pewnością nie prowadzą takich badań, jak pracownicy naukowi uczelni. Biblioteka nie ma też uprawnień do nadawania stopni naukowych, nie ma akredytowanych laboratoriów, w związku z tym osiągnięcia biblioteki mają takiej wagi badawczej, jak innych jednostek Uniwersytetu.

Co nie oznacza, że Biblioteka jest złą jednostką. Kryteria opracowane przez Ministerstwo Nauki nie przystają do osiągnięć bibliotek akademickich, dlatego tak niewiele z nich poddaje się ocenie parametrycznej. Przykładem może być drukowanie czy udostępnianie online wszelkiego typu bibliografii, wymagającej dużego nakładu pracy, ale w ocenie parametrycznej nie liczącej się.

Dyrektor Stefan Czaja przed wielu laty podjął decyzję, że BU podda się ocenie, ponieważ w tym czasie wiązało się to z dofinansowaniem do badań, które bibliotekarzom zawsze było potrzebne. Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym zmienia warunki i kryteria oceny, nie uwzględnia przy tym specyfiki bibliotek, być może zatem nowa dyrekcja biblioteki będzie musiała zweryfikować zasadność poddawania się ocenie. Sprawa jest dyskutowana wewnątrz instytucji.