Wzmianka o zmianie sposobu podwyższania emerytur i rent pojawiła się w środę, podczas spotkania premiera i ministra Michała Boniego z przedstawicielami Powszechnych Towarzystw Emerytalnych. Wywołała zrozumiałe zainteresowanie.
Kwotowo, czyli jak?
Opinia
Wojciech Nagel, ekspert BCC
- Wprowadzenie waloryzacji kwotowej wymaga analizy, przede wszystkim prawnej.
Pamiętajmy o sytuacji z początku lat 90. Wówczas obniżono kwotę bazową do naliczania świadczenia. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że jest to niezgodne z konstytucją. Pieniądze musiały być emerytom zwrócone. Naraziło to budżet na wielomiliardowe wypłaty.
Poza tym nie znamy szczegółów propozycji. Jak powstanie projekt ustawy - trafi do Komisji Trójstronnej i tam będziemy dyskutować rozwiązania.
Premier nie podał więcej szczegółów, ale pomysł nie jest nowy. Co jakiś czas wraca na spotkaniach Komisji Trójstronnej. Są jednak wątpliwości prawne, czy taka zmiana waloryzacji procentowej na kwotową jest zgodna z konsytuacją.
Premier uzasadnił pomysł tym, że w ten sposób, choć lekko skoryguje rosnące różnice między najniższymi a najwyższymi świadczeniami.
Nie wiadomo, czy "kwotowo" oznacza wszystkim po równo, czy więcej dostaną ci, którzy mają niskie emerytury, a mniej odbierający wysokie świadczenia. Wiadomo, że na pewno jest to korzystne dla osób dostających niskie emerytury, a stracą na tym odbiorcy wyższych świadczeń. 100 zł ma inną wartość dla tego, komu listonosz przynosi 800 zł, a inną dla tego, kto otrzymuje 3500 zł.
Lepiej podnieść najniższe
Emeryci w ZUS
Z danych ZUS wynika, że po marcowej waloryzacji emerytury wynoszące 700 zł i mniej dostaje 1 proc. emerytów, rencistów - 22 proc.
Najwięcej emerytów (15,1 proc.) ma świadczenia w przedziale 1200,01 zł do 1400 zł.
Nieco mniej (13,8 proc.) otrzymuje od 1400,01 zł do 1600 zł.
3,4 proc. emerytów i 3,3 proc. rencistów ma świadczenia wyższe niż 3 500 zł.
- Nie znamy szczegółów, ale wprowadzenie waloryzacji kwotowej nie jest takie proste - mówi Wiesława Taranowska, wiceprzewodnicząca OPZZ.
Oprócz wątpliwości, czy sposób jest konstytucyjny, są inne. - Kto dobrze zarabia będzie czuł się pokrzywdzony - uważa. - Z drugiej strony: nasz system emerytalny jest solidarnościowy. Powinno się więc likwidować dysproporcje w wysokości świadczeń, ale czy ta drogą?
Taranowska uważa, że lepiej podnieść wysokość najniższych emerytur i rent. Dziś wynoszą one 706 zł, pobiera je 600 tysięcy osób. To zdecydowanie mniej, niż minimum socjalne.
- Nie mamy jednoznacznego stanowiska w tej sprawie - mówi Grzegorz Byszewski, ekspert organizacji Pracodawcy RP. I też przypomina o wątpliwej konstytucyjności tego pomysłu. Dodaje: - Wiadomo, że wysokość emerytury zależy od składek płaconych w toku pracy. Dlaczego teraz premiować osoby, które odprowadzały mniej składek z powodu wykształcenia, stanowiska lub stażu? Ale jesteśmy otwarci na dyskusje - zadeklarował.
Procentowo - 2,45
Dysproporcje pogłębia sposób waloryzacji.
Dziś świadczenia rosną o inflację powiększoną o co najmniej 20 proc. wzrostu płac w gospodarce. Rząd zakłada, że w przyszłym roku taka waloryzacja wyniosłaby ok. 2,45 proc. (to niewiele z punktu widzenia emeryta), a kosztowałaby 3,5 mld zł.
Na początku l. 90 ubiegłego wieku emerytura zachowywała swą procentową wartość wobec przeciętnej płacy. Było to korzystne dla odbiorców. Jednak bardzo obciążało budżet, zwłaszcza przy nieustannie rosnącej liczbie emerytów i rencistów
Udostępnij
