Prokrastynacja SJP
Słowo "prokrastynacja" SJP definiuje krótko jako: odwlekanie, odkładanie na potem; zwlekanie. Żartobliwie nazywana jest "syndromem studenta". Niektórzy jednak upatrują w prokrastynacji nawet choroby! Czym jest prokrastynacja i na czym polega to zjawisko? Już wyjaśniamy.
Prokrastynacja
Prokrastynacja pochodzi od łacińskiego słowa procrastinatio oznaczającego odroczenie, zwłokę. Jest to zachowanie polegające na nieustannym zwlekaniu w wykonaniu pewnych obowiązków, odkładaniem na później spraw do załatwienia. Może dotyczyć różnych dziedzin życia. Charakterystyczne dla prokrastynacji jest działanie ze świadomością, że odwlekanie może mieć negatywne konsekwencje. Pomimo tego, dana osoba dobrowolnie odkłada pewne sprawy na później, ciesząc się ze złudnego poczucia chwilowej radości z nie wykonywania obowiązków. Z kolei później, gdyby przychodzi refleksja nad podjętą decyzją, osobę, która uległa prokrastynacji, dopada stres, nerwowość, a nawet strach.
Co jest przyczyną prokrastynacji?
Taka postawa może wynikać z zaburzeń osobowości. Prokrastynacja może towarzyszyć depresji lub fobii społecznej. Stwierdza się ją także u osób z ADHD. Główną przyczyną prokrastynacji jest pięć lęków, które mogą występować równocześnie:
- lęk przed porażką
- lęk przed sukcesem
- lęk przed bezradnością
- lęk przed izolacją
- lęk przed intymnością
Prokrastynacja: leczenie jest możliwe?
Czy prokrastynację da się wyleczyć? Można próbować ją zwalczać. W leczeniu prokrastynacji nie stosuje się natomiast terapii farmakologicznej - leki nie pomogą na prokrastynację. Nie jest to bowiem choroba, przy której wskazane jest leczenie farmakologiczne. Natomiast jeśli prokrastynacja przyjmuje niepokojącą, patologiczną postać, zalecane jest stosowanie terapii. Najpopularniejszą metodą jest jednak stosowanie metod psychologicznych, które pomagają walczyć ze zjawiskiem prokrastynacji. Przykładowe metody zwalczania tego problemu zostały opisane poniżej.
Prokrastynacja - terapia
Z prokrastynacją należy zmagać się stopniowo, przezwyciężać trudności krok po kroku. Czy istnieje jakaś terapia? Pomocne może się okazać także stosowanie tzw. metody kanapkowej, która polega na rozdzielaniu obowiązków i wykonywaniu pomiędzy jedną a drugą nieprzyjemną czynnością czegoś interesującego. Mateusz Grzesiak, znany trener rozwoju osobistego, także ma swoją metodę na walkę z prokrastynacją. Przygotował zestawienie pięciu kroków do pokonania prokrastynacji, które mają pomóc osobom, zmagającym się z problemem odkładania wszystkiego na później. Jakie działania radzi podjąć Mateusz Grzesiak? Oto one:
- Dowiedz się - sprawdź, czym jest prokrastynacja i spróbuj dociec, skąd bierze się u Ciebie.
- Przejmij odpowiedzialność - to Ty sam musisz zdecydować o zmianie negatywnych nawyków, nikt nie zrobi tego za Ciebie.
- Planuj - zaplanuj swoje życie, wskaż sobie misje i wartości, którymi chcesz się kierować
- Wyznacz cel - jasno wyznacz sobie cel, do którego chcesz dążyć.
- Przejdź do działania - zrób pierwszy krok w kierunku swojego celu, od czegoś trzeba zacząć.
Pełny materiał Mateusza Grzesiaka na temat prokrastynacji można znaleźć na jego stronie: mateuszgrzesiak.pl
Powstało również wiele innych poradników, które uczą, jak walczyć z prokrastynają. W serwisie Youtube można znaleźć sporo materiałów o tej tematyce. Oto przykładowy:
Prokrastynacja: test psychologiczny, który ją stwierdza
Jak się dowiedzieć, czy cierpimy na prokrastynację czy to zwykłe lenistwo? Czy jest jakiś test psychologiczny, który pozwala ją stwierdzić?
Prokrastynację można zbadać indywidualnie. Istnieje test, dzięki któremu da się określić problem i skalę prokrastynacji. Zalecane są m.in. Irrational Procrastination Scale (IPS) oraz Pure Procrastination Scale (PPS). Nie są to testy psychologiczne, a jedynie kwestionariusze służące do określenia skali esencji fenomenu – irracjonalnym odkładaniu zadań pierwotnie zaplanowanych. Zarówno IPS (do badania czystej prokrastynacji), jak i PPS (do badania irracjonalnej prokrastynacji) są dostępne w języku polskim.
