Rysikiem po tabliczkach, w szkole po karczmie

Jolanta Młodecka

28 listopada 2014, 3:00

Dworek w Krojczynie, miesci się tutaj gimnazjum.

Powierzchnia Krojczyna w dawnych czasach liczyła 1410 mórg. Obok folwarku, na jego obrzeżach, były gospodarstwa włościańskie. To właśnie chłopi postanowili, że będzie tu szkoła. Nie znamy nazwisk inicjatorów, wiemy tylko, że powstała w drewnianym budynku po... dworskiej karczmie. Być może i właściciele Krojczyna, Miączyńscy, doszli do wniosku, że wsi bardziej potrzebna jest szkoła, a nie knajpa.

Tak więc w 1868 r. w jednej izbie zbierała się dziatwa, by pobierać nauki. Podręczników oczywiście nie było, a do pisania służyły tabliczki i rysik. W Krojczynie uczyły się dzieciaki z Grochowalska, Glewa, Oleszna, Tulibowa, Zadusznik - i dalszej okolicy. W latach 1868-1900 naukę przekazywało 16 nauczycieli. O szkole w Krojczynie wiedzielibyśmy więcej, gdyby nie pożar w 1907 roku, który zniszczył archiwa. Ale i tak wiemy sporo, dzięki Tadeuszowi Wilewskiemu, który w latach czterdziestych XX w. odtworzył dzieje szkoły i zapisał w kronice.

Szkoła w Krojczynie przeszła wszystkie koleje losu, jakie zgotowała historia: tu odbył się strajk szkolny w 1905 r., inspirowany m.in. przez Antoniego Karnkowskiego, tu - po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. - odbudowano polską szkołę. Bardzo skromną, bo tylko trzyklasową. Po II wojnie, gdy rozparcelowano krojczyński majątek, w pałacu utworzono szkołę podstawową.

Czytaj e-wydanie »