Światowy Dzień Turystyki. W niedzielę możemy z przewodnikiem zwiedzić najstarszą nekropolię Grudziądza! [zdjęcia]

(fot. fot. Piotr Bilski )

Trudno znaleźć rodowitego grudziądzanina, którego przodek nie spoczywa na nekropolii przy ul. Cmentarnej. I zapewne wiele osób będzie miało wątpliwości, czy takie miejsce wypada po prostu zwiedzać.

Turyści między mogiłami
Wątpliwości takich nie ma Mikołaj Żeżyński, przewodnik PTTK, piszący właśnie pracę magisterską o historii grudziądzkich cmentarzy. To on jutro będzie oprowadzał po nekropolii, przy ul. Cmentarnej. - To miejsce pełne zabytków - mówi Żeżyński.

Ot, choćby stojąca w części ewangelicko-augsburskiej kostnica z 1868 roku. To najstarszy obiekt na całym cmentarzu. Z biegiem lat kostnicę przemianowano na kapliczkę. - W środku znajduje się rzeźba, z którą związana jest pewna legenda... Opowiem ją podczas niedzielnego spaceru - zapowiada przewodnik - Niestety, na wejście do kapliczki nie mamy zgody.

Zapomniani wielcy grudziądzanie

(fot. fot. Piotr Bilski)

Wśród tysięcy mogił zobaczyć można prawdziwe perełki. Na dłuższą chwilę uwagi zasługuje na pewno niegdyś piękny, dziś bardzo zdewastowany nagrobek rodziny Jalkowskich z 1895 roku.

- Georg Jalkowski był wydawcą polskiej literatury religijnej, księgarzem, właścicielem Wydawnictw Dzieł Katolickich. Jego rodzinny grobowiec jest wykonany z marmuru włoskiego i granitu szwedzkiego - mówi Mikołaj Żeżyński. - To przykre, że nikt nie zajmuje się mogiłą tak zasłużonych grudziądzan.

Niestety, to nie jedyny zapomniany grobowiec na cmentarzu. Żal też porastających mchem mogił przedwojennych działaczy narodowych Marchlewskich i Zawackich, założycieli Domu Polskiego "Bazar". - Dziś z tych nagrobków trudno nawet odczytać litery - dodaje przewodnik.

O nich pamiętamy

(fot. fot. Piotr Bilski)

Są także groby zadbane. Wśród nich Adama Wolnikowskiego, wybitnego historyka Grudziądza i Ziemi Chełmińskiej. Jego imieniem nazwana jest czytelnia Biblioteki Miejskiej w Grudziądzu, ponieważ był on fundatorem około 5 tysięcy woluminów.

- Trzeba też wspomnieć o grobach naszego poety Bruna Milczewskiego oraz olimpijczyka Bronka Malinowskiego- zaznacza Mikołaj Żeżyński - Odwiedzimy też mogiły poległych żołnierzy.

Zabytki trzeba ratować

(fot. fot. Piotr Bilski)

Stanem najstarszych mogił na grudziądzkim cmentarzu zainteresowali się ostatnio członkowie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Nie mają wątpliwości, że trzeba te nagrobki ratować.

- Planujemy przeprowadzenie kwesty z której dochód zostanie przeznaczony na ratowanie zabytków naszej nekropolii - mówi Krystyna Nowak, z Towarzystwa Opieki nad Zabytkami . - Zbiórkę chcemy przeprowadzić 1 listopada.

Spacer po cmentarzu organizowany jest z okazji przypadającego w niedzielę Światowego Dnia turystyki. Osoby, które chcą wziąć w nim udział zbierają się o godz. 12 przy bramie wjazdowej na dawną część ewangelicką nekropolii. Spacer potrwa dwie godziny, a udział w nim jest bezpłatny.