Wypalenie zawodowe

     Zniechęcenie, wyczerpanie emocjonalne, które wynika z długotrwałego i utrzymującego się poczucia zmęczenia to jedne z podstawowych objawów wypalenia. Inne - wymieniane przez specjalistów - to nadmierny dystans wobec wykonywanej pracy, problemów zawodowych, współpracowników oraz konfliktowość i niechęć do nawiązywania bliskich kontaktów z innymi ludźmi. Wypalenie zawodowe wiąże się także z poczuciem, że niczego się nie osiągnie, a sukces zawodowy jest poza zasięgiem. Osoby wypalone przekonane są o braku kompetencji zawodowych i własnej nieadekwatności.
     Narastające zmęczenie
     Wypalenie rozwija się powoli, początkowo towarzyszą mu tylko niewielkie sygnały, które nie różnią się od zwykłych reakcji stresowych. U osób zmęczonych pracą pojawiają się: bóle głowy, brak apetytu, zakłócenia snu, obniżenie potrzeb seksualnych, nadużywanie alkoholu, leków i nadmierne palenie papierosów. Jest to faza początkowa, której skutki można zneutralizować decydując się na wypoczynek lub okresową rezygnację z wykonywanej pracy. Kolejny etap jest bardziej trwały i trudniej pokonać jego objawy. Problemy pojawiają się także w sferze rodzinnej i towarzyskiej: spada zainteresowanie członkami rodziny, zwiększa się skłonność do wpadania w irytację i poczucie osamotnienia. Ostatnie stadium to chroniczne wypalenie, w którym w znacznym stopniu nasilają się zmiany psychiczne i fizyczne. W tym czasie osoba wypalona może zachorować na wrzody żołądka, nadciśnienie i depresję. Niekiedy krańcowa forma zmęczenia pracą może doprowadzić do tego, że konieczna będzie zmiana zatrudnienia.
     Kryzys po trzech latach
     Wypalenie zawodowe może dotknąć wszystkich pracujących. Największe ryzyko związane jest jednak m. in. z zawodem menedżera, lekarza, pielęgniarki, nauczyciela, doradcy personalnego, handlowca i psychologa. Są to profesje, które wymagają wchodzenia w intensywny kontakt z drugim człowiekiem.
     Kryzys pojawia się zazwyczaj między 3 a 7 rokiem wykonywania pracy zawodowej. Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia wypalenia zawodowego nie leżą jedynie w samym charakterze pracy. Ważne są przyczyny, które tkwią w osobowości pracownika: wygórowane ambicje, skłonność do perfekcjonizmu, duża zależność od opinii innych osób, idealistyczne podejście do rzeczywistości. Powodem wypalenia może być także otoczenie pracy: brak wsparcia społecznego, niskie wynagrodzenie, ograniczone możliwości podejmowania decyzji.
     Zwalczanie zmęczenia
     Jak zapobiegać wypaleniu? Pracownicy powinni pamiętać, aby rozładowywać stres i zmęczenie, zanim ulegną kumulacji. Należy zwracać uwagę na własne potrzeby, aspiracje związane nie tylko z pracą. W uzyskaniu satysfakcji z wykonywanej pracy pomoże zdrowy dystans do obowiązków i podejmowanych zadań. Zapobiec wypaleniu zawodowemu powinien pracodawca, który umiejętnie rozdziela obowiązki podwładnym.
     W przypadku nasilania się objawów konieczny jest kontakt z psychologiem.