Przyjrzyjmy się niektórym z nich, w kilku państwach Unii Europejskiej.
Zamiast karpia - pieczona kaczka?
W zależności od regionu, w Austrii kultywowane są różne tradycje. W Wiedniu na wigilijnym stole króluje karp, a w Karyntii - pieczona kaczka.
Najpopularniejsze jest zwyczajne ciasto: z mleka, mąki, soli, masła i miodu. Ma ono przynieść zdrowie w następnym roku. Do świątecznych przysmaków należą pierniki, wino z korzeniami, gorące kasztany i pieczone migdały. Co ciekawe - w zachodniej Austrii potrawy wigilijne podaje się na zimno.
Z kolei w małych tyrolskich miasteczkach, w Wigilię mieszkańcy zbierają się na rynku i śpiewają kolędy. Warto wiedzieć, że to właśnie w Austrii, w Oberndorf, małej wiosce koło Salzburga, w grudniu 1818 roku powstała jedna z najpiękniejszych kolęd świata - "Cicha noc, święta noc" (Stille Nacht, Heilige Nacht).
Ostrygi, baba z kremem i ani ziarnka maku
Wigilia w Belgii jest okazją do rodzinnych spotkań. Zazwyczaj nie jest postna.
Na bożonarodzeniowym stole w Belgii mogą się znaleźć zarówno ostrygi, homary, jak i indyk oraz baba z kremem mokka.
Po pasterce jada się bouguettes, rodzaj kutii z pęczakiem, a nie makiem, ponieważ mak jest tu karmą dla ptaków.
Głównym daniem jest dziczyzna w sosie śliwkowym i sorbet. Belgowie nie jedzą ryb słodkowodnych, z wyjątkiem pstrągów. Regionalną potrawą jest specjalnie przyrządzany pasztet marynowany w winie, z mnóstwem przypraw i ziół, podawany na ciepło bądź na gorąco.
Świątecznym deserem jest Buche de Norodzaj ciasta w kształcie pnia polanego czekoladą.
Belgowie świętują dzień Bożego Narodzenia (25 grudnia), natomiast 26 grudnia jest normalnym dniem pracy.
Pług pod stołem i łańcuch wokół nóg
Wigilia w Czechach była zawsze powiązana z magicznymi wyobrażeniami i przesądami dotyczącymi całej rodziny. Każdy przedmiot w izbie w Wigilię miał swoje znaczenie. Pług pod stołem miał zapewnić dobry urodzaj w przyszłym roku, siedzącym przy stole - zdrowie i siłę. Łańcuch wokół nóg stołu wyobrażał krąg, który miał zapewnić jedność rodziny, ochronić przed wszelkim niebezpieczeństwem. Słoma na ziemi w magiczny sposób zapewniała urodzaj na polu i miała zaspokoić pragnienie pomyślności i płodności. Płachta na stole była obdarzana magiczną mocą - rolnicy używali jej podczas zasiewów. Przed kolacją wszyscy łamali się opłatkiem z miodem, aby rodzina pozostała zgodna i trzymała się zawsze razem.Teraz 24 grudnia jest w Czechach dniem wolnym od pracy.
Choinka w chorągiewki?
W Danii te święta mają całkowicie świecki charakter. Duńska choinka jest bardzo charakterystyczna: zdobią ją liczne małe chorągiewki, Dannebrog. Podczas wigilijnego spotkania najważniejsze są prezenty! Przynosi je Julemanden (Mikołaj). Na wigilijnym stole koniecznie musi się znaleźć pieczona kaczka jako danie główne oraz deser - ris r l`amande, czyli ryż z owocami i przyprawami. Do jednej z miseczek z tą potrawą wkłada się migdał, a ten, kto go znajdzie dostaje jeszcze jeden prezent.
Najpierw kąpiel w saunie, a potem na mszę
W dzień Wigilii Estończycy udają się na mszę. Przed wyjściem, zgodnie z tradycją, zażywają kąpieli w saunie. Po mszy czeka na nich odświętnie nakryty stół z jedzeniem i świecami. Pod choinką pojawiają się prezenty, które niepostrzeżenie układa święty Mikołaj. Otwiera się je zaraz po kolacji wigilijnej.
Zarówno dzieci jak i dorośli, aby otrzymać prezent muszą zaśpiewać piosenkę, wyrecytować wiersz lub zatańczyć.
Tradycją jest też pokaz fajerwerków w wieczór wigilijny.
Na kolację podawane są tradycyjne posiłki - te same od pokoleń. Główna potrawą jest pieczony indyk (lub gęś) z jabłkami, kiszona kapusta (mulgikapsad), ziemniaki, brukiew podana z łbem wieprza, wieprzowina, salceson, sałatka ziemniaczana z czerwonymi burakami oraz patrosolje i marynowana kapusta.
Na deser podawane są świąteczne pierniczki zwane piparkoogid z ziarnkami pieprzu, kakao i cynamonem (często wypiekane w kształtach ludzi, gwiazd, księżyca, ptaków, kotów, psów i niedźwiedzi). Pije się piwo, kwas lub miód pitny oraz grzane wino.
Świeczka w każdy czwartek i gorący grog
Finowie rozpoczynają przygotowania do świąt dużo wcześniej niż czynią to mieszkańcy innych państw UE. W każdą niedzielę adwentu zapala się kolejne świeczki, a kiedy już wszystkie zapłoną - dzieci otrzymują pierwsze prezenty. Roznosi je w Wigilię święty Mikołaj, czyli -Joulupukki.
Choinka, najczęściej naturalna, jest bardzo skromnie udekorowana. Wisi na niej niewiele bombek i ozdób. Tradycyjnym fińskim napojem świątecznym jest grog - napój z czerwonego wina z ziołami, rodzynkami i migdałami. W Wigilię w Finlandii nie ma postu. Daniem serwowanym na świątecznym stole jest pieczone prosię. Jedzone są również ryby, a przede wszystkim lipekala (łowiona tylko w Norwegii ryba, której proces przyrządzenia jest bardzo żmudny i długi).
Tylko jeden dzień z choinką
We Francji, w Wigilię dzieci zostawiają buty przy kominku, wierząc, że Mikołaj (PNowypełni je prezentami. Po uroczystej kolacji zostawia się na dworze płonące świeczki na wypadek gdyby przechodziła Matka Boska. Choinka zdobi mieszkanie tylko jeden dzień!
Spośród świątecznych dań w Alzacji popularna jest pieczona gęś, w Burgundii - indyk, a w Paryżu - ostrygi. Tradycją jest również wypiekanie trzynastu chlebów symbolizujących dwunastu apostołów i Jezusa.
Bożonarodzeniowym zwyczajem na południu Francji jest przygotowywanie szopki ze świętą rodziną, przy czym figurki jasełkowe, zrobione z gliny, ubrane są w regionalne stroje.
Prezenty pod... żaglowcem
W Grecji najważniejszym świątecznym dniem jest 25 grudnia. Nie obchodzi się tu Wigilii, a jeśli już, to o bardzo późnej porze. Nie ma również świętego Mikołaja, choć w tym dniu ludzie szczodrze obdarzają się prezentami. Obchody świąt Bożego Narodzenia trwają w Grecji aż 12 dni. Przed mszą Bożego Narodzenia chłopcy śpiewają kolędy, za co w wioskach dostają słodkości: migdały i orzechy, a w miastach pieniądze. Nabożeństwo zaczyna się o czwartej rano i trwa do wschodu słońca.
Ważną potrawą dla Greków jest christopsomo, czyli chleb Chrystusa: duży, okrągły chleb z orzechami, z odciskiem drewnianej pieczęci z symbolem religijnym. Tradycyjne świąteczne potrawy to również pieczone jagnię, pieczony prosiak lub indyk nadziewany kasztanami i ryżem.
Grecką tradycją jest stawianie zamiast choinki przystrojonego świątecznie modelu żaglowca. Jest to najważniejszy symbol bożonarodzeniowy w tym kraju. Jeśli natomiast ktoś decyduje się na choinkę, to jest ona bardzo kolorowo udekorowana i przybrana świeczkami.
