Decyzję tę poprzedził wielki pożar pasiek barcińskich bartników dziesiątkując roje pszczół.
W drugiej połowie XIX wieku w Barcinie często wybuchały pożary m.in. pożar młyna wodnego i wiatraka. Ciszę miasteczka przerywał wówczas donośny ton alarmowej trąbki dyżurnego strażaka. Rozlegał się tętent galopujących koni, zaprzężonych do beczkowozów i sikawek zdążających do miejsca pożaru.
Do najaktywniejszych ochotników należeli Franciszek Kuriduna, Jagodziński, Osiński, Hałasik, Wojciech i Józef Milińscy, Wiśniewski, Piwecki i Napierała.
Początki działalności barcińskiej straży pożarnej przypadły na okres zaboru. Strażacy organizowali patriotyczne imprezy kulturalno-oświatowe i wystawiali polskie przedstawienia amatorskie, skutecznie przeciwstawiając się germanizacji.
W 1907 roku straż miała na wyposażeniu sikawkę wyprodukowaną w 1882 r., która przetrwała do 1949r. W tym czasie zmieniła się nazwa straży na "Związek Sikawkowy".
W początkach XX wieku zanotowano znaczny wzrost pożarów domów, największy z nich strawił w 1912 r. część zabudowań przy rynku. W okresie międzywojennym straż pożarna w Barcinie liczyła ponad 200 członków. Wybudowali oni remizę i wieże służące do suszenia węży i ćwiczeń. Dysponowali konnymi sikawkami 200 m węża i tzw. narzędziami roboczymi.
Barcińscy strażacy brali udział w ćwiczeniach oraz zawodach ubiegając się o zdobycie prestiżowego "Ryngrafu świętego Floriana" i zajmowali czołowe lokaty. Dużym wzięciem cieszyła się strażacka orkiestra dęta. Do najaktywniejszych działaczy w tym okresie należeli Józef Napieralski, Kazimierz Krzemiński, Kazimierz Rychter i mistrz rymarski Stanisław Kujawa.
W czasie II wojny światowej przez okupanta zamordowani został naczelnik Józef Napieralski oraz członkowie straży: Kazimierz Cyganek, Kazimierz Krzewiński i Kazimierz Rychter.
Po wojnie następuje odrodzenie ruchu strażackiego.
Naczelnikiem zostaje Stanisław Kujawa. Organizuje się klub sportowy- 4 sekcje: lekkoatletyczna, strzelecka, szachowa i gier sportowych oraz zespół teatralny i orkiestra dęta.
1947r zawiązuje się przy OSP pierwsza drużyna kobieca
1949r na wyposażenie trafia pierwszy samochód z demobilu, który po naprawach służy za wóz bojowy
1955r strażacy cieszą się nowym samochodem STAR, który trafia do jednostki z pełnym wyposażeniem
1965r przy jednostce powstaje pierwsza drużyna młodzieżowa
1967r prezesem zostaje dh Ryszard Dolecki, który w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy wyszukuje dokument niezbicie świadczący, że w 1868r w Barcinie powstała straż.
Inicjuje obchody 100-lecia i wręczenia z tej okazji barcińskim strażakom sztandaru.
W latach 70-tych i 80-tych barcińska straż skupiała średnio 40 czynnych seniorów. Ożywioną działalność przejawiały sekcje młodzieżowe kierowane przez Zenona Kucaja. Do aktywnych strażaków należeli Marian Nowak, Mirosław Jasiński i Krzysztof Boniecki. Podkreślić należy ofiarną służbę pochodzącego z rodziny o bogatych strażackich tradycjach Jana Majchra, społecznego komendanta związku OSP i kierowcy.
Kontynuatorami tradycji byli prezes Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Barcinie, emerytowany mistrz stolarski Czesław Michałek, uhonorowany później tytułem Zasłużony dla Gminy Barcin i powiatu żnińskiego oraz naczelnik miejscowej OSP Jan Najsztub.
Bardzo bogate w wydarzenia były lata 90. XX wieku
W 1992r oddano w użytkowanie nową remizę adaptując magazyn zbożowy.
W tym samym roku jednostka uczestniczyła w największym pożarze lasów w Kuźni Raciborskiej. Podczas tej pożogi zginęło 2 strażaków. Spaleniu uległo prawie 10.000 ha lasów, spłonęło także 15 wozów gaśniczych i 26 motopomp. Z jednostki wyruszyli i szczęśliwie powrócili druhowie: Mirosław Jasiński, Tadeusz Walczak, Maciej Ławik i Tomasz Napierała.
1994r wizyta w Barcinie Komendanta Głównego PSP Feliksa Deli związana z przekazaniem nowego samochodu Jelcz 010
1995r rozkazem Komendanta Głównego PSP jednostka włączona została do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego
W 1995 powołano Gminną Straż Pożarną - jednostkę budżetową gminy, która zatrudnia komendanta i 6 kierowców zapewniając tym całodobowe dyżury także w niedziele i święta.
1998r. - w 130. rocznicę powstania OSP zostaje wybity medal "ZASŁUŻONY DLA OSP BARCIN" i nadany nowy sztandar z unikalną głowicą wzorowaną na latach międzywojennych
2007r - dh Jacek Maciąg, a następnie w 2013r dh Bogdan Makowski zostają strażakami roku powiatu żnińskiego.
Lata 2008 -2013 - na wyposażenie jednostki trafiają nowoczesne samochody pożarnicze Man średni i ciężki, FORD, a komendant powiatowy PSP przekazuje samochód specjalny SH-18.W późniejszym czasie na wyposażenie trafia łódź ratownicza.
2013r - w rocznicę 145- lecia opracowano regulamin i nadano samochodom imiona zasłużonych strażaków: Stanisława Kujawy, Jana Majchera, Jana Najsztuba i Jana Losika, rodzicami chrzestnymi ceremonii była najbliższa rodzina wyróżnionych.
W tym samym czasie zlecono przez Urząd Miejski opracowanie projektu nowej remizy. Projekt spełnia wymogi XXI wieku. Makietę nowej remizy można było obejrzeć na wystawie, podczas uroczystości w MDK Barcin. Strażacy z niecierpliwością czekają na realizację.
Obecnie jednostka jest bardzo dobrze wyposażona w sprzęt, mogąc podjąć działania w zakresie:
- gaszenia pożarów
- ratownictwa drogowego i technicznego
- ratownictwa wodnego i lodowego
- wstępnego ratownictwa chemicznego
- ratownictwa medycznego
Obecnie w szeregach OSP Barcin działa 55 strażaków, w tym Kobieca Drużyna Pożarnicza.
Zarząd działa w następującym składzie:
- prezes dh Bogdan Makowski
- wiceprezes dh Andrzej Bartkowiak
- naczelnik dh Maciej Ławik
- z-ca naczelnika dh Jarosław Dypolt
- sekretarz dh Renata Makowskwa
- skarbnik dh Monika Michalak
- członkowie: dh Przemysław Folga, Hubert Rejment, Marcin Wiśniewski
- przewodniczącym komisji rewizyjnej jest dh Jerzy Kozłowski.
Dla kogo wyróżnienia?
Na wniosek wojewody kujawsko-pomorskiego, podczas uroczystości 150-lecia OSP odbywającej się w MDK Barcin, nastąpiło wręczenie odznaczeń za zasługi w działalności na rzecz ochrony przeciwpożarowej.
Postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Złotym Krzyżem Zasługi odznaczeni zostali:
Bartkowiak Andrzej Jan
Ławik Maciej
Sobczak Maciej
Stosik Zenon
Srebrnym Krzyżem Zasługi odznaczony został
Wierzelewski Marian
Brązowym Krzyżem Zasługi odznaczeni zostali:
Cichoń Marcin
Jankowski Arkadiusz
Krause Janusz Józef
Najrzał Stefan
Wawrzyniak Henryk
Medalem Honorowym im. Bolesława Chomicza w uznaniu szczególnych zasług dla rozwoju i umacniania Związku OSP RP odznaczony został druh Ryszard Dolecki.
W imieniu zmarłego medal odebrał syn Romana Doleckiego.
Złotym Medalem Za Zasługi Dla Pożarnictwa odznaczeni zostali:
Dypolt Jarosław
Folga Przemysław
Michał Pęziak
Srebrnym Medalem Za Zasługi Dla Pożarnictwa odznaczeni zostali:
Makowska Renata
Skibiński Łukasz
Brązowym Medalem Za Zasługi Dla Pożarnictwa odznaczeni zostali:
Buzała Bartłomiej
Makowska Karina
Michalak Monika
Szafraniak Grażyna
Odznaką Strażak Wzorowy odznaczeni zostali:
Olszówka Klaudia
Rydlewski Mateusz
Medalem Zasłużony dla OSP Barcin odznaczeni zostali:
Rejment Mieczysław
Rutkowski Grzegorz
Strażakiem roku 2017 został druh Łukasz Skibiński.
