2023 – rok niepewności w branży rolniczej. „Prawdopodobna jest tylko susza”

- Gospodarcze konsekwencje wojny w Ukrainie dotknęły w szczególności sektor rolny, jednak branża zareagowała na nową rzeczywistość bardzo sprawnie - oceniają eksperci z Viterra Polska, która zajmuje się handlem, przerobem, magazynowaniem, przeładunkiem i transportem zbóż.

Czy po tak wyboistym roku sytuacja na rynku uspokoi się?

- Kluczowym będzie utrzymanie wysokiego poziomu konkurencyjności polskiego rolnictwa, a do tego potrzebne będzie odpowiednie wsparcie finansowe i merytoryczne we wdrażaniu nowoczesnych technologii i dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Jedno jest pewne: podjęcie tych wyzwań będzie wymagało współpracy zarówno samych rolników, firm handlujących produktami rolnymi, jak i administracji publicznej - odpowiada Agnieszka Szechniuk z Viterra Polska.

O ocenę działań administracji publicznej zapytano rolników w ramach raportu „Polska Wieś i Rolnictwo 2022”. Badanie zrealizowano na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wzięło w nim udział 1560 mieszkańców wsi (87 mieszkańców woj. kujawsko-pomorskiego), w tym 426 rolników.
51,9 proc. rolników uznało, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi reaguje na kryzysy w rolnictwie i blisko połowa mieszkańców wsi uważa, że Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 może pomóc w wyjściu ze spowolnienia gospodarczego. Jakiej pomocy mieszkańcy wsi oczekują przede wszystkim? Jako „bardzo potrzebne” rolnicy wskazali dotacje na założenie działalności gospodarczej na wsi (40,1 proc.). Z raportu wynika, że pracę pozarolniczą częściej podejmują rolnicy od 18 do 34 lat (42,9 proc.), zaś najrzadziej osoby 55 lat i więcej (21,5 proc.) i zwykle są to kobiety.

Tegoroczny raport „Polska wieś i rolnictwo” wyróżnia się na tle poprzednich zagadnieniami związanymi z wojną na Ukrainie. Czy w związku z nią mieszkańcy wsi czują się bezpieczniej niż gdyby mieszkali w mieście? Ponad połowa (55,7 proc.) uważa, że życie na wsi nie daje większego poczucia bezpieczeństwa. Czy wojna na Ukrainie wpłynie na bezpieczeństwo żywieniowe w kraju? Obawia się tego 43,7 proc. mieszkańców wsi, ale w opinii ponad połowy ankietowanych (51,7 proc.), atak zbrojny Rosji spowoduje ograniczenie marnotrawstwa żywności w Unii Europejskiej. Ponad 90 proc. badanych twierdzi, że Ukrainki, które przybyły do Polski, mogłyby znaleźć zatrudnienie na polskiej wsi: w rolnictwie (28,4 proc.), jako sprzątaczki (23,4 proc.) lub w charakterze opiekunek osób starszych (19,4 proc.).
19,7 proc. mieszkańców wsi uważa, że dostępność do opiekunów dla mieszkańców wsi, którzy są zależni od innych, należy poprawić w pierwszej kolejności. Aż 54,6 proc. widzi też potrzebę pilnej poprawy dostępu do opieki zdrowotnej.

W najbliższych miesiącach rolnicy dostrzegają znacznie więcej wyzwań. Co drugi przyznał, że największą barierę w rozwoju jego gospodarstwa stanowi niedostateczne wyposażenie techniczne (53 proc.), 43,4 proc. ankietowanych musi zainwestować w nowe maszyny rolnicze.
Czy w dobie kryzysu to osiągalne?

- W tym roku rolnicy będą unikać inwestycji ze względu na niepewne czasy – uważa Bartłomiej Piskorski, specjalista ds. nowoczesnej mechanizacji pielęgnacji roślin, ekspert IX Forum Rolniczego „Gazety Pomorskiej”, rolnik z Kłodziejewa w powiecie inowrocławskim. - W tej niepewności prawdopodobna jest tylko susza, bo mamy ją od kilku lat i nie zapowiada się, że będą zmiany. Dlatego jeśli już rolnicy rozmawiają o inwestowaniu, to w maszyny ograniczające parowanie gleby, np. w precyzyjne pielniki. W związku z ograniczeniami dotyczącymi stosowania herbicydów i innych środków ochrony roślin, takie maszyny będą dodatkowo potrzebne.