Bazie pod śniegiem

     W ogrodach nie uprawia się leszczyny pospolitej, która tworzy niewielkie orzechy, ale wielkoowocowe odmiany gatunków pochodzących z basenu Morza Śródziemnego i Czarnego: leszczyny południowej, długookrywowej i kaukaskiej.
     Można też uprawiać leszczyny o wyjątkowo ciekawym wyglądzie jako krzewy ozdobne. W tej roli doskonale sprawdzą się odmiany: 'Contorta' i 'Red Majesty' (o powyginanych pędach), 'Aurea' (o żółtych liściach), 'Purpurea' (o bordowych liściach), 'Heterofylla' (o powcinanych ciemnozielonych liściach) czy 'Pendula' (o zwisających pędach).
     Popularna jest także leszczyna turecka. To drzewo dorastające do 15 m wysokości, wydające duże i smaczne owoce, ale wchodzące w okres owocowania dopiero po kilkunastu latach od posadzenia.
     Leszczynę rozmnażamy z odrostów korzeniowych lub przez odkłady poziome (przysypując ziemią najniższe pędy, które po ukorzenieniu odcina się i przesadza w inne miejsce). Tak rozmnożone krzewy powtarzają cechy rośliny matecznej.
     Warunki
     Leszczyna potrzebuje stanowiska słonecznego, ciepłego i osłoniętego od wiatrów. Ziemia powinna być żyzna, bardzo wilgotna, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym (pH 7-7,5). Przed posadzeniem krzewów musi być dobrze przygotowana - odchwaszczona, przekopana, zmieszana z kompostem, dobrze przefermentowanym obornikiem lub nawozami mineralnymi potasowo-fosforowymi w ilości 30-40 dag na 10 m kw. Później leszczyna nie wymaga nawożenia. Stosuje się je jedynie na wyjątkowo słabych glebach.
     Najlepszym terminem sadzenia leszczyny jest październik, ale można ją też sadzić wiosną. Wtedy krzewy wymagają systematycznego podlewania (jeśli wiosna jest sucha). Można też wyściółkować glebę odkwaszonym torfem, korą lub agrowłókniną.
     Zbiór owoców przeprowadzamy co 5-7 dni, strząsając orzechy na rozłożone na ziemi płachty. Orzechy niektórych odmian trzeba zrywać razem z okrywami nasiennymi. Zaraz po zbiorze wyłuskujemy je z okryw i suszymy.
     Cięcie
     Jeśli krzewy leszczy posadziliśmy jesienią, wiosną skracamy im pędy zdrowe oraz wycinamy gałązki uszkodzone i słabe. W następnych latach wiosną usuwamy pędy nadmiernie zagęszczające krzew oraz dzikie pędy wyrastające poniżej miejsca szczepienia. Zdrowa pędy skracamy. Prawidłowo prowadzone leszczyny powinny mieć 4-6 gałęzi.
     W małych ogródkach lepiej od krzewów sprawdzą się drzewka leszczyny szczepione na pniu. Leszczyna turecka szczepiona na pniu tworzy odrostów.
     Jeśli mamy silnie rosnącą odmianę, pędy należy też skracać w lipcu.
     Ochrona
     Krzewy leszczyny są często atakowane przez szkodniki. Najpopularniejszym jest słonkowiec orzechowiec - chrząszcz, którego larwy latem wyjadają jądra orzechów. Ochrona ekologiczna polega na strząsaniu słonkowca na rozłożone na ziemi płachty i niszczeniu chrząszczy. Chemiczna - na opryskiwaniu krzewów preparatami Decis lub Fastac zaraz po pojawieniu się pierwszych chrząszczy.
     Jesienią natomiast trzeba pamiętać o dokładnym wygrabieniu opadłych liści i ewentualnym usuwaniu nadmiernie nabrzmiałych pąków, w których zimuje wielkopąkowiec leszczynowy.
     ***
     Niektóre wielkoowocowe odmiany leszczyny:
     'Syrena', 'Lamberta Biały', 'Lamberta Czerwonolistny', 'Garibaldii', 'Webba Cenny', 'Kataloński', 'Barceloński', Olbrzym z Halle.
     -------------------
     Za tydzień - o amatorskiej uprawie winorośli.