Branżowe Centra Umiejętności miejscem rozwoju edukacji zawodowej. Trwa konkurs na utworzenie i wsparcie funkcjonowania BCU. Do kiedy nabór?

Branżowe Centra Umiejętności (BCU) to miejsca kooperacji szkoły, branży i uczelni. Placówki mają powstać na terenie kraju w ciągu trzech lat. Będą wspierały rozwój kształcenia zawodowego (branżowego oraz technicznego).

Branżowe Centra Umiejętności będą miały na celu przygotowanie kadr dla polskiej gospodarki poprzez działania:

• edukacyjno-szkoleniowe,
• integrująco-wspierające,
• innowacyjno-rozwojowe,
• doradczo-promocyjne.

Zależy nam, żeby łączyć pracodawców z uczelniami i szkołami. [...] Chodzi o to, aby przewidywać technologie w konkretnej branży i zawodzie oraz przygotowywać do realizacji zadań nowoczesne kadry — wiceminister MEiN Machałek.

Projekt jest realizowany w ramach Krajowego Planu Odbudowy a jego koszt oszacowano na 1 mld 400 mln zł.\

Ministerstwo opublikowało wykaz 120 dziedzin z przypisanymi zawodami, w których można utworzyć BCU, które z założenia mają się specjalizować w określonej dziedzinie gospodarki. Wśród nich są m.in.

• automatyka,
• robotyka,
• mechatronika,
• przemysł motoryzacyjny,
• przemysł lotniczy,
• energetyka odnawialna,
• transport,
• spedycja i logistyka,
• przetwórstwo spożywcze.

Na liście znalazły się także zawody, takie jak technik budowy i strojenia fortepianów, kamieniarz, zdun czy koszykarz-plecionkarz, które są niezwykle rzadkie.

Mamy tzw. zawody szczególnie istotne z punktu widzenia dziedzictwa kulturowego [...] chcielibyśmy, aby one nie zaginęły, chociaż nie ma na nie takiego dużego zapotrzebowania — wyjaśniła wiceminister Machałek

Jak poinformowało ministerstwo edukacji i nauki, planowane jest otwarcie 120 Branżowych Centrów Umiejętności (BCU), w których będą mogli dokształcać się uczniowie, nauczyciele i osoby dorosłe. Każdej dziedzinie gospodarki zostanie przypisane jedno centrum w kraju, a o jego lokalizacji zadecyduje dana branża.

Przede wszystkim dla uczniów na drodze do zawodu, ale także dla kadry i dorosłych w trakcie zmiany ścieżki kariery.

Ponad 50 proc. dzieci uczących się teraz w szkołach będzie pracować w zawodach, których jeszcze nie ma; również większość z nas będzie musiała się przekwalifikować albo doskonalić umiejętności zawodowe; Branżowe Centra Umiejętności mają w tym pomóc — przekonywała opowiadając o projekcie w Studiu PAP wiceszefowa MEiN Marzena Machałek.

Zgodnie z danymi za rok 2019/2020 - w Polsce 57,7 proc. uczniów wybrało kształcenie branżowe, w tym 39 proc. - technika, a 17 proc. - szkoły branżowe. Średnia Unii Europejskiej wyniosła w tym czasie - 48,4 proc., zaś dane z Niemiec pokazują, że szkoły branżowe wybrało 48,1 proc. uczniów, we Francji 39,3 proc., a w Hiszpanii 36,4 proc.

„To pokazuje, że w naszym kraju zmienia się obraz kształcenia branżowego i technicznego i bycie fachowcem jest pożądane" - podsumowała dane wiceminister Machałek.

Machałek poinformowała, że do końca 2023 r. ma powstać co najmniej 20 centrów, a kolejnych 100 do końca 2024 r. MEiN do udziału w konkursie na utworzenie i wsparcie funkcjonowania Branżowych Centrów Umiejętności zapraszam m.in.

• organizacje branżowe,
• izby gospodarcze,
• stowarzyszenia zawodowe,
• samorządy zawodowe zrzeszające osoby wykonujące dany zawód.

Branżowe Centra Umiejętności (BCU) będą prowadzone we współpracy partnerskiej trzech stron:

• organu prowadzącego (OP)
• szkołą prowadzącą kształcenie zawodowe lub Centrum Kształcenia Zawodowego (CKZ),
• podmiotem branżowym (obowiązkowym)

Organ prowadzący to minister właściwy dla danej organizacji, jednostka samorządu terytorialnego, inne osoby prawne i fizyczne, które prowadzą szkołę realizującą kształcenie zawodowe lub CKZ. Szkoła może pełnić podójną rolę: organu prowadzącego oraz szkoły prowadzącej).

Co ważne, BCU mogą mieć partnerów dodatkowych, których działalność musi być adekwatna do dziedziny, np. firma budowlana może być partnerem dodatkowym wyłącznie w dziedzinie związanej z pracami budowlanymi.

Pierwszy nabór wniosków do konkursu zakończył się 15 grudnia 2022. Wnioski składane były w formie elektronicznej, za pośrednictwem systemu informatycznego FRSE zgodnie z określonym w regulaminie konkursu wzorem i zakresem, wraz z wymaganymi załącznikami.

W 2023 roku zadecydowano jednak o kolejnym naborze. Termin składania wniosku w ramach II naboru upływa 3 kwietnia 2023 r. Planowany jest także trzeci nabór.

Wartość dofinansowania wynosi od 9 000 000 PLN do 16 000 000 PLN na każde BCU, w zależności od branży. Można otrzymać dofinansowanie na działania inwestycje takie jak:

• budowa nowej infrastruktury BCU albo
• rozbudowa istniejącej infrastruktury na potrzeby BCU i/lub
• przebudowa istniejącej infrastruktury na potrzeby BCU i/lub
• adaptacja istniejącej infrastruktury na potrzeby BCU,
• Zakup wyposażenia rozumianego w szczególności jako: maszyny, sprzęt, urządzenia techniczne
• i materiały eksploatacyjne w zakresie związanym z funkcjonowaniem centrów,
• Funkcjonowanie Centrum rozumianego jako prowadzenie działań edukacyjnych,
• szkoleniowych, integrujących edukację z biznesem oraz wspierających współpracę szkół
• i uczelni z pracodawcami, a także działań innowacyjnych, rozwojowych, doradczych
• i promocyjnych.

Szczegółowe informacje dotyczące finansowania znajdują się na stronie FRSE.

Docelowo BCU zostaną ustawowo umiejscowione w systemie edukacji, a tym samym w polskim systemie gospodarczym.

W tej chwili pracujemy nad ustawą, została ona wpisana do wykazu prac legislacyjnych. Lada moment do uzgodnień międzyresortowych zostanie przekazany projekt, gdzie przewidujemy sposób finansowania, funkcjonowania Branżowych Centrów Umiejętności w systemie oświaty, jako jednostki, gdzie branża może być organem prowadzącym – poinformowała wiceminister MEiN Marzena Machałek, która jest także pełnomocnikiem rządu ds. kształcenia zawodowego.

„Chcemy, żeby pracodawcy razem z nami wzięli odpowiedzialność za to, jak uczymy, jak przygotowujemy ludzi, ale też, jakie dajemy możliwości do tego, by pracownicy w dorosłym życiu mogli zdobywać nowe umiejętności i kwalifikacje, by mogli zmieniać zawody” – dodała Marzena Machałek podczas VII Konferencji Programowej „Śląski Ład”, przytaczając dane, według których ok. 50 proc. obecnych uczniów może pracować w zawodach, których jeszcze nie ma, zaś 40 proc. obecnych pracowników będzie w przyszłości zmieniać pracę.