Spis treści
Kalendarz polityczny nie sprzyja
PKW podliczyła już 100 proc. głosów, co daje jasny obraz wyników wyborów parlamentarnych w Polsce. Wiele wskazuje na to, że tym razem zwycięska partia nie będzie w stanie utworzyć rządu, a to będzie oznaczać zmianę władzy w naszym kraju. Ogłoszenie wyników to jednak dopiero początek maratonu, który w polityce zacznie się teraz od decyzji prezydenta RP. Konstytucja daje mu pewną ścieżkę, która możne przedłużyć się aż do połowy grudnia. Oznacza to, że aż dwa miesiące poczekamy na powołanie nowego rządu. Tymczasem do podjęcia jest kilka ważnych decyzji gospodarczych.
Ustawa budżetowa i zerowy VAT na żywność
Zerowy VAT na żywność był w 2022 roku podstawą tzw. tarczy antyinflacyjnej. Od 1 lutego 2022 roku VAT na żywność jest obniżony z dotychczasowego poziomu 5 proc. do zera. To działanie miało zapobiec szybkiemu wzrostowi cen po inwazji Rosji na Ukrainę i skutkach pandemii COVID-19.
Tylko w 2023 roku zerowy VAT na żywność kosztował budżet państwa blisko 11 mld zł, natomiast w 2022 ok. 8,5 mld zł. Jego przedłużenie nie zostało wpisane do projektu budżetu na 2024 roku autorstwa dotychczasowego rządu. Ministerstwo Finansów zapowiadało jednak, że przedłużenie tarczy może jeszcze nastąpić, zależnie od wysokości inflacji i ogólnej sytuacji gospodarczej w kraju i na świecie.
Inflacja we wrześniu wyniosła 8,2 proc. i po raz pierwszy w tym roku zeszła poniżej 10 proc. Analitycy PKO Banku Polskiego prognozują, że inflacja CPI obniży się do 4 proc. wczesną wiosną 2024 roku, jeśli zerowy VAT na żywność zostanie utrzymany. A jeśli nie? Niemal wszyscy eksperci są w tej kwestii zgodni. Inflacja zacznie ponownie rosnąć. Jaką decyzję podejmie nowy rząd?
Zamrożone ceny energii będą przedłużone?
Ceny energii elektrycznej, ciepła systemowego i gazu ziemnego również będą dotyczyć każdego z nas. W ubiegłym roku decyzja o zamrożeniu cen energii zapadła pod koniec roku. Jeszcze przed wyborami szefowa resortu klimatu, Anna Moskwa, twierdziła, że projekt ustawy przedłużającej tę ulgę jest gotowy. Teraz ta decyzja może pozostać po stronie konkurentów dotychczasowego rządu.
Okazuje się, że koszt mrożenia cen energii jest niższy, niż przewidywano. To blisko 60 mld zł w całym 2023 roku, a zamrożenie cen prądu i gazu w latach 2024-2025 miałyby pochłonąć podobne kwoty. Czy zatem zamrożenie limitu zużycia energii dla gospodarstw domowych zostanie przedłużone? Czy limity ponownie będą wyższe, aby dać realne obniżki na rachunkach? To również pozostaje w kwestii decyzji nowego rządu.
Wakacje kredytowe odwołane?
Jedną z ostatnich decyzji rządu premiera Morawieckiego było przedłużenie wakacji kredytowych na 2024 rok. Premier zapowiadał, że tym razem z ulgi skorzystają wyłącznie ci kredytobiorcy, którzy mają faktyczny problem ze spłatą raty. Kształt ewentualnego kryterium dochodowego miał być przedmiotem analiz, choć rządzący zapowiadali, że kryterium dochodowe obejmie większość zainteresowanych.
Wakacje kredytowe weszły w życie w lipcu 2022 roku i obejmowały możliwość zawieszenia spłaty rat kredytu przez cztery miesiące w 2022 i 2023 roku. Od tego czasu doczekaliśmy się już jednak dwóch obniżek stóp procentowych. Aktualnie główna stopa referencyjna wynosi 5,75 proc., co realnie obniża raty przeciętnego kredytu hipotecznego na 350 tys. zł o 300-400 zł. Czy nowy rząd uzna te obniżki za wystarczające, aby zrezygnować z przedłużenia wakacji kredytowych?
Co dalej z Bezpiecznym kredytem 2 proc.?
Połowa roku przyniosła także dużą rewolucję na rynku nieruchomości. Rządowy program Bezpieczny kredyt 2 proc. okazał się cieszyć tak dużą popularnością, że korki w bankach trwają do dziś, a przyszli kredytobiorcy czekają na rozpatrzenie ich wniosków przynajmniej kilka tygodni.
Popularność programu była tak duża, że już teraz wyczerpał się limit programu na bieżący i przyszły rok. Dotychczas podpisano już 17,5 tys. umów na łączną kwotę blisko 7 mld zł. Tymczasem Koalicja Obywatelska w swoich programie wyborczym zapisała program mieszkaniowy z kredytem 0 proc. za zakup pierwszego mieszkania. Czy zatem zastąpi on w przyszłość Bezpieczny kredyt?
