Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Droga do serca Gór Świętokrzyskich - na Święty Krzyż

Marek Weckwerth
Marek Weckwerth
W zamierzchłej przeszłości na Łysej Góry swe czary odprawiały wiedźmy. Aby ukrócić ten proceder księżna Dąbrówka lub Bolesław Chrobry umieścili na niej benedyktynów.

Tak przynajmniej przekazuje zakonna tradycja, dodając że zakonnicy przybyli z Czech lub z samego opactwa na Monte Cassino.

Dowodów nie ma, bo stare dokumenty zostały zniszczone podczas najazdu Tatarów (1241 r.). Historycy przekonują wszak, że klasztor i romański kościół pw. Św. Trójcy ufundowane zostały przez Bolesława Krzywoustego, a stało się to w latach 1102-1138.

W roku 1306 Władysław Łokietek przekazał łysogórskim benedyktynom relikwie pochodzące z drzewa Krzyża Świętego. Dlatego od XV stulecia tutejszy kościół nosi wezwanie Świętego Krzyża. Legenda mówi, że relikwie Świętego Krzyża podarowane zostały zakonnikom przez świętego Emeryka (1007-1031), węgierskiego królewicza z dynastii Arpadów. Na klasztornym dziedzińcu stoi jego popiersie (współczesne).

Prezydent Andrzej Duda z żoną na ślubie na Świętym Krzyżu! [WIDEO]

Na przestrzeni wieków opactwo zmieniało wygląd, zgodnie z architektonicznymi trendami, toteż jego cechy romańskie zostały zastąpione gotyckimi, a potem barokowymi i klasycystycznymi. Dziś dominują te dwie ostatnie.

Za dynastii Jagiellonów opactwo miało status najważniejszego sanktuarium w Królestwie Polskim. Władysław Jagiełło modlił się tu w roku 1410 drodze na Grunwald. Klasztor był łupiony (lata 1655 i 1704) przez Szwedów.

W roku 1884 roku (zabór rosyjski) klasztor przekształcony został na ciężkie więzienie kryminalne i takim zostało w czasach odrodzonej Polski, acz w tylko w części, w której dziś urządzone jest muzeum. Podczas okupacji niemieckiej więziono tu jeńców radzieckich.
W roku 1936 na Łysą Górę wrócili zakonnicy - tym razem Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej. Pozostają tu do dziś. Sanktuarium podniesiono w roku 2013 do godności bazyliki mniejszej.

Sabat Krajno Kielce [WARUNKI, POGODA]

W kryptach bazyliki znajdują się pochówki mnichów i - w osobnym pomieszczeniu - księcia Jeremiego Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1612 - 1651), ojca króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego . Do końca nie wiadomo czy to rzeczywiście szczątki możnowładcy, bo w XVII wieku sarkofag splądrowali Szwedzi.

Łysa Góra ( 594 m n.p.m) wznosi się wschodniej części pasma Łysogór i jest drugim najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich po Łysicy ( 611,8 m). Łysa Góra zwana jest też Łyścem i Świętym Krzyżem. Znajduje się na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Najlepsze wejście na szczyt prowadzi z Nowej Słupi, wsi dobrze skomunikowanej z Kielcami. To spora wieś o zabudowie małomiasteczkowej, która od 1 stycznia 2019 roku odzyska status miasta. Przekroczenie granicy parku narodowego jest płatne (7 zł bilet normalny, 3,5 zł ulgowy), ale osoby zmierzające do sanktuarium na Św. Krzyżu w celach pielgrzymkowych są zwolnione z opłaty. Trzeba to jednak oznajmić pracownikowi parku.

W cenie biletu jest wejście na platformę widokową na zboczu Łysej Góry. Można tam dojść czerwonym szlakiem w 5 minut. To najlepszy widok na słynne gołoborze (rumowisko skalne).

Na szlaku przez Łysogóry próżno szukać dobrych i dalekich widoków, prócz samego Świętego Krzyża i gołoborza na Łysej Górze. Szlak wiedzie pośród okazałych jodeł sięgających 35-45 metrów. Dlatego nazywane są mamucimi jodłami.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska