Ekspert od mowy ciała: - Strzeż się mrugającego polityka! [rozmowa]

Jak wiele może powiedzieć mowa ciała polityka?
Może zdradzić jego prawdziwe nastawienie. Większość polityków jest szkolona, przygotowywana do konkretnych działań. Niemniej mowa ciała potrafi pokazać prawdziwe emocje, bo nie wszystko można ukryć.

A czy my, wyborcy, zwracamy na to uwagę, choćby intuicyjnie, gdy obserwujemy kandydatów do rządzenia?
Są dwie kategorie odbiorców. Pierwsza to zwyczajni Kowalscy. Oni tworzą obraz polityka na bazie powierzchownej otoczki, którą ten prezentuje w mediach i podczas spotkań. Większość ludzi ocenia intuicyjnie. Druga grupa to osoby przeszkolone, przygotowane, po studiach, które analizują mowę ciała bardziej świadomie. Takich osób jest od 5 do 10 proc. U osób, które funkcjonują w gronie politycznym i medialnym, ten procent rośnie nawet do 30 - 50. Politycy i biznesmeni bardzo często kontaktują się tylko i wyłącznie z ludźmi, którzy są podobni do nich. Wyjątkiem są wystąpienia medialne, które docierają do wszystkich. Oznacza to, że w przypadku spotkań biznesowych czy politycznych, mamy do czynienia z partnerem czy przeciwnikiem, który potrafi również analizować mowę ciała. W relacjach samorządowych, politycznych, kampaniach wyborczych tworzy się konkretny wizerunek, eksponuje silne cechy, które mają być najmocniej odebrane przez widza czy osobę uczestniczącą w spotkaniach.

Na co więc powinniśmy zwrócić uwagę w mowie ciała polityka, aby nie dać mu się oszukać?
Na drobiazgi, bo diabeł tkwi w szczegółach. Zacząłbym od mimiki, form uśmiechu i kontaktu wzrokowego, ruchów dłoni i nóg. Ważne jest, czy polityk utrzymuje kontakt wzrokowy, ponieważ oczy są zwierciadłem duszy. Czy z kontaktem tym i mimiką współgrają gesty: czy są otwarte, spokojne, stonowane, czy widać w okolicach barków, szyi i głowy silne spięcie mięśni? Czy sylwetka jest wysunięta do przodu, czy ruchy ciała spokojne? Najsilniej emocje zdradzają nogi, bo je najtrudniej kontrolować.

Czyli jak polityk je krzyżuje, to co to znaczy?
W zależności od tego, w jakiej pozycji siedzi - krzyżowanie nóg będzie albo pozycją wygodną, albo zamkniętą. Ludzie najczęściej popełniają błąd analizując wybiórczo gesty, mimikę czy ułożenia ciała lub tembr głosu. Aby ustalić rzeczywiste emocje polityka, należy zwrócić uwagę na mimikę, parametry głosu i minimum trzy, cztery elementy z komunikacji niewerbalnej. Jeśli one współgrają ze sobą, to zdradzają prawdziwe emocje. Jeśli któryś ze współczynników nie gra, będzie rozpraszał uwagę. Wtedy trzeba się zastanowić, co on oznacza. Gdy elementów niewspółgrających ze sobą jest więcej, ludzie zaczynają uważać, że dana osoba kłamie.

Co może świadczyć najbardziej o tym, że polityk kłamie?
Po pierwsze brak kontaktu wzrokowego, po drugie mruganie. Jak mruga, to zwykle myśli, co powiedzieć.

No, ale może dłużej myśli?
Jeśli sobie coś przypomina, patrzy w lewą stronę do góry, a jeśli konstruuje przekaz, delikatnie kłamie lub naciąga rzeczywistość, to patrzy w prawą stronę do góry. I drżenie głosu, tzw. „yyy”, które może świadczyć o tym, że ktoś czegoś nie wie, musi się zastanowić. Uśmiechanie się może świadczyć o tym, że chcemy ukryć emocje, np. zakłopotanie z powodu braku wiedzy. Politycy są wszechwiedzący, więc gdy zostaną złapani na kłamstwie, czują się zakłopotani, wstydzą się, że dali się złapać. Widać wtedy zbyt mocne spięcie od ramion do dłoni czy niekontrolowane drżenie dłoni, rumieńce. Po prostu gdy zaczynamy się denerwować, podnosi się temperatura ciała, pocimy się, mamy przyspieszony oddech.

Ale przecież taki polityk może brać leki, może ma nadciśnienie, niski poziom magnezu, bo jest „wczorajszy” albo jest bardzo wrażliwy.
Tak też może być. Dlatego analizując mowę ciała muszę poświęcić dużo czasu, by porównać polityka sprzed debaty i podczas. Ludzie nie zastanawiają się, że ktoś może być chory, zestresowany, a to, że mruga oczami jest przejawem kokieterii, a nie kłamstwa. Każde zachowanie ma wiele znaczeń.

Który ze znanych polityków jest dobrym przykładem do naśladowania w mowie ciała?
Prezydent Francji Emmanuel Macron uchodzi za nowoczesnego menedżera, kompetentnego. Jarosław Kaczyński stosuje technikę wymagającą wielu poświęceń - w ogóle nie ujawnia swoich emocji. Ale wystarczy jedna wpadka i koniec. On bardzo powoli się uczy, ale nie popełnia błędów w prezentacji. Bardzo często tę technikę stosują konserwatyści. Angela Merkel za to jest wzorem do naśladowania w kontekście elegancji i zaufania. Hillary Clinton wie, kiedy i jak się uśmiechnąć, zawsze doskonale dopasowuje uśmiech do sytuacji. Ale mowa ciała to nie wszystko, choć stanowi podstawę oceny przekazu, jego wiarygodności.

Komu pan by zaufał w mowie ciała ze znanych polityków?
Łatwo wykryć kłamstwo u Lecha Wałęsy, bo jest niezmienialny w mowie ciała, nie potrafi ukryć emocji. Wobec polityków trzeba mieć pewną nieufność, bo są dobrze przygotowani przez ekspertów od mowy ciała. Jolanta Kwaśniewska ma taki sposób mówienia, że nie zdradza swoich emocji, ale gdy mówi, wydaje się godna zaufania - opanowana, spokojna, z miłą aparycją.

A jej mąż?
Tutaj akurat to nie działa parami.