Ekspertyzę na zlecenie Urzędu Miasta Bydgoszczy przeprowadzono w sierpniu.
50-letni pomnik w Dolinie Śmierci upamiętniający mordy dokonane przez Niemców jesienią 1939 posypał się na przełomie kwietnia i maja tego roku – przechylił się jeden z trzech kłosów na szczycie. Problem polega na tym, że monument jest metalowy i nie ma odpływu wody - zbiera się w nim deszczówka i całość rdzewieje.
Nie było odpływu wody
Urząd Miasta zlecił wykonanie ekspertyzy technicznej stanu pomnika. Wcześniej zdemontowano przechylony kłos. Dokumentację wykonywano w sierpniu i wrześniu, wykonało ją Biuro Konstrukcyjno-Doradcze Damian Wiluś.
Ekspertyza wskazuje na uszkodzenia cokołu – „siatkę rys i spękań” widocznych m.in. przy schodach – jedno z nich ma szerokość 8 mm. Potwierdza też ogniska korozji kłosów.
"Zdiagnozowano pękniecie spoiny łączącej segmenty rury i zaawansowaną korozję szczelinową" - czytamy w dokumencie. Ekspertyzą objęto też zdemontowany kłos – brak możliwości odpływu wody spowodował, że blacha nośna zardzewiała, a jej grubość zmniejszyła się o centymetr.
Wnioski biura przeprowadzającego analizę są takie: słupy mają zapas nośności, ale z uwagi na korozję występuje brak mocowania. – Uszkodzenie mocowania wpływa na zmianę schematu statycznego i powoduje dużo większe odkształcenia konstrukcji, np. od wiatru: przemieszczenia głowicy słupa stężonego wynoszą 20 mm, a niestężonego – 190 mm. Brak stężenia powodowało cyklicznie „bujanie” słupa od wiatru, co przy zaawansowanej korozji było bezpośrednią przyczyną korozji kłosa – stwierdzają eksperci.
Zagraża to bezpieczeństwu konstrukcji.
Pomnik zbudowany nieprofesjonalnie
W dokumencie podkreślono także, że sprawy kłosów ze słupami nie spełniają norm, co dyskwalifikuje je jako nośne, a także konieczność wykonania odpływów wody z szczytowych elementów. Z ekspertyzy wynika też, że pomnik został wykonany nieprofesjonalnie i ze złej jakości materiałów
Biuro stwierdza, że obiekt jest w stanie awaryjnym i powodować zagrożenie dla ludzi i mienia. Sugeruje „niezwłocznie przystąpić do naprawy budowli, najlepiej przed okresem zimowym”.
Prace konserwacyjne przy pomniku będzie przeprowadzała firma wybrana przez ratusz w przetargu.
Odsłonięcie w 1975 roku
Dolina Śmierci to miejsce masowego mordu i grobu mieszkańców Bydgoszczy i okolic wymordowanych jesienią 1939 roku przez członków pomorskiego oddziału Selbstschutzu oraz SS-manów z oddziału Einsatzkommando 16. Jest największą mogiłą zbiorową na terenie grodu nad Brdą, a zarazem stanowi najbardziej znany symbol martyrologii mieszkańców miasta. Nie wiadomo do końca, ile pomordowanych osób tu pochowano.
Konkurs na pomnik ogłoszono w 1974 roku, wygrał projekt autorstwa Józefa Makowskiego. Odsłonięcie nastąpiło 31 sierpnia 1975 r.
