Wychodzi na to, że formuła "sztywnego" rynku pracy powoli odchodzi do lamusa. Coraz częściej pracodawcy nie chcą wiązać się z pracownikiem długoterminową lub bezterminową umową. Odchodzenie od umów na czas nieokreślony, przede wszystkim wynika z konieczności cięcia kosztów pracy. Z czystej oszczędności, pracodawcy poszukują alternatywnych form zdobywania i zatrudniania pracownika.
Na kontrakcie i na czas
Według specjalistów już wkrótce umowy o pracę mogą zostać zastąpione kontraktami, m.in. na pracę chałupniczą, w niepełnym wymiarze czasu pracy czy na wykonanie konkretnego zadania. Z reguły w kontraktach nie określa się dziennego limitu godzin pracy, miejsca jej wykonywania i dyspozycyjności pracownika. Często zawiera się je na prace nietypowe, okazjonalne lub wymagające specjalistycznej wiedzy. Wówczas wygasają one w momencie wykonania zadania.
Niesłabnącą popularnością cieszą się umowy o pracę na czas określony; na okres próbny, na czas wykonania określonej pracy, na czas nauki zawodu. Umowa na czas określony może być zawarta tylko dwukrotnie w powtarzających się po sobie bezpośrednio okresach. Przy czym umowa na okres próbny nie może przekroczyć trzech miesięcy.
Inną formą zatrudnienia jest praca w niepełnym wymiarze. Pracownicy zatrudnieni w takim systemie mają takie same prawa jak osoby pracujące w pełnym wymiarze czasu pracy. Taka umowa może być zawarta na czas określony, także próbny albo na czas nieokreślony.
Na własny rachunek
Rośnie także liczba osób samozatrudnionych. Z reguły wykonują one prace zlecone na rzecz dotychczasowego pracodawcy, który w wyniku przekształceń lub zmian organizacyjnych doprowadził do pełnego lub częściowego usamodzielnienia się pracowników.
Pracodawcy coraz chętniej wypożyczają pracowników od agencji pracy czasowej. W takim przypadku umowa zawierana jest pomiędzy pracodawcą, pracownikiem oraz firmą wypożyczającą. Pracownicy najczęściej są zatrudniani na krótkie okresy w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.
Jedną z najnowszych form zatrudnienia jest telepraca. Pracownik pracuje przy pomocy nowoczesnych technik informatycznych i telekomunikacyjnych. Z osobą wykonującą zadanie w ramach telepracy można zawrzeć umowę agencyjną, kontrakt lub może mieć ona własną działalność gospodarczą.
