https://pomorska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Grudziądz. Były tu cmentarze żydowskie. Ludzie o nich zapomnieli...

Maryla Rzeszut
W innych miastach cmentarze żydowskie są zadbane
W innych miastach cmentarze żydowskie są zadbane Archiwum
- W Grudziądzu nie ma śladu miejsc pochówku grudziądzan pochodzenia żydowskiego - ubolewa Mieczysław Feuer. - Mamy już projekt tablicy pamiątkowej. Zabiegamy o wsparcie w ratuszu.

Bardzo długa jest lista polskich miast, w których są żydowskie cmentarze. Nie ma niej Grudziądza. A przecież...

- Odlewnię i emaliernię Herzfeld & Victorius prowadzili niemieccy Żydzi. W fabryce maszyn rolniczych Żydzi mieli około 45 proc. udziałów. Prowadzili wiele zakładów, sklepów, punktów usługowych. Byli aktywni i widoczni w życiu miasta. Po tych ludziach i ich grobach nie pozostał ślad. To smutne, ponieważ dość liczna społeczność żydowska odegrała w latach międzywojennych w Grudziądzu bardzo ważną rolę. Głównie w gospodarce miasta. - argumentuje Mieczysław Feuer.

I przykro mu, że w tej kwestii w Grudziądzu - cisza, podczas gdy 21 września w Toruniu prezydent Michał Zaleski odsłonił tablicę poświęconą społeczności żydowskiej. Grudziądzanie byli na tej uroczystości.

O tablicę także w naszym mieście zabiega Komitet ds. Upamiętnienia Cmentarzy Żydowskich w Grudziądzu. Działa przy Stowarzyszeniu Inicjatywa dla Rozwoju Kujaw i Pomorza w Bydgoszczy.

Wiadomości z Grudziądza

- Mamy projekt tablicy, zbieramy na nią pieniądze. możemy korzystać z konta bydgoskiego stowarzyszenia. Upamiętnieniem miejsc spoczynku zainteresowani są byli mieszkańcy Grudziądza i ich rodziny - objaśnia Mieczysław Feuer. - Mamy też kontakt z powinowatymi dawnych udziałowców grudziądzkich zakładów przemysłu gumowego.

Chodzi o to, aby uszanować miejsca wiecznego spoczynku, po których nie ma śladu. W żaden sposób dawne nekropolie żydowskie w Grudziądzu nie są oznaczone.

Radni wspierają

Pomocy nie odmówił im radny niezależny Łukasz Mizera.

- Ustaliłem wspólnie z miejskim konserwatorem zabytków, miejsca dawnych cmentarzy żydowskich: dwóch na Tarpnie i jednego przy ul. Parkowej - mówi radny. - Tablica powinna pojawić się przy Parkowej, bliżej centrum miasta. Na pewno będzie to miejsce odwiedzane przez turystów. Sprawa musi nabrać biegu w ratuszu, ale to zainteresowani powinni ją "pilotować".

Także Wiesław Żurawski, od niedawna radny sejmiku wojewódzkiego, zadeklarował pomoc w załatwianiu sprawy.

- Jeśli miasto ma pomóc, musi wpłynąć wniosek o ujęcie tego zadania w budżecie - wyjaśnia Magda Jaworska-Nizioł, rzecznik prezydenta.

Pomorska.pl w zupełnie nowej odsłonie.

Czytaj e-wydanie »

Komentarze 18

Komentowanie zostało tymczasowo wyłączone.

Podaj powód zgłoszenia

G
Gość

Tak pokazujcie bo to jest bardzo ważne ,,tylko nie miejcie  do siebie żalu jak wam potem ktoś rozbierze działkę rekraacyjną czy dom bo się okaże że wnuk rodziny żydowskiej dopatrzy się że to jest grób czy ziemia swoich przodków

 

G
Gość

Tak pokazujcie bo to jest bardzo ważne ,,tylko nie miejcie  do siebie żalu jak wam potem ktoś rozbierze działkę rekraacyjną czy dom bo się okaże że wnuk rodziny żydowskiej dopatrzy się że to jest grób czy ziemia swoich przodków

 

m
mela
W dniu 26.04.2012 o 19:04, Amanda napisał:

Czy znacie cmentarz w grudziądzu w którym widać trumny?.......Ja tak.Przyszłam tam z kolegami i koleżankami zamkneliśmy drzwi,kiedy wruciliśmy buły otwarte.Na zdięciach które zrobiłam są dziwne osoby 1 stoi 2 leży.Czy ktoś może mi pomuc sie dowiedzieć oco tu chodzi?Prosze mówie szczerom prawde pomocy! LITOŚCI - ortografia.

 

G
Gość
11 lat temu żydowska warszawska gmina wyznaniowa zwracała się o dawny majątek przedwojennych Żydów. Tylko Rodzina Grudziądzka się sprzeciwiła. Pamiętam, pisali o tym w Myśli Polskiej, którą czytam od wielu lat.
A
Amanda
Czy znacie cmentarz w grudziądzu w którym widać trumny?.......Ja tak.
Przyszłam tam z kolegami i koleżankami zamkneliśmy drzwi,kiedy wruciliśmy buły otwarte.
Na zdięciach które zrobiłam są dziwne osoby 1 stoi 2 leży.
Czy ktoś może mi pomuc sie dowiedzieć oco tu chodzi?
Prosze mówie szczerom prawde pomocy!
M
Marek Szajerka
W tej kaplicy grobowej jest salka jakiejś instytucji edukacyjnej. Natomiast odnośnie tematu cmentarzy żydowskich. W czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej w Grudziądzu nie było formalnej gminy żydowskiej. Gmina żydowska powstała dopiero w XIX w. W okresie dwudziestolecia międzywojennego liczyła ok. 800 osób.
z
zainteresowany
Podpinam się pod temat cmentarzy .
Istniał również cmentarz przy ulicy Kos. Gdyńskiej , obecniy plac zabaw i część ogólniaka .
Tylko nie wiem , czy był on żydowski ?
Sądzę , że warto byłoby na tych zapomnianych miejscach , postawić informujące tabliczki !
G
Gość
Witam, wstawiłam Twoją mapkę w odnośniku; dobre .
Dzięki, mapka dobra. Interesuje się historią naszego miasta, pozdrawiam.
n
night
Dziękuje za korzystanie z mojej strony, a przede wszystkim za zainteresowanie tematem.

W Rudniku znajduje się cmentarz ewangelicki. Tamtejsi ewangelicy należeli do gminy wyznaniowej Pieńki-Rudnik i uczęszczali do dzisiejszego kościoła rzymskokatolickiego pw. Św. Andrzeja Boboli - przed II wojną był to kościół ewangelicki.

Zaś co do żydów to jest tak jak napisano - były 2 cmentarze w Tarpnie (obok siebie, i sąsiadują z ewangelickim) oraz przy ul. Parkowej, tak jak zaznaczyłem na mapce. Mało prawdopodobne jest aby gdzieś na terenie śródmieścia istniał kiedykolwiek kirkut, gdyż żydom zawsze dawano do dyspozycji teren poza centrum danego miasta.

Na terenie dzisiejszego Grudziądza znajduje się 19 takich zapomnianych cmentarzy lub miejsc po nich i dobrze by było o nich pamiętać nie tylko przy okazji święta zmarłych. Posprzątać, postawić tabliczkę - tak wiem, zaraz podniosą się głosy: "kto ma za to zapłacić?" albo "przecież to byli Niemcy". Cóż, przynajmniej napiętnujmy tych, którzy wyrzucają w te miejsca śmieci i różnego rodzaju odpady np. farmaceutyczne lub piją alkohol.

Przy okazji. W biuletynie nr 20/2004 Koła Miłośników Dziejów Grudziądza poświęconemu Kalinkowie podano, że przy ul. Jackowskiego istniał kiedyś cmenatarz katolicki, który został zlikwidowany w 1914 r. Czy ktoś wie więcej na ten temat?
w
wojak
a co to jest plaża cygańska? to to samo co wojskowa?
G
Gość
W lesie rudnickim w okolicach plaży cygańskiej są też resztki grobów, jakieś stare, pozarastane pomniki... zawsze mi się wydawało, że to właśnie jest cmentarz żydowski. Ma ktoś może informacje czyje to groby tam są?
Pamiętam jak dziś, jeden pomnik tam był z takim kluczem wiolinowym. Bardzo mi ten szczegół utkwił w pamięci, bo to musiała być jakaś umuzykalniona dusza i zastanawiałem się kim mógł być "ten ktoś"...

No proszę..jeszcze są resztki grobów i pozarastane pomniki...a ''Dwa tysiące grobów do likwidacji na słupskim starym cmentarzu.''..za kilka lat w Słupsku nie będzie śladów po naszych przodkach, bo ważniejszy jest zyska firmy zarządzającej cmentarzami..
G
Gość
W Rudniku jest cmentarz ewangelicki, wiecej nie wiem.
G
Gość
W lesie rudnickim w okolicach plaży cygańskiej są też resztki grobów, jakieś stare, pozarastane pomniki... zawsze mi się wydawało, że to właśnie jest cmentarz żydowski. Ma ktoś może informacje czyje to groby tam są?
Pamiętam jak dziś, jeden pomnik tam był z takim kluczem wiolinowym. Bardzo mi ten szczegół utkwił w pamięci, bo to musiała być jakaś umuzykalniona dusza i zastanawiałem się kim mógł być "ten ktoś"...
G
Gość
Na Kalinkowej był cmentarz kościoła Polskokatolickiego, a nie żydowski.

Słusznie, tak wynika z mapki z w/w 'odnośnika'
g
gość
parkowa nie jest miejscem dla turystów..już prędzej kalinkowa tam gdzie wieżowce stoją nad wisłą, kalinkowa 26 - tam był cmentarz żydowski, zresztą za dzieciaka wykopaliśmy czaszkę.... tam powinna być tablica.

Na Kalinkowej był cmentarz kościoła Polskokatolickiego, a nie żydowski.

Plotki, sensacje i ciekawostki z życia gwiazd - czytaj dalej na ShowNews.pl

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska