Jak podarować pieniądze bądź mieszkanie i nie zapłacić od tego podatku? Kto jest zwolniony z podatku od spadków i darowizn?

- Chciałabym podarować siostrzenicy pieniądze na kupno samochodu. Jaka kwota jest wolna od podatku od spadków i darowizn?

- Opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

- 9637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,

- 7276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,

- 4902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeśli nabycie rzeczy i praw majątkowych następuje od tej samej osoby więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej samej osoby lub po tej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.

- Siostrzenica jest zaliczana do II grupy podatkowej. Kwota wolna dla II grupy wynosi 7276 zł. Zamierzam podarować córce 5000 zł. Czy muszę zgłosić tę darowiznę w urzędzie skarbowym?

- Jeżeli darowizna nie przekracza kwoty wolnej (dla I grupy podatkowej jest to 9637 zł), nie ma pan obowiązku zgłaszania jej w urzędzie skarbowym. Radzę natomiast spisać umowę darowizny z zaznaczeniem o jaką sumę chodzi i na jaki cel jest przeznaczona po to, by w razie ewentualnej kontroli córka mogła udokumentować pochodzenie pieniędzy.

Pięć lat temu otrzymałem w spadku po mamie działkę budowlaną. Chciałbym tę działkę podarować mojemu synowi. Czy syn będzie musiał zapłacić podatek?

- Jeśli podaruje pan synowi działkę budowlaną, wówczas będzie on zwolniony z podatku od darowizny. O tym, czy nowe zwolnienie obejmuje darowiznę decyduje data zawarcia umowy darowizny, a więc gdy chodzi o nieruchomość i prawa spółdzielcze - data aktu notarialnego. Krąg nabywców, którzy mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn jest ściśle określony przez przepisy. Jest nieco węższy od kręgu bliskich zaliczanych do I grupy podatkowej i obejmuje: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie) oraz rodzeństwo, pasierba, ojczyma i macochę. Nie obejmuje natomiast: zięcia, synowej, teścia i teściowej. Wobec tego te osoby nie korzystają ze zwolnienia dla najbliższej rodziny.

- Chciałabym podarować siostrze 50.000 tys. zł. Czy będzie ona musiała zapłacić podatek?

- Dodatkowe warunki dla skorzystania z całkowitego zwolnienia z podatku, oprócz zawiadomienia urzędu skarbowego, trzeba spełnić, gdy przedmiotem darowizny są pieniądze. Zawiadomienie będzie konieczne tylko wtedy, gdy wartość majątku uzyskanego od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat łącznie z ostatnią darowizną przekracza kwotę wolną od podatku dla należących do I grupy podatkowej, czyli 9637 zł.

Obowiązek zgłoszenia nie dotyczy darowizn nieprzekraczających w okresie pięcioletnim kwoty 9637 zł.

Dodatkowym warunkiem zwolnienia darowizny pieniężnej jest przekazanie jej na rachunek bankowy obdarowanego, rachunek w SKOK lub przekazem pocztowym. Przekazanie "z ręki do ręki" oznacza konieczność zapłacenia podatku od nadwyżki ponad kwotę 9637 zł.

- Moja mama zmarła w sierpniu 2006 roku. W czerwcu 2007 roku odbyła się sprawa spadkowa. Czy jestem zobowiązany zapłacić podatek od spadku? Czy korzystam ze zwolnienia dla osób najbliższych?

- Do nabycia własności rzeczy i praw majątkowych, które nastąpiło przed 1 stycznia 2007 roku stosuje się przepisy, w których nie ma mowy o zwolnieniu osób najbliższych z podatku. Zatem trzeba zapłacić podatek na zasadach ogólnych.

- Chciałbym przekazać pieniądze swojej konkubinie. Do której grupy podatkowej zaliczamy konkubinę?

- Konkubina i konkubent należą do III grupy podatkowej. Wobec tego podatek będzie naliczony w stawce od 12 do 20 proc. po odliczeniu kwoty wolnej 4902 zł.

 - Mój tata zmarł w 2008 roku. Był właścicielem mieszkania spółdzielczego. Obecnie toczy się sprawa sądowa o nabycie spadku. Czy będę musiała zapłacić podatek od spadku?

- Nie będzie pani musiała zapłacić podatku od spadku pod warunkiem, że w ciągu sześciu miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądowego bądź od dnia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia zgłosi pani fakt nabycia spadku. Trzeba to zrobić w urzędzie skarbowym na formularzu SD-Z2.

- Moja córka na drugim roku studiów zaciągnęła kredyt studencki w kwocie 23.000 zł. Chciałabym z mężem pomóc córce i podarować jej pieniądze na spłatę tego kredytu. Czy córka będzie musiała zapłacić podatek od darowizny?

- Nie zapłaci, pod warunkiem jednak, że przekażecie państwo pieniądze na konto córki, a córka w ciągu sześciu miesięcy od momentu darowizny zgłosi ten fakt w urzędzie skarbowym. Warunki te należy spełnić łącznie.

Dodatkowym warunkiem zwolnienia darowizny pieniężnej jest przekazanie jej na rachunek bankowy, rachunek w SKOK lub przekazem pocztowym.

 - W ubiegłym roku w czerwcu zmarła moja córka. To było nasze jedyne dziecko. Córka figurowała jako współwłaściciel samochodu do połowy. Wartość 1/2 samochodu to 5.000 zł. W tym roku zakończyła się sprawa spadkowa. Czy będę musiał zapłacić podatek od spadku?

- Podatku nie będzie, ponieważ wartość nabytego spadku nie przekracza kwoty wolnej w I grupie podatkowej tj. 9637 zł. Jeśli wydział komunikacji żąda zaświadczenia o uregulowaniu spraw spadkowych, należy zgłosić fakt nabycia tego samochodu w spadku w urzędzie skarbowym (właściwym dla miejsca zamieszkania zmarłej córki). Po zgłoszeniu urząd skarbowy wyda zaświadczenie o uregulowaniu spraw spadkowych.

- W 2006 roku otrzymałem w spadku po mamie mieszkanie, w którym mieszkałem do 2009 roku. W ubiegłym miesiącu sprzedałem je i zamieszkałem u córki. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży zdeponowałem w banku i zamierzam przeznaczyć je na leczenie. Czy będę musiał zapłacić podatek?

- Tak, ponieważ w momencie sprzedaży odziedziczonego mieszkania i przeprowadzenia się do córki przestał pan spełniać warunki do korzystania z ulgi opisanej w art. 16 ustawy o spadkach i darowiznach. Powinien pan zgłosić się do urzędu skarbowego i poinformować, że przestał pan spełniać warunki do korzystania z ulgi. Urząd skarbowy naliczy podatek tak jakby nie było ulgi.

- Jakie są konsekwencje zgłoszenia po terminie faktu nabycia spadku?

- To od samych podatników zależy, czy skorzystają ze zwolnienia określonego w art. 4a (zwolnienie dla najbliższej rodziny). Jeżeli nie złożą oni na czas zawiadomienia o nabyciu spadku - nie będą mieli wyboru. Wtedy pozostanie już tylko możliwość skorzystania z ogólnych zasad.

Grupy podatkowe:
n grupa najbliższej rodziny, dla której nie ma podatku po spełnieniu określonych warunków: małżonek, dzieci, wnuki i prawnuki (zstępni), rodzice, dziadkowie (wstępni), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha. 
- grupa I: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, 
-grupa II : zstępni rodzeństwa (dzieci, wnuki rodzeństwa), rodzeństwo rodziców (ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa, 
- grupa III: inni nabywcy.