Kogo można zwolnić w pierwszej kolejności? Pracodawca musi wziąć to pod uwagę

Do orzeczenia sądu z Bielska Białej jako pierwszy dotarł portal Forsal. Przedmiotem sprawy było zatrudnienie wychowawcy w ośrodku dla młodzieży trudnej młodzieżą. Ze względu na kurczącą się liczbę wychowanków zdecydowano o redukcji zatrudnienia.

Propozycję zmniejszenia liczby godzin, ewentualnie rozwiązania umowy (za porozumieniem stron) otrzymał pracownik z najkrótszym stażem pracy stażem pracy. Ten jednak odmówił, więc dyrekcja wręczyła mu wypowiedzenie. Ze względu na pojawienie się dodatkowych godzin (jeden z pracowników przeszedł na emeryturę) wypowiedzenie chwilowo cofnięto, ale mężczyzna, wraz z kilkoma osobami, został wytypowany do zwolnienia w kolejnej fali wypowiedzeń. Władze ośrodka uznały, że kryterium zwolnień stanowić będą staż pracy i stopień awansu zawodowego. W korespondencji z związkiem zawodowym zapewniono również, że pod uwagę wzięte zostanie posiadanie innych możliwości utrzymania.

Zwolniony mężczyzna legitymował się najniższym stażem i doświadczeniem, więc jego odejście było przesądzone.

Wychowawca odwołał się jednak do sądu i zażądał przywrócenia na stanowisko oraz wypłatę wynagrodzenia za czas bezrobocia.
Dyrektor ośrodka wyjaśniła w sądzie, że brał pod uwagę dodatkową pracę zwolnionego wychowawcy w klubie sportowym. W rzeczywistości mężczyzna rzeczywiście udzielał się jako trener, ale wyłącznie na zasadzie wolontariatu. Tymczasem zwolnienie ominęło wychowawców, którym przysługiwały już emerytury lub świadczenia kompensacyjnepobierających emerytury i świadczenia kompensacyjne.

Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej z początku oddalił powództwo pedagoga, biorąc pod uwagę argument, że pracownicy pobierający emerytury byli bardziej dyspozycyjni. Argumenty te podzielił Sąd Okręgowy, ale zdesperowany mężczyzna złożył więc skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Ten ostatni, uchylając wyrok, przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Sąd Najwyższy argumentował, że pracodawca brać pod uwagę nie tylko doświadczenie i stać pracy, ale musi uwzględniać sytuację prywatną osób zwalnianych.

„Wybór pracownika do zwolnienia może być uznany za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, gdy sytuacja osobista tego pracownika jest znacznie gorsza niż pozostałych osób zatrudnionych na stanowiskach objętych redukcją” - czytamy w uzasadnieniu.

Zdaniem sądu, w sytuacji zwolnień, pracodawca ma obowiązek brać pod uwagę kryteria odnoszące się do osobistej sytuacji pracownika - obowiązek utrzymania rodziny (zwłaszcza samotne wychowywanie dzieci czy niepełnosprawność). Jedynie jako kryteria pomocnicze należy traktować posiadanie innych źródeł dochodów czy łatwość w znalezieniu nowego zatrudnienia.