Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kolekcjonowanie pieniędzy to wielka pasja

Rozmawiał Roman Laudański
Tomasz Bylicki: - Dobry pieniądz jest nerwem życia.
Tomasz Bylicki: - Dobry pieniądz jest nerwem życia. Andrzej Muszyński
Ze względów prestiżowych i historycznych nie wyobrażam sobie, by NBP wycofał się z emisji tego nominału - mówi ekspert do spraw monet.

Rozmowa z
Tomaszem Bylickim
ekspertem ds. monet i medali

- Będzie pan bronił polskiego grosza? Powszechnie mówi się już, że wyprodukowanie jednogroszówki jest nieopłacalne, kosztuje kilka groszy, i trzeba zrezygnować z tego nominału.
- Historia grosza jest bardzo ciekawa. Przez stulecia wartość tej monety tak zmalała, że dziś jest najniższym z nominałów. Choć niewiele znaczy, odgrywa ważną rolę w obiegu i Narodowy Bank Polski na pewno będzie bronił tego nominału. Czym innym są koszty produkcji tej monety, ale tak jest w wielu krajach, że wyprodukowanie najniższego nominału kosztuje nieco wyżej niż nominał wyrażony na monecie, głównie z powodu wysokich cen surowca. To z kolei powoduje, że od dawna, i to nie tylko w Polsce, istnieje niecny proceder wyławiania przez prywatne osoby niektórych monet z obiegu ze względu na wartość kruszcu, z którego są wykonane. Ze względów prestiżowych i historycznych nie wyobrażam sobie, by NBP wycofał się z emisji tego nominału.

- W PRL-u jedno-, dwu- i pięciogroszówki służyły niektórym "prywaciarzom" jako materiał na medaliki religijne; złotówki przerabiano na podkładki do papy. Teraz jednogroszówki sprzedaje się na złom.
- Dziś metale drożeją na świecie, również i ten zawarty w naszej monecie. Ale są różne sposoby na rozwiązanie tej sytuacji i myślę, że NBP wspólnie z mennicą znajdzie najlepsze rozwiązanie na zachowanie polskiego grosza w obiegu. O szczegółach oczywiście nie możemy tu mówić.

- Jest pan ekspertem ds. dawnych monet i medali. Czy jest pan również kolekcjonerem ?
- Od kolekcjonerstwa wszystko się zaczęło. Było to jednak bardzo dawno i przez przypadek. Wprawdzie dziadek, ze strony mamy, którego nie znałem, gdyż zmarł jeszcze przed wojną, zbierał monety i medale z Napoleonem, ale jakoś powojenne resztki tej kolekcji do mnie nie przemawiały. W szkole podstawowej, był to chyba rok 1960, poszedłem na wagary i z dalekich peryferii stolicy pojechałem do śródmieścia. Trafiłem do kilku antykwariatów, a w "Desie" poznałem eksperta, którego zresztą po ukończeniu studiów zastąpiłem. Uczyłem się słuchając jego rozmów z innymi fachowcami i kolekcjonerami. Wówczas zabytkowych monet było na rynku zdecydowanie więcej. Teraz o wiele więcej jest monet współczesnych, tzw. kolekcjonerskich, których wtedy w ogóle nie było. Pierwszą polską monetą kolekcjonerską wybitą po II wojnie światowej jest...

- ...stuzłotowa moneta Mieszko i Dąbrówka ?
- Słynna, srebrna moneta wybita z okazji Tysiąclecia Państwa Polskiego z 1966 r., a można ją było nabyć tylko odsprzedając wcześniej srebro do "Jubilera".

- Zaryzykuję stwierdzenie, że pieniądz jest lustrem epoki. W socjalizmie królowali górnicy i rybacy.
- Każdy czas ma swoją ikonografię, identyfikuje się z pewnymi symbolami. Rzeczywiście tamtej epoce bardzo odpowiadała dwuzłotówka ze stylizowanymi kłosami i pięciozłotówka z rybakiem, obie wybite po raz pierwszy w 1958 r. Na banknotach PRL-u emisji z 1948 r. widzimy portret chłopa i zwózkę zboża, także rybaka i port, robotnika i dymiące fabryczne kominy, wreszcie górnika i pracę w kopalni. Przypomnę, że na przedwojennym banknocie 100 zł emisji z 1932 i 1934 jako symbol siły i trwałości państwa widniał wizerunek rozłożystego dębu.

Czytaj: Tłumy ludzi ustawiały się po monety

- Dekada lat 80. przyniosła inflację. NBP drukował banknoty o coraz wyższych nominałach.
- Ale były to piękne banknoty. Mamy świetnego grafika, artystę plastyka, pana Andrzeja Heidricha, który obchodził ostatnio 50-lecie swojej współpracy z NBP. Jego projektu jest też aktualna seria banknotów z wizerunkami władców polskich. Mieszko i Chrobry ozdobili już w czasach PRL swymi wizerunkami banknot 2000 zł emisji z 1977, 1979 i 1982 r.

- Który przygotowany już banknot nie wszedł do obiegu?
- W historii naszego pieniądza było kilka takich przypadków. Przypomnę ten ostatni, najwyższy nominał inflacyjny, pięć milionów złotych z marszałkiem Piłsudskim.

- W PRL-u nasz marszałek był zakazaną postacią, ale w roku 1988 pojawił się na srebrnej monecie o nominale 50.000 zł.
- Tak, ale każda władza ma swoje instrumentalne spojrzenie na historię i bierze z niej to co w danym momencie jest najbardziej nośne społecznie. Był to już zresztą czas wielkiej zmiany ustrojowej, kiedy kończył się PRL i postać marszałka można było znowu przywrócić polskiej historii.

- W stanie wojennym nie miał szczęścia generał Świercze-wski na banknocie 50-złotowym, bo domalowywano mu ciemne okulary stylizując na Jaruzelskiego.
- Na monetach i banknotach wprowadzonych już do obiegu dokonywanie jakichkolwiek zmian i przeróbek jest prawnie zabronione. W stanie wojennym była to jednak forma protestu przeciw ówczesnej władzy. W tej chwili widzimy, np. w Stanach Zjednoczonych niezbyt chlubną tradycję umieszczania na banknotach wlepek reklamowych.

- Jest pan za tym, by euro wyparło naszego złotego?
- Moja zupełnie prywatna opinia jest taka, że powinniśmy pozostać przy złotówce. Pieniądz własny, konkurencyjny, zawsze będzie pieniądzem lepszym. To jest nasz pieniądz, my go kształtujemy i nadajemy odpowiedni ton polityce monetarnej, fiskalnej i budżetowej, w zależności od aktualnej sytuacji gospodarczej.

Czytaj też: Jednogroszówki na złom? Tak, bo produkcja jest za droga. Stracą na tym klienci sklepów

- A do kolekcjonowania pieniędzy pan zachęca? ,
Jak najbardziej. Kolekcjonerzy to ludzie szczęśliwi. Pasja jest zawsze twórcza, a historia pokazuje, że z prywatnych kolekcji kształtowały się zbiory narodowe.

Czytaj e-wydanie »
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska