Latem smog jest delikatniejszy. Ale nadal nas truje

- Jest, aczkolwiek właśnie o tej porze roku, zatem poza okresem grzewczym, ma zwykle charakter naturalny - komentuje Jacek Goszczyński, naczelnik Wydziału Monitoringu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. - Mówiąc "naturalny" mam na myśli, duże stężenia pyłów nawiewanych z pól uprawnych czy nawet, przy silnych południowych wiatrach, znad Sahary. Pył piaskowy potrafi przebyć tak ogromną odległość, co jest odnotowywane na naszych stacjach pomiarowych.

Dym z komina

Jacek Goszczyński przypomina, że podstawowym czynnikiem wpływającym na znieczyszczenie powietrza w naszym regionie i w całej Polsce jest tzw. niska emisja, czyli to, co wydobywa się z domowych kominów. W zależności od miasta, na Kujawach i Pomorzu jest to wielkość od 60 do 80 procent całości zanieczyszczeń.

Ekobezpieczeństwo. Zastanawiamy się nad tym, co truje nasze środowisko i jak temu zaradzić?

Od 10 do 12 proc. zanieczyszczeń powoduje emisja wysoka - pyły znajdujące się w dymie kominów przemysłowych (w tym ciepłowni węglowych), zaś 12 do 20 proc. emisja z samochodowych ruch wydechowych.

- Ruch samochodowy, zwłaszcza ten w szczycie komunikacyjnym, wpływa latem dość poważnie na wyniki pomiarów, ale nie na tyle, by stężenie zanieczyszczeń przekraczało dozwolone normy - uświadamia naczelnik monitoringu. Dodaje, że liczba dni, w których normy zostały przekroczone, kumuluje się w zimowe, wyżowe i bezwietrzne dni - od połowy października do połowy kwietnia.
Jeśli nawet ostatnie przekroczenia dozwolonego poziomu pyłów zawieszonych PM10 odnotowane zostały w sierpniu tego roku, to właśnie miały charakter naturalny.

Nakło na czele

Tegorocznym rekordzistą w łamaniu norm jest Nakło nad Notecią. Manualny pomiar na ul. Piotra Skargi wykazał do 3 czerwca aż 52 przekroczenia. Wspomniany Grudziądz (ul. Piłsudskiego) to 49-krotny problem z zanieczyszczeniem powietrza do 12 sierpnia, zaś Bydgoszcz (pl. Poznański 46-krotny i także do 12 sierpnia.

Ekobezpieczeństwo, czyli życie w czystym środowisku, bez smogu

Na tej czarnej liście są jeszcze Włocławek (44 razy), Brodnica (41), Toruń (38). Przy czym dopuszczalna liczba przekroczeń w ciągu roku wynosi 35.

Problem ubóstwa

Nie ma jednak wątpliwości, że dym ulatniający się z domowych pieców, choć norm na stacjach pomiarowych latem nie przekracza, to i tak nas truje.

Truje zwłaszcza tam, gdzie jego stężenie jest największe - na starówkach i na osiedlach domów jednorodzinnych, gdzie dominującym źródłem energii jest węgiel. Jeśli ten jest złej jakości, jeśli dosypuje się do niego śmieci, jeśli piece są stare i mało wydajne, wtedy problem się potęguje.

- Polacy są dotknięci ubóstwem energetycznym. W roku 2016 aż 12,2 procent populacji miało trudność z zaspokojeniem swoich potrzeb energetycznych z powodu niskiego dochodu czy charakterystyki mieszkania - mówi Marta Szymczak, koordynator projektu Forum Rozwoju Efektywnej Energii. - Skutkuje to tym, że stosują złej jakości albo przypadkowe paliwo.

Według ostatnich danych, 72 proc. osób ubogich energetycznie wykorzystuje węgiel jako podstawowe źródło energii, 19 proc. drewno opałowe, a jedynie 4,5 proc. ogrzewa się gazem ziemnym, który jest niskoemisyjnym, przyjaznym środowisku, a przy tym efektywnym źródłem energii. W efekcie, ponad połowa miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Unii Europejskiej znajduje się w Polsce, a sześć z nich plasuje się w pierwszej dziesiątce tego niechlubnego rankingu, w tym jest Nakło nad Notecią.

Tysiące umierających

Efekt zanieczyszczenia powietrza jest taki, że w Polsce - według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) - na choroby powodowane trującymi substancjami zawartymi w smogu umiera ok. 50 tys. osób.
Dlaczego smog jest tak groźby wyjaśnił nam dr hab. Grzegorz Przybylski z Kujawsko - Pomorskiego Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy: - Smog niewątpliwie wpływa na nasze zdrowie, zwłaszcza na dzieci i osoby starsze. Jego wpływ obserwowany jest na układ kostno-stawowy, zwiększa objawy miażdżycowe i inne związane ze starszym wiekiem. Powoduje astmę oskrzelową, raka płuc i pęcherza moczowego. W starszych ludzi znacząco mniejsza odporność. Dzieci zaś maj kłopoty z koncentracją i nauką.
Większe cząsteczki PM10 przedostają się do górnych dróg oddechowych i płuc. Mniejsze cząsteczki PM 2,5 penetrują dolne drogi oddechowe, płuca, przedostają się do krwi.