Młodociany w pracy

Pracownicy w wieku pomiędzy 16 a 18 rokiem życia są nazywani młodocianymi. Ukończenie 16 lat wyznacza dolną granicę wieku, w jakim dana osoba może podjąć zatrudnienie. Zatrudnienie pracowników w wieku poniżej 16 lat - poza kilkoma wyjątkami jest zabronione. Pierwszy z nich dotyczy pracodawców będących podmiotami prowadzącymi działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Zatrudnienie dziecka przez taki podmiot wymaga jednak uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego a także zezwolenia właściwego inspektora pracy.

Wyjątkowo z osobą niemającą 16 lat, która ukończyła gimnazjum może być zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu, a z osobą niemającą 16 lat, która nie ukończyła gimnazjum, może być zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

Podpisuje sam pracownik

Pracodawca zamierzający zatrudnić młodocianego na umowę o pracę zawiera ją bezpośrednio z takim pracownikiem. Pomimo braku pełnej zdolności do czynności prawnych, takie uprawnienie nadaje młodocianemu kodeks pracy.

Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać sześciu godzin na dobę, a młodocianego w wieku powyżej 16 lat - ośmiu godzin na dobę. Do tego czasu wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych.
Tygodniowa norma czasu pracy wynosi 30 godzin dla pracowników poniżej 16 lat i 40 godzin dla tych, którzy przekroczyli ten wiek.

Młodocianych pracowników nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej.

Prawo do urlopu

Młodociany uzyskuje z upływem sześciu miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych, a z upływem roku nabywa prawo do 26 dni urlopu. Uprawnienie to ulega ograniczeniu do 20 dni w roku, w którym pracownik kończy 18 rok życia, a więc przestaje być młodocianym.

Pracodawca, który łamie przepisy dotyczące zatrudniania młodocianych, ponosi odpowiedzialność za wykroczenie z art. 281 pkt 5 k.p. Takie wykroczenie jest zagrożone karą grzywny do 30 tys. zł.