Na niepodległość musieli długo czekać

     - Jedenasty listopada to data symboliczna dla każdego Polaka - mówi Anna Grzeszna - Kozikowska, historyk i prezes PTTK w Chełmnie. - Wówczas w Warszawie oficjalnie przekazana została władza Piłsudskiemu. Mieszkańcy Ziemi Chełmińskiej z wolności cieszyć mogli się jednak znacznie później, bo dopiero 22 stycznia 1920 roku, kiedy do miasta wkroczyły wojska polskie, uroczyście witane przez mieszkańców.
     Haller u stóp bramki
     Tydzień później Chełmno odwiedził generał Józef Haller.
     - Podobno klęczał na bruku, przed Bramką Grudziądzką, którego fragment, od strony wschodniej, zachował się do dzisiaj - dodaje Grzeszna- Kozikowska. - Później Haller w Gorzuchowie - Sarnowie kupił fragment majątku, tak zwaną "Resztówkę". Mieszkał tam w okresie międzywojennym. Kiedy wybuchła druga wojna światowa, powrócił w szeregi wojska polskiego, a następnie wchodził w sklad rządu londyńskiego.
     **_Lustracja Piłsudskiego
     W okresie między 1919 a 1920 rokiem Chełmno odwiedził wielu polityków, między innymi naczelnik państwa, Józef Piłsudski i Gabriel Narutowicz. Wizyty te miały także charakter inspekcji Pomorza.
     - Piłsudski witany był w porcie nad Wisłą, przez mieszkańców miasta i władze. Potem miasto odwiedził także Gabriel Narutowicz, ówczesny minister robót publicznych, który oprócz lustracji miasta zwiedził ratusz i zespół klasztorny - informuje historyk. - _Nasze tereny objechali w owym czasie także premierzy, ministrowie, wojskowi i przedstawiciele partii politycznych.
     11 listopada w Chełmnie:
     Uroczyste obchody Święta Niepodległości rozpoczną się w piątek, o godz. 10.30, złożeniem kwiatów pod pomnikiem niepodległości. Następnie, o godz. 11, w kościele garnizonowym odprawiona zostanie msza święta w intencji ojczyzny. Na godz. 12 zaplanowano apel za poległych, przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Godzinę później mieszkańcy będą mieli okazję wysłuchać koncertu w wykonaniu uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej l stopnia w Chełmnie, który odbędzie się w sali koncertowej PSW, przy ul. Świętojerskiej.
     Kopiec na pamiątkę
     Wkrótce po wyzwoleniu Chełmna powstał na obrzeżach miasta Kopiec Wolności.
     - Obecnie w tym miejscu znajduje się symboliczny głaz granitowy z brązową tablicą pamiątkową - dodaje Anna Grzeszna - Kozikowska. - Chełmińskim elementem rocznicowym jest również zrodzona z tej okazji kantata - "Pieśń Zwycięstwa", której część stanowi epilog małej rzeczy o drodze Chełmna do niepodległości.
     **