Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Ukraińcy, Rosjanie czy Białorusini już tak łatwo nie dostaną w Polsce pracy

Zastąpienie uproszczonej procedury zatrudniania cudzoziemców, tzw. oświadczeniowej dwoma dodatkowymi typami zezwoleń na pracę sezonową i krótkoterminową będzie miało niekorzystny wpływ na rynek pracy, ponieważ ograniczy dostęp do niego cudzoziemców - ostrzega Konfederacja Lewiatan.

Receptą na stwierdzone nadużycia w zatrudnianiu cudzoziemców powinno być wprowadzenie skuteczniejszych środków monitorowania tego procesu. 

Projekt zmiany ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy będzie miał zasadniczy wpływ na zatrudnianie cudzoziemców, w szczególności obywateli sześciu państw: Ukrainy, Rosji, Białorusi, Armenii, Gruzji oraz Mołdawii. 

- Procedura oświadczeniowa pełni bardzo ważną rolę, umożliwiając polskim przedsiębiorcom elastyczne reagowanie na braki kadrowe, w sektorach w których w trudno znaleźć pracowników, przy minimalnych formalnościach i kosztach. Wprowadzone kilka lat temu ułatwienie dostępu do naszego rynku pracy (na podstawie bezpłatnych oświadczeń zamiast płatnych i skomplikowanych proceduralnie zezwoleń na pracę) umożliwiło skuteczne wypełnienie braków na krajowym rynku pracy wyspecjalizowanych pracowników oraz spowodowało napływ pracowników, w tym sezonowych zza wschodniej granicy. Obserwując trendy rynku uważamy, że było to rozwiązanie korzystne dla polskiej gospodarki - mówi Robert Lisicki, ekspert Konfederacji Lewiatan.

W ramach systemu oświadczeniowego obcokrajowcy wypełniali w Polsce te wakaty, które z różnych względów były mało interesujące dla polskich pracowników. Ze statystyk wynika, że nasz rynek jest "wydrenowany" ze specjalistów takich jak: elektrycy, operatorzy wózków widłowych, szwaczki, tapicerzy, itp. Uproszczona procedura zatrudniania obcokrajowców pozwalała neutralizować ten trend. 

Jednocześnie w okresie rosnącego napływu obcokrajowców w ramach systemu oświadczeniowego mieliśmy do czynienia ze stałym trendem spadku bezrobocia. Stopa bezrobocia w latach 2013 - 2015 spadła z 14,2% do 9,8%. Oznacza to, że napływ pracowników w ramach systemu oświadczeniowego nie miał negatywnego wpływu na sytuację na rynku pracy obywateli polskich. 

Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce  - zagrożenia 

- W 2015 r. zostało zarejestrowanych około 800 tys. oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemców. Biorąc pod uwagę, że obecnie tryb uproszczony jest powszechnie stosowany i korzysta z niego ogromna rzesza przedsiębiorców, istnieje poważne ryzyko, że wprowadzenie tak istotnych zmian w postaci nowych typów zezwoleń w miejsce oświadczeń, spowoduje znaczący wzrost zatrudnienia cudzoziemców bez pozyskiwania wymaganych zezwoleń. Scenariusz taki jest niekorzystny zarówno dla państwa, obywateli, przedsębiorców, jak i samych cudzoziemców. Dlatego warto szukać rozwiązań, które wyeliminują nadużycia, a jednocześnie pozwolą utrzymać uproszczone procedury dla zatrudnienia cudzoziemców - dodaje Robert Lisicki. 

Monitoring zatrudniania pracowników 

Zniesienie formy oświadczeniowej dostępu do polskiego rynku pracy obywateli sześciu państw na rzecz procedury zezwoleń na pracę budzi wątpliwości. Odpowiedzią na stwierdzone nadużycia w zatrudnianiu pracowników z tych krajów powinno być wprowadzenie skuteczniejszych środków monitorowania zatrudniania cudzoziemców. 

ZOBACZ: Coraz więcej Ukraińców chce pracować w Polsce. "U siebie nie możemy żyć na takim poziomie" [wideo] 

Konfederacja Lewiatan proponuje zachowanie bezpłatnej procedury oświadczeniowej, przy jednoczesnym uszczelnieniu systemu. Firmy, które chciałyby z niej skorzystać musiałyby spełnić dodatkowe wymagania: 
- raportowanie właściwemu powiatowemu urzędowi pracy raz na kwartał o liczbie zatrudnionych cudzoziemców na podstawie zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, 
- zatrudnienie minimum 10 osób w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o rejestrację oświadczenia, 
- prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku, 
- dołączenie do pierwszego, w danym roku kalendarzowym, wniosku o rejestrację oświadczenia, zaświadczenia o niezaleganiu w płatnościach ZUS czy w US. 

Podmioty, które nie zatrudniłyby określonej liczby osób (np. co najmniej 20%), dla których zarejestrowały oświadczenia, traciłyby prawo do zatrudniania na podstawie oświadczenia przez okres 1 roku. 
W każdym przypadku przyjęte ostatecznie rozwiązania powinny uwzględniać dynamicznie zamieniającą się sytuację na rynku pracy oraz konkurencyjność rynków innych państw członkowskich. 

Źródło: Konfederacja Lewiatan