Pejzaż nostalgiczny

     Francisca, młoda Niemka, która od trzech lat pracuje w Warszawie, studiowała w Heidelbergu ekomomię. Ma jednak duszę humanistki. Gdy słyszy, że pochodzę z Włocławka, natychmiast wykrzykuje: - Wiem, tam się urodził Marcel Reich-Ranicki!
     Francisca, gdy mieszkała w Niemczech, nie przegapiła żadnej z gorących, literackich dyskusji, w jakie ze swadą wdawał się na łamach gazet i w telewizji "papież niemieckiej krytyki". Jego postać zafascynowała ją do tego stopnia, że w pierwszych miesiącach pobytu w Polsce, będąc przejazdem w okolicach Włocławka, postanowiła
     choć rzucić okiem na miasto
     z którego wywiódł się jej cicerone po świecie literatury.Trafiła, za sprawą jakiegoś włocławskiego przechodnia, napotkanego na Zawiślu, na szpetalskie wzgórze, gdzie wznosi się Pomnik Obrońców Wisły 1920 r. - Mieszkasz w pięknym miejscu - stwierdziła z przekonaniem Francisca.
     Wszystko zaczęło się od Wisły - twierdzą badacze najdawniejszej historii miasta. Mówiąc dokładniej - Włocławek narodził się w IX w. na lewym brzegu rzeki, w widłach Wisły i Zgłoącz- ki. W wieku X powstał tu gród obronny, później, w połowie XIV w. pobudowano tu zamek biskupów kujawskich. Dziś w tym miejscu stoi klasycystyczny, reprezentacyjny pałac. Co ciekawe, dzisiejsza ulica Gdańska, przy której znajduje się siedziba biskupa, łącząca pałac z katedrą, dawniej prowadziła na most łyżwowy (zwodzony), łączący z kolei miasto ze Szpetalem Górnym - tak jak to widać na pocztówce, dołączonej do dzisiejszej "Gazety Kujawskiej".
     Włocławek nie byłby Włocławkiem bez charakterystycznej architektonicznie sylwety katedry. W pejzaż miasta wpisała się w XIII w. "Katedra jest budowlą gotycką z elementami neogotyckimi i składa się z korpusu z trzema nawami, otoczonego trzema rzędami kaplic od południa i północy oraz prezbiterium" - pisał o włocławskiej bazylice Piotr Bokota, jeden ze współautorów wysoko ocenianego wśród znawców historii miasta przewodnika "Włocławek i okolice", wydanego staraniem Włocławskiego Towarzystwa Naukowego. W trzech dużych oknach prezbiterium znajdują się
     secesyjne witraże
     zaprojektowane przez Józefa Mehoffera, wykonane w latach 1938-1939. Niezwykle cenny witraż, o kilka wieków starszy niż projekt Mehoffera, będący jednym ze skarbów katedry, pochodzi z 1360 r. Światło, wpadające do jej wnętrza, przefiltrowane przez barwne witraże sprawia, że bazylika zachwyca artystów plastyków - właśnie tę grę świateł podkreślił goszczący we Włocławku znakomity, nieżyjący już rzeźbiarz Gustaw Zemła. - Na szczególną uwagę zasługuje nagrobek biskupa Piotra z Bnina Moszyńskiego z 1496 roku - mówi o tym cennym zabytku Tomasz Wąsik z Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej. Wykonał go sam Wit Stwosz. W nawie północnej znajdują się również m.in. cenne cztery obrazy wczesnobarokowe, przedstawiające Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny i jej koronację. W neogotyckiej kaplicy św. Józefa, nad nagrobkiem autorstwa Wita Stwomożna podziwiać dzieło
     hiszpańskiego malarza
     Francisco de Zurbana, powstałe w XVII w., pt. "Papież Mikołaj V u grobu św. Franciszka". Włocławskiej katedrze poświęcono wiele wydawnictw albumowych. Autorem jednego z nich był znakomity fotografik Adam Bujak. Najnowszym jest powstały w 2001 r. album pt. "Skarby Włocławka". - Zależało nam szczególnie na wydobyciu walorów artystycznych prezentowanych obiektów zabytkowych, w tym katedry - mówi Krzysztof Cieślak, właściciel Studia "Wena".
     **