Czy pomnik "Najświętszemu Sercu Pana Jezusa - Bydgoszcz Wyzwolona", który Niemcy zburzyli w 1939 roku, zostanie zrekonstruowany i znowu stanie na placu Poznańskim? - Zrobimy wszystko, by tak się stało. Apelujemy do bydgoszczan, którzy mają zdjęcia tego monumentu, by je nam udostępnili. Na ich podstawie łatwiej będzie odtworzyć tę figurę - mówi Jerzy Derenda, prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.
Zbigniew Raszewski w "Pamiętniku gapia", czyli książce o Bydgoszczy z lat 1930-1945, pisze tak: "Na placu Poznańskim wzniesiono za moich czasów figurę Pana Jezusa wykutą z szydłowieckiego piaskowca; miała ona 2 metry wysokości, a stała na cokole, który miał 4 metry. Całość zaprojektował znany u nas tandem Piotr Triebler i Teodor Gajewski. Kamień węgielny położono 30 marca 1930 roku, poświęcenie odbyło się 2 października 1932 roku. Na cokole widniał napis: Najświętszemu Sercu Pana Jezusa - Bydgoszcz Wyzwolona. Był to trochę pomnik, trochę figura przydrożna".
Cenna każda fotografia
W 1939 roku monument zburzyli Niemcy.
- Obecnie na placu Poznańskim jest tylko drewniany krzyż. Chcielibyśmy, by w jego miejscu znowu stanął pomnik Chrystusa. Ten pomysł skonsultowałem już z księdzem Bronisławem Kaczmarkiem, proboszczem parafii pod wezwaniem świętej Trójcy. Przyjął go z radością. Wspólnie apelujemy do bydgoszczan, którzy mają w swoich zbiorach zdjęcia lub pocztówki monumentu, by je nam udostępnili.
Na ich podstawie łatwiej będzie zrekonstruować pomnik. W Archiwum Państwowym udało mi się odszukać projekt monumentu z 1931 roku. Okazuje się, że różni się on od oryginału, który stanął na placu Poznańskim. Chrystus ma głowę skierowaną w inną stronę, inaczej też unosi ręce. Dlatego też cenna dla nas będzie każda fotografia przedstawiająca ten pomnik - dodaje Jerzy Derenda.
Niemcy zburzyli monument
Prezes TMMB ma nadzieję, że są bydgoszczanie, którzy widzieli, jak Niemcy burzyli pomnik na placu Poznańskim.
Być może wśród Czytelników "Albumu bydgoskiego" są świadkowie uroczystości odsłonięcia monumentu w październiku 1932 roku.
- Oni zapewne zrobili zdjęcia z tej okazji. Mamy nadzieję, że chętnie je pokażą na łamach dodatku "Pomorskiej" - mówi Jerzy Derenda.
Czekamy na zdjęcia
Mają Państwo zdjęcia pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa, który stał na placu Poznańskim? Prosimy prześlijcie je do nas, pod adresem: Gazeta Pomorska, ul. Zamoyskiego 2, 85-063 Bydgoszcz lub pod adresem emailowym: [email protected] Fotografie przekażemy Jerzemu Derendzie. Pokażemy je również na łamach "Albumu bydgoskiego".
Według poczynionych już szacunków rekonstrukcja pomnika pochłonie około 100 tysięcy złotych.
- Na razie nie zastanawiamy się, skąd pozyskamy pieniądze. Najważniejsze są zdjęcia, na podstawie których odtworzymy monument - mówi prezes Derenda.
Ciężarówkami wywozili gruz
Jerzy Derenda opowiada, że z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy udało się zrekonstruować pomnik-krzyż na Szwederowie u zbiegu ulic ks. Skorupki i Orlej, przed dawnym gmachem Łaźni Miejskiej.
Ten monument również Niemcy zburzyli w 1939 roku. Ciężarówkami wywozili gruz.
- Na początku lat dziewięćdziesiątych zwróciliśmy się do bydgoszczan z prośbą o przesłanie zdjęć oraz pocztówek tego pomnika. Miały być pomocne do jego rekonstrukcji. Tymczasem do księdza Mielcarka z parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy na Szwederowie zgłosił się mężczyzna, który ocalił głowę Chrystusa.
Przyniósł ją w torbie. Mamy nadzieję, że może komuś udało się zachować fragment pomnika z placu Poznańskiego - słyszymy.
Warto wspomnieć, że monument na Szwederowie poświęcono w 1935 roku. Częściowo zrekonstruowano go i odsłonięto w 1992 roku.
Małgorzata Wąsacz
[email protected]
