https://pomorska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Popiele wszystkich krajów łączą się

Jacek Kowalski
Popiela wcale nie zjadły myszy. Ukończył prawo w Poznaniu i dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1987 r. mieszka w Brooklynie, Nowym Jorku i Mississauga, Ontario. Pracuje nad monografią historyczną wsi Dobra Szlachecka. I śledzi po całym świecie innych Popieli.

     Tak naprawdę stopa Popiela (tego żyjącego przed stuleciami) nie tylko nie postała w Kruszwicy, ale nawet w Polsce. Pierwszy Popiel bowiem to był rodowity Rusin. Tego wszystkiego można dowiedzieć się ze strony internetowej i z listów od Jana Popiela, mieszkającego w Ameryce. Potomka "tego" Popiela.
     Ciągle tylko myszy i myszy
     
Król Popiel - powiada tradycja - mieszkał w Kruszwicy, potruł swoich ziomków, z ich ciał wykluły się myszy i one to właśnie skonsumowały nieszczęsnego Popiela. Gall Anonim w swojej "Kronice" dowodzi natomiast, że Pompil (nie Popiel) to był pierwszy władca Gniezna. I tyle. Ani jednego dowodu na tę tezę, bo skąd?
     Wiadomo jednak, że historyczni Popielowie pojawiają się gdzieś w IV wieku, na Ukrainie. Stamtąd przywędrowali do Polski. W XV wieku brali udział w bitwie pod Grunwaldem, za co zostali uhonorowani przez króla Jagiełłę szlachectwem. Od rycerza Popiela wywodzą się setki i tysiące następnych, którzy pojawiali się potem w kluczowych momentach historii Polski i świata: Andrzej i Julian Popielowie wsławili się w walkach u boku generała Hallera, Max i John Popielowie walczyli najdzielniej w amerykańskiej armii w I wojnie światowej, 13 innych Popielów znalazło się na ścianie pamięci na Ellis Island. Alfred i Jerzy Popielowie znaleźli się wśród ofiar Katynia, a porucznik Ludwik (czy też Florian) Popiel, jak pisze Melchior Wańkowicz, był dowódcą szwadronu karabinów maszynowych w 15 Pułku Ułanów Karpackich 3 Dywizji Karpackiej i brał udział w natarciu na klasztor Monte Cassino. Inżynier Jerzy Popiel w 1953 roku ustanowił rekord świata w przelocie docelowym dla szybowców dwumiejscowych. I wszyscy "z tych" Popieli.
     A my nic, tylko myszy i myszy, Kruszwica i Kruszwica...
     Ile wiadomo?
     
O tym, czy legendarny Popiel żył w Kruszwicy czy w Gnieźnie i jak jego potomkowie trafili na Ruś, nie wie nawet Jan Popiel z USA, który stworzył internetową stroną o Popielidach właśnie. Po to, by rozjaśnić nieco mroki panujące nad tym rodem. A także w celu poszukiwania Popieli na całym świecie. Stąd na internetowej witrynie tyle np. drzew genealogicznych rodziny.
     Wiadomo, że w XV wieku na północny zachód od Sanoka istniała miejscowość Polesche lub Podleshe, że była to wioska Sasów-Popielidów i że najprawdopodobniej to właśnie stamtąd "wyszły" Popiele na cały świat. W Polsce do Kurozwęk, Dobrej Szlacheckiej czy choćby do Czapli Wielkich. Wiadomo też, że w XV wieku w Sanockiem mamy wysyp Popielidów i to o takich imionach, jak, Dymitr, Tysz, Michał czy Hrym.
     ...a ile nie
     
Nie wiadomo natomiast, jak tak naprawdę nazywali się Popielidowie: czy Pumpil, czy Popel, czy Popyel, Pompilus, Popelone czy może wreszcie Popil. Wiadomo jednak, że wszystkie te formy nazwiska pojawiają się w rozmaitych dokumentach i że najprawdopodobniej wszystkie pochodzą od słowa "papyl", czyli po prostu "popiół".
     Na marginesie: Piast czy Pazt pochodzi od "piasty", czyli głowicy osi koła, a Rzepicha - Repka, Rzepka, Rzepica - od staropolskiego "ryp-", "rept-", czyli "drążyć jamę"; połączenie - oś i jama dawać ma magiczny symbol płodności.
     Szukają, gdzie się da
     
Dzisiaj Popielowie - nieważne, od kogo pochodzący, czy od króla, czy rycerza - szukają się po całym świecie. Bo taka tendencja, jak wyjaśnia Jan Popiel, ale przede wszystkim dlatego, by lepiej poznać przeszłość jednego z niewielu tak owianych tajemnicą rodów.
     Marzy mu się jedno wielkie drzewo genealogiczne, na którym jasno i czytelnie będzie pokazane, skąd który Popiel "wyszedł" i na którym wszyscy będą "sprowadzeni" do jednego przodka.
     A ja nie ukrywam, że wciąż mi się marzy, że tym jednym przodkiem tych wszystkich dzielnych Popielów spod Grunwaldu, Monte Cassino i Katynia był jednak poczciwy kruszwicki Popiel, zjedzony przez te nieszczęsne, Bogu ducha winne, myszy. Bo w końcu ostatecznie wciąż nie wiadomo, skąd się Popiel wziął na Rusi, prawda?
     ------------
     Popiel to nazwisko ok. 5000 ludzi zamieszkujących wszystkie kontynenty. Nazwisko to pojawiło się w pierwszym opisie historii Polski powstałym na początku XII wieku. Nosił je legendarny władca Polski rzekomo żyjący w IX wieku. Historyczni Popielowie zamieszkiwali okolice Sanoka i Drohobycza (wschodnia Polska i zachodnia Ukraina) w XIV wieku. Najstarszy dokument tyczący Popielów nosi datę 21 lipca 1427 roku.----
     ------------
     Rycerz Popiel i jego potomkowie posługiwali się herbem Sas. W XVI wieku niektórzy Popielowie zaczynają używać herbu Sulima. Popielowie w XV wieku byli Rusinami, w wiekach późniejszych Popielowie migrowali do centralnej Polski i Rosji zmieniając przynależność narodową. Rod Popielów był bardzo rozrodzony już w XVI wieku. Niektórzy Popielowie posługiwali się pisownią nazwiska w wersji Popil. W Rosji i na Ukrainie mieszkają Popielowie, potomkowie Popiela z zachodniej Ukrainy, piszący się Popel. W Ameryce Północnej osiadło w XIX i XX wieku wielu Popielów emigrujących z Galicji i wschodniej Polski, którzy posługują się tutaj nazwiskiem Popiel, Popel, a także Popil.
     

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska