Potęga i klęski medycyny

Atul Gawande to postać: amerykański lekarz chirurg, dziennikarz i pisarz. Czytam jego kolejną książkę medyczną pt. "Lepiej. Zapiski chirurga o efektywności medycyny". Już tytuł sugeruje, że "lepiej" wiedzieć co nam dolega, lepiej "patrzeć lekarzom na ręce, bo zawsze mogą "lepiej" leczyć".

Zainteresowało mnie nazwisko autora, wskazujące na orientalne pochodzenie, a ja lubię wiedzieć wszystko. I rzeczywiście pisarz jest synem indyjskich lekarzy, którzy osiedlili się w Stanach Zjednoczonych, gdzie z sukcesem leczyli.

A ich syn, czyli Atul Gawande, to znakomity i uznany chirurg, który jest dziennikarzem "The New Yorker'a" , pracuje w Harvard Medical School i był wojskowym lekarzem na współczesnych frontach wojennych, gdzie ratował życie ludzkie kosztem potwornych okaleczeń. Opublikował badania omawiające wojskowe techniki chirurgiczne i błędy popełniane w medycynie.

Gawande to jeden z największych na świecie myślicieli, uhonorowany tym tytułem przez Foreign Policy Magazine.

Jest też autorem fascynujących książek. "Komplikacje" opowiadały m. in. o jego trudnej drodze do zawodu chirurga, o jego osobistych potknięciach i błędach. Czytało się jak dobrze napisany kryminał. Polecam ją i medykom i ich pacjentom.
Ostatnia książka "Lepiej. Zapiski chirurga o efektywności medycyny" to pozycja nie tylko dla fascynatów medycyny. To krótka i ważna historia tej wiedzy i nauki. Pamiętacie może książki Jurgena Thorwalda, "Stulecie chirurgów" i "Pacjenci", w których autor opowiadał o dziejach chirurgi i o niesamowitym postępie w przeszczepach narządów?

Myślę, że Gawande też nam uzmysławia ten postęp. I napisał o tym z wielką empatią i tak bardzo po ludzku. Tragiczna jest historia pana Thomasa, który poddany udanej operacji, już nigdy nie powrócił do zdrowia. Jak w okrutnym żarciku: "operacja się udała, tylko pacjent zmarł".

To książka o potędze i klęskach medycyny: "Pozostaje luka między tym, co wiemy, a tym, co chcielibyśmy osiągnąć. I to ona komplikuje wszystko to, do czego się zabieramy". Autor porusza także problem błędów medycznych: "Chyba nie ma lekarza, który nie miałby jakiejś własnej historii o niedorzecznej sprawie sądowej. Moja matka, pediatra, raz została oskarżona po tym, jak dwumiesięczne dziecko, które było u niej raz na kontroli, zmarło tydzień później na SIDS (zespół nagłej śmierci łóżeczkowej). W pozwie skarżąca strona twierdziła, że moja mama mogła zapobiec śmierci dziecka, chociaż z samej definicji SIDS wiadomo, że śmierć następuje bez żadnego ostrzeżenia..."

On sam miał podobną historię, kiedy kobieta po 20 latach od podejrzenia o czerniak, który dermatolog jednak wykluczył, oskarża go o zbagatelizowanie nowotworu. Cóż, niełatwo być lekarzem i trudno być pacjentem.
Autor podkreśla jak ogromne znaczenie dla zdrowia i życia pacjentów ma mycie rąk przez służbę medyczną. Warto przypomnieć, że w 1847 lekarz węgierski Ignacy Semmelweis zaobserwował w austriackim szpitalu położniczym związek śmiertelnej gorączki połogowej i brudnych rąk lekarzy. Środowisko lekarskie wyśmiało jego pomysł mycia rąk w roztworze chloru i obśmiany Semmelweis skończył w szpitalu dla obłąkanych.

Takich interesujących historii jest wiele. Dowiadujemy się o lekarzach śmierci, którzy uczestniczą w egzekucjach, o zarobkach medyków, o nowoczesnych urządzeniach stosowanych w medycynie, ale też o setkach niepotrzebnie wykonanych operacji. Na to wszystko spoglądamy okiem wiarygodnego specjalisty, który wyjaśnia "dlaczego lekarze czasem odnoszą sukces, ale często ponoszą klęskę".

"Lepiej" znalazło się w rankingu stu najlepszych książek "The New York Times" i poleca ją sam prof. Andrzej Szczeklik, lekarz i naukowiec, autor "Kore - O chorych chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny".
Atul Gawande - "Lepiej. Zapiski chirurga o efektywności medycyny"