Powieś budkę lęgową dla sikorek. Z tego domku skorzystają też wróble, mazurki i kowaliki. Ważny jest jeden wymiar! Na to zwróć uwagę

W ogrodach warto wieszać budki lęgowe dla ptaków. Trzeba jednak wiedzieć, że muszą one mieć wymiary odpowiednie dla danego gatunku, a właściwie grup gatunków. Chodzi między innymi o to, żeby większe ptaki nie zajmowały budek mniejszym sąsiadom, a ptaki miały warunki odpowiednie dla swoich wymagań i były bezpieczne.

Cały katalog budek lęgowych opracował przed laty wybitny ornitolog Jan Sokołowski. Poszczególne typy, przeznaczone dla różnych grup ptaków, oznaczone są literami.
Budka dla sikorek, wróbli, mazurków, czy kowalików to typ A i A1. Takie oznaczenie możemy spotkać, kupując gotową budkę. Możemy ją też zbudować samodzielnie, zachowując odpowiednie wymiary.

Dowiedz się więcej: Jaka powinna być budka lęgowa dla ptaków, z czego ją zbudować oraz gdzie i kiedy powiesić? Wszystko, co musisz wiedzieć o domku dla ptaków

Budki dla sikorek i innych niedużych ptaków powinny mieć następujące wymiary:

• szerokość i długość dna: 15x15, 16x16, 17x17 cm (kiedyś bywały też mniejsze: 13x13 cm)
• wysokość: od 30 do 34 cm
• średnica otworu wlotowego:
  2,8-3 cm – typ A1
  3,3-3,5 cm – typ A
• wysokość otworu wlotowego nad dnem: 15 cm

Uwaga: najważniejszym elementem jest wielkość otworu wlotowego.

Sprawdź: Jakie sikorki żyją w Polsce i co jedzą? Poznaj zwyczaje tych ptaków

Budki tego typu ogólnie są przeznaczone dla małych ptaków, w szczególności dziuplaków. Ale trzeba zwrócić uwagę na wielkość otworu wlotowego i tak:

• w domku z mniejszym otworem (A1) zamieszkają sikorki modraszki, sikorki czubatki, sikorki sosnówki.
• natomiast sikorki bogatki, wróble, mazurki, kowaliki, muchołówki, pleszki, krętogłowy – muszą mieć budkę z większym otworem (typ A).

Zastanówmy się, jakie ptaki występują w naszej okolicy i dobierzmy dla nich odpowiedni domek. Ogólnie bardziej popularne ogrodach są lokatorzy budek typu A, a mogą je zająć także mniejsze ptaki, więc jest to bardziej uniwersalny typ.

Za gotową budkę zapłacimy od nieco ponad 30 zł do około 65 zł (różnice zależą od szczegółów konstrukcji, wzmocnień itp.).

Okazuje się, że jest jeszcze jeden czynnik ważny dla ptaków. To wysokość, na jakiej budka się znajdzie. Nie wszyscy lubią to samo „piętro”. I tak:

• najniżej (do około 2 m) zamieszkają sikorki czubatki i sosnówki,
• średnie piętra (1,2-2 do 4-4,5 m) najchętniej zajmą sikorki bogatki, modraszki, wróble, mazurki, muchołówki i pleszki,
• jeszcze wyższą lokalizację, bo do 6 m doceni kowalik, ale równie dobrze może zamieszkać już na wysokości 2 m.

Pamiętajmy, że budki trzeba czyścić, więc wieszajmy je na takiej wysokości, żebyśmy mieli do nich dostęp. Z drugiej strony, jeśli w naszym ogrodzie chodzą zwierzęta, bawią się dzieci itp., nie wieszajmy budek bardzo nisko. Uniwersalną wysokością są 2-4 m.

Dowiedz się więcej: Kowaliki – co to za ptaki? Oczyszczą drzewa ze szkodników

Pamiętajmy, że większość ptaków jest terytorialnych i nawet jeśli zimą stowarzyszają się w stadka, to w sezonie lęgowym muszą mieć przestrzeń dla siebie. Dlatego domki warto wieszać w odległości około 15-20 m od siebie. Jedynie wróblom nie przeszkadzają warunki jak na nowym osiedlu i zamieszkują w większym zagęszczeniu – wystarczy im ok. 2 m odległości od sąsiadów.

Budki lęgowe najczęściej wiesza się na drzewach i taką lokalizację lubi większość ptaków, ale na przykład budki dla wróbli warto też wieszać na ścianach domów czy innych budynków. Pamiętajmy tylko, że miejsce musi być ocienione.

Domki dla sikorek warto powiesić już w lutym, najdalej na początku marca. Ale ptaki powtarzają lęgi, więc nawet powieszona nieco później może zostać zajęta. Dobrym terminem jest też jesień, a nawet zima, bo wiele małych ptaków wykorzystuje je jako miejsce noclegu i schronienie przed zimnem.
Pamiętajmy, że budki należy co roku wyczyścić (powinny mieć otwieraną ściankę). Robi się to od października do lutego.

Warto przeczytać: Wróble i mazurki to towarzysze człowieka. Sprawdź, jak żyją te ptaki

Nie wieszajmy domków dla ptaków od strony południowej, bo będzie nagrzewać się zbyt mocno. Kiepskim wyborem jest też wystawienie otworu wlotowego na zachód, bo stamtąd najczęściej wieją wiatry w Polsce.
Budkę trzeba solidnie zamocować. Wcale nie musi mieć – a nawet nie powinna mieć – patyczka pod otworem wlotowym (to ułatwienie dla drapieżników). Warto za to wzmocnić przestrzeń wokół otworu.

Wybrane źródła
MKW Pracownia Przyrodniczo-Rolna
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
Ptasi Dom