Prawda o człowieku

     Bardzo dobry spektakl obejrzeli grudziądzanie w minioną sobotę na zakończenie festiwalu "Muzyka w teatrze", który trwał od 20 marca. "Do piachu" Tadeusza Różewicza należy do najlepszych polskich dramatów współczesnych. Poprzednie dwie realizacje (Tadeusza Łomnickiego i Kazimierza Kutza w Teatrze Telewizji) zostały zablokowane przez kombatantów, przeciwnych przedstawionej w sztuce wizji partyzantów AK.
     Raport z lasu
      Spektakl stworzony przez Teatr Provisorium i Kompanię Teatr w Lublinie (wystawiony już 20 razy) omija konteksty polityczne. Choć wiemy, że obserwujemy partyzantów Armii Krajowej, odnosimy do każdej wojny i partyzantki całe ich odczłowieczenie, obsceniczność, a nawet ogłupienie, które powoduje życie w ekstremalnych warunkach: w zamkniętym kręgu, w ciągłym zagrożeniu śmiercią. Także - na koniec - bezsensowną, przypadkową śmierć prostego, wiejskiego chłopaka, który zaciągnął się do partyzantki.
     "Do piachu" poraża widza dosłownością tego "raportu z lasu", jak określają swój spektakl sami reżyserzy Janusz Opryński i Witold Mazurkiewicz (kreuje postać Walusia). Przejmujący raport z czasu Apokalipsy uzmysławia absurdalność wojny i rozkazów "tych z góry". Obserwujemy oddział partyzantów, totalnie "skołowanych" na ruchomej lawecie - platformie. Pośrodku jest oś świata, wciąż uciekająca, czasem przykryta półtuszą świńską...Dramat polega na zatarciu się granic spraw świętych i przyziemnych, sakrum miesza się z profanacją. Wszystkie wartości zlewają się w jedną masę. Partyzanci żyją i walczą, ale czy pamiętają, o co? Rozstrzelany za rzekomy "napad z bronią i gwałt" Waluś ginie patrząc prosto w oczy publiczności, niczym zabijany w człowieku Chrystus...W ilu miejscach, w ilu wojnach tak bezsensownie giną ludzie?
     W spektaklu kilka razy pojawia się bard w szynelu (Borys Somerschaf) - gra na lirze korbowej i śpiewa "Pieśń o miłości i śmierci korneta Krzysztofa Rilke", która spina całą przypowieść. Romantyczna śmierć herosa (tu wiejskiego "głupka") staje się legendą...
     Wystąpili także: Jacek Brzeziński (Sfinks), Jarosław Tomica (Kiliński), Michał Zgiet (Komendant). Światło i dźwięk - Jan Piotr Szamryk.
     Korez publiczności
     Widzowie posiadający karnety głosowali na najlepszy spektakl. Spośród 6 sztuk wybrali "Kwartet dla czterech aktorów" Schw wykonaniu Teatru Korez z Katowic. Spośród karnetowiczów przewodniczący Rady Miejskiej w Grudziądzu Eugeniusz Piasecki wylosował widza, który otrzymał dwuosobowe zaproszenie na wszystkie spektakle w grudziądzkim teatrze do końca roku. Jest nim Andrzej Lewandowski.
     Widzowie podkreślali, że największymi walorami katowickiego Teatru Korez były: znakomicie wyreżyserowany tekst Schperfekcja aktorska, współtworzenie spektaklu przez samych aktorów (np. niezapomniana scena przy stole, kiedy to Mirosław Neinert opowiada, jak był harcerzem i witał Gierka - to tekst Neinerta, a nie Schoraz potężna porcja humoru w najlepszym wydaniu. Dlatego grudziądzanie chętnie obejrzą Korez jeszcze raz. Nagroda prezydenta (obraz Klary Stolp - olej, przedstawiający łodzie w porcie) zostanie do Katowic wysłana, a dodatkową nagroda to zaproszenie Teatru Korez na rozpoczęcie we wrześniu przyszłego sezonu teatralnego w Grudziądzu.
     Festiwalowi patronowała "Gazeta Pomorska".