W tym roku mija bowiem 70. rocznica śmierci Janusza Korczaka a także 100. rocznica założenia przez niego Domu Sierot, który mieścił się przy ulicy Krochmalnej w Warszawie. Rzecznika Praw Dziecka - Marek Michalak uznał, że to doskonała okazja, by o jednym z najwybitniejszym Polaków - i jego dziedzictwie - przypomnieć całemu światu. Zgłosił więc inicjatywę ustanowienia roku 2012 Rokiem Janusza Korczaka. Propozycja została przyjęta jednogłośnie przez Sejm.
Janusz Korczak urodził się w Warszawie w spolonizowanej rodzinie żydowskiej, jako syn adwokata Józefa Goldszmita i Cecylii z domu Gębickiej. W 1890 dostał się do ośmioklasowego VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na warszawskiej Pradze (obecnie VIII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV). W tym okresie - jak sam wspomina w swoich pamietnikach - wpadł w "szaleństwo, furię czytania". W 1898 rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu w Warszawie, zaś 23 marca 1905 otrzymał dyplom lekarza.
Po wojnie rosyjsko-japońskiej, do której został powołany jako lekarz, podjął pracę pediatry w jednym z warszawskich szpitali. Znany był z tego, że pomocy ofiarnie udzielał każdemu - nie unikał nawet proletariackich części miasta. Od ubogich pacjentów nie pobierał wynagrodzenia, zaś od zamożnych nie wahał się zażądać bajońskich honorariów. Szybko stał się jednym z najbardziej cenionych i poszukiwanych pediatrów w Warszawie.
Przeczytaj również: Komentarz w samo południe: Nasz bylejakizm ma się dobrze
Zdecydował się nie zakładać rodziny, wyznawał bowiem pogląd o nieposiadaniu tzw. prywatnych dzieci. Wszystkie dzieci, które leczył lub wychowywał, uważał za własne. Był również zdania, że miejscem dziecka jest towarzystwo rówieśników, a nie domowe zacisze. Traktował je poważnie, prowadził z nimi otwarte dyskusje.
Pseudonimu literackiego "Janusz Korczak" Henryk Goldszmit użył po raz pierwszy w roku 1898. W ten sposób podpisał swoją sztukę teatralną "Którędy"?, którą wysłał na konkurs ogłoszony przez "Kurier Warszawski" i Paderewskiego. Zaczerpnął go z powieści Kraszewskiego "Historia o Janaszu Korczaku i o pięknej miecznikównie". Forma Janusz (zamiast Janasz) powstała wskutek błędu zecera składającego informację o wynikach konkursu.
Korczak wydał szereg pozycji, głównie dla dzieci. Najbardziej znane to m.in.: "Król Maciuś Pierwszy", "Król Maciuś na wyspie bezludnej", "Bankructwo małego Dżeka", "Kajtuś Czarodziej".
Razem ze Stefanią Wilczyńską założył i prowadził Dom Sierot - dla dzieci żydowskich w Warszawie (pomiędzy 7 października 1912 i 1942).
2 października 1940 roku Dom Sierot został przeniesiony do getta. Ostatnie trzy miesiące swojego życia (od maja 1942) Korczak spędził w Getcie warszawskim. Nie zdecydował się opuścić swych podopiecznych, choć międzynarodowa sława dawała mu szansę na przeczekanie wojny w każdym neutralnym kraju Zachodu.
Janusz Korczak zginął wraz z wychowankami - wywieziony w początkach sierpnia (prawdopodobnie 6 sierpnia) 1942 z getta w wagonie bydlęcym. Dobrowolnie towarzyszył im w drodze na śmierć w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince.
Czytaj e-wydanie »
