Rolnik znalazł małą rzymską monetę. To dało początek wielkim archeologicznym odkryciom pod Inowrocławiem [zdjęcia]

Odkrywamy Grudziądz - odcinek 2

Właśnie mija 60 lat od momentu, gdy rolnik Julian Pater znalazł na swoim polu w Kruszy Zamkowej srebrną rzymską monetę...

Trafiła ona do Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu i musiało upłynąć kilka ładnych lat nim zjawił się badacz, a właściwie badaczka, prof. Aleksandra Cofta-Broniewska, która zainteresowała się znaleziskiem pochodzącym z pola pod Inowrocławiem.

- Można powiedzieć, że pani profesor miała tak zwanego archeologicznego nosa. Uznała temat za interesujący. Przeprowadziła w Kruszy Zamkowej badania powierzchniowe, które dały początek wieloletnim badaniom prowadzonym na polu rodziny Paterów - informuje Marcin Woźniak, archeolog, dyrektor Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu.

Badania rozpoczęte przez prof. Aleksandrę Cofta-Broniewską, a kontynuowane do dziś przez dr. Józefa Bednarczyka potwierdziły, że natrafiono na największe stanowisko dawnego Barbaricum, czyli terenów na północ od Cesarstwa Rzymskiego.

Wspomniana rzymska moneta, którą znalazł 60 lat temu na swoim polu Julian Pater, do dziś znajduje się w zbiorach inowrocławskiego muzeum. I choć podczas wykopalisk w Kruszy natrafiono jeszcze na wiele rzymskich monet, to tylko ta jedna trafiła do inowrocławskiej placówki.

Warto wspomnieć, że w 2014 roku uroczyście obchodzono w Inowrocławiu i w gminie Inowrocław 40. rocznicę badań na terenie Askaukalis, czyli na polu rodziny Paterów. Zorganizowano ją w pierwszą rocznicę śmierci prof. Aleksandry Cofta-Broniewskiej, Honorowej Obywatelski Miasta Inowrocławia, która zawsze podkreślała: „Kujawy, to największa miłość mojego życia. Co ważniejsze, jest to miłość odwzajemniona, bo Kujawy to prawdziwa podziemna skarbnica naszej wspaniałej kultury, która zawsze szczodrze darzyła mnie swym nieprzebranym bogactwem”.

Na budynku Kujawskiego Centrum Kultury przy ul. Kasztelańskiej w Inowrocławiu odsłonięto wówczas tablicę pamiątkową poświęconą prof. Aleksandrze Cofta-Broniewskiej. Zaś pod domem Paterów w Kruszy zamkowej otwarto miejsce poświęcone Askakukalis. Historię emporium przedstawiono tam na specjalnych planszach. Najważniejszym elementem jest jednak odtworzona świątynia, jedna z kilku na jakie podczas badań archeologicznych natrafił w Kruszy dr Józef Bednarczyk.

Dyrektor Marcin Woźniak zwraca uwagę, że na odkrycie Askaukalis ogromny wpływ mieli Patrowie.

- Julian Pater dzięki znalezisku wskazał to cenne miejsce, a jego syn Krzysztof chroni je przed przypadkowymi poszukiwaczami, którzy po prostu mogliby łupić stanowiska. To człowiek świadomy wielkiej wagi tego miejsca. Nie ma się więc co dziwić, że nazywa się go strażnikiem Askaukalis - komentuje dyrektor Woźniak.