Rubinkowo i osiedla Na Skarpie na kartach książki!

- W pierwotnych zamysłach projektantów Rubinkowo miało być „osiedlem idealnym”, wzorowanym trochę na Nowej Hucie - mówi dr Anna Natalia Kmieć, autorka wydanej niedawno przez „Księży Młyn” książki „Rubinkowo i osiedle Na Skarpie. Toruńskie przedmieścia sprzed lat”.

O swojej pracy nad tą książką autorka, która jest antropologiem kultury i socjologiem, mówić będzie na internetowym spotkaniu w najbliższy czwartek. Zaprasza na nie Książnica Kopernikańska.

Zobacz wideo: Lista tradycyjnych potraw wigilijnych

Anna N. Kmieć Rubinkowu poświęciła swoją pracę doktorską. Głównym tematem rozprawy była tożsamość mieszkańców osiedla. O historii Rubinkowa traktować miał tylko jeden rozdział.

- Szukając informacji historycznych do tego rozdziału zauważyłam, że jest ich niewiele i są rozproszone. W przeciwieństwie np. do dość obszernie opisanych blokowisk łódzkich, Rubinkowo nie doczekało się kompletnej monografii. Nawet zorganizowanej swego czasu w Muzeum Okręgowym wystawie na temat Rubinkowa nie towarzyszyła żadna obszerniejsza publikacja. Stąd pomysł wydania tej książki - mówi Anna N. Kmieć.

Odtwarzając historię Rubinkowa i Skarpy autorka sięgnęła głównie do prasy sprzed lat, kronik prowadzonych przez rubinkowskie instytucje, szczątkowych materiałów zachowanych w archiwum i w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej oraz - przede wszystkim - do relacji ludzi, którzy brali udział w projektowaniu i budowaniu osiedla. Jak przyznaje, w kilku przypadkach to był ostatni moment, by ich o te wspomnienia poprosić; troje spośród informatorów autorki już nie żyje. Wśród rozmówców byli architekci, budowlańcy, prezesi spółdzielń mieszkaniowych, ale i np. dawni szefowie „Elany”, z powodu której narodził się pomysł budowy dużego osiedla mieszkaniowego we wschodniej części miasta. Kombinat zatrudniał tysiące osób, w tym przybyszów spoza Torunia. Pracownicy potrzebowali mieszkań. „Elana” fundowała więc hotele robotnicze, współfinansowała budowę placówek oświatowych.

- Na Rubinkowie osiedlili się ludzie nie tylko spoza Torunia, ale i spoza województwa. Musieli jakoś oswoić sobie tę, jak to nazywali, betonową pustynię, ułożyć sobie życie na oddalonym od centrum miasta blokowisku - dodaje Anna N. Kmieć.

Książka „Rubinkowo i osiedle Na Skarpie” jest ilustrowana archiwalnymi zdjęciami. To niekiedy rarytasy, bo, jak przypomina autorka, w czasach fotografii analogowej niewiele osób decydowało się na utrwalanie na kliszy swojego budowanego właśnie osiedla.

Nazwa Rubinkowo pochodzi od nazwiska dawnego właściciela ziem, na których osiedle powstało. Jakub Kazimierz Rubinkowski, poczmistrz królewski, rajca i burgrabia toruński, na początku XVIII w. kupił od miasta 70 hektarów terenu. Założył tam wieś, którą nazwał Rubinkowo. Do Torunia przyłączono ją w połowie ubiegłego wieku.

Budowę dużego osiedla domów wielorodzinnnych władze Torunia planowały już na początku lat 60. Przygotowania do wzniesienia pierwszego rubinkowskiego bloku rozpoczęto w 1974 roku. Budowa osiedla zakończyła się w 1980 roku. Potem przyszła kolej na „Rubinkowo III”, które wkrótce otrzymało nazwę „Na Skarpie” i odrębną administrację. To było osiedle na tamte czasy wyjątkowe: przy jego budowie starano się zachować ile się da z rosnącego tam wcześniej lasu.

Na czwartkowym spotkaniu autorka monografii „Rubinkowo i osiedle Na Skarpie” opowie o swojej pracy nad tą książką: o badaniach, pozyskiwaniu źródeł, inspiracjach i strukturze publikacji. Transmisja na facebookowym profilu Książnicy Kopernikańskiej rozpocznie się o godz. 18.

Dr Anna N. Kmieć w planach ma cykl spotkań poświęconych różnym aspektom życia na Rubinkowie, np. historii rozwoju budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury, spędzaniu czasu wolnego przez mieszkańców osiedla czy historii powstawania rubinkowskich parafii.