Strajk Kobiet. Co zrobić, kiedy policja zatrzyma? Oto poradnik: Masz prawo do natychmiastowego kontaktu z prawnikiem

W manifestacjach w miastach w Kujawsko-Pomorskiem uczestniczyły w ostatnich dniach tysiące osób. Około trzydziestu adwokatów z kancelarii zrzeszonych w Okręgowej Radzie Adwokackiej zgłosiło się do pomocy prawnej manifestującym na wypadek zatrzymania przez policję.

- Dyskutowaliśmy, jak zorganizować pomoc prawną dla uczestników manifestacji i doszliśmy do wniosku, że najlepiej będzie ustanowić koordynatora, do którego będzie można się zgłaszać po bezpłatną pomoc

- mówi adw. Justyna Mazur, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Bydgoszczy. - Takie wyjście uznaliśmy za najlepsze. Mamy już doświadczenia w organizowaniu pomocy osobom potrzebującym i chcieliśmy uniknąć sytuacji, kiedy - wiadomo, to są duże emocje - uczestnicy będą dzwonili do czterech, pięciu kancelarii, podczas, gdy adwokaci mogliby w tym czasie pomagać innym manifestującym.

W bydgoskiej ORA do pomocy zgłosiło się około 30 prawników, ale stale przybywają kolejni.

Koordynatorem pomocy prawnej dla osób, które np. mogłyby zostać zatrzymane przez policję w czasie manifestacji przeciw orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, jest adw. Michał Bukowiński.

- Decyzja Trybunału nie daje się pogodzić z literą i duchem naszej Konstytucji, która opiera się na założeniu, że każdemu człowiekowi, a więc - co oczywiste - również kobietom, przysługuje przyrodzona i niezbywalna godność - zaznacza Bukowiński. - Jasne jest zatem, że Konstytucja nie pozwala jakiemukolwiek sądowi czy Trybunałowi skazywać kobiety na fizyczne i psychiczne cierpienia, a tym bardziej na tortury. Jak zauważył w swym zdaniu odrębnym do wyroku sędzia Pszczółkowski - Państwo może nawoływać obywateli do heroizmu, może postawy heroiczne nagradzać, nie może natomiast do heroizmu zmuszać. Dlatego decyzja o porodzie, w sytuacji ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, musi być pozostawiona kobiecie.

- Pozostajemy w łączności z organizatorkami manifestacji, one z kolei zbierają informacje o osobach zatrzymanych - oczywiście te osoby również mogą dzwonić do mnie bezpośrednio - i ja przekazuję sprawę do dalszego prowadzenia adwokatom z listy, którzy udają się na miejsce przebywania osoby zatrzymanej. Do tej pory szczęśliwie manifestacje w Bydgoszczy przebiegają bardzo spokojnie, policja zachowuje daleko idącą powściągliwość, raczej stara się wyciszać nastroje, nie prowokować którejkolwiek ze stron. Dzięki temu i również dzięki zachowaniu samych manifestujących na manifestacjach doszło do bardzo drobnych - przynajmniej mnie zgłoszono bardzo takie - incydentów. Zgłaszano się z prostymi pytaniami. To były sytuacje, w których policjanci zaprosili kogoś do radiowozu celem ustalenia jego tożsamości, bo nie miał dowodu osobistego. Wezwano policję do osoby, która trąbiła głośno klaksonem, a wezwania dokonała osoba siedząca w samochodzie obok, która wiozła małe dziecko. Miałem tez telefony z Sępólna Krajeńskiego z sygnałem, że policja próbuje wręczać mandaty za używanie klaksonów i pozostawianie zapalonych zniczy na ulicach. I te osoby dzwoniły z pytaniem, czy mogą odmówić przyjęcia mandatu.

Numer do koordynatora bezpłatnej pomocy prawnej dla manifestujących to 608 553 337.

To garść porad od prawników:

• Powiedz, że Policja musi poinformować Cię o przyczynach zatrzymania i o przysługujących uprawnieniach oraz wysłuchać Cię (art. 46 § 1 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Pamiętaj zanim coś powiesz, najpierw proś o telefon do adwokata lub radcy prawnego, następnie zaczekaj aż prawniczka/prawnik przyjedzie do Ciebie;
• masz prawo odmówić przyjęcia mandatu, gdyż masz prawo obrony przed Sądem (jeżeli przyjmiesz mandat, to obrona przed Sądem będzie w zasadzie niemożliwa);
• Powiedz, że Policja musi sporządzić protokół zatrzymania. Musisz otrzymać jego kopię (art. 46 § 2 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia);
• Żądaj, by o Twoim zatrzymaniu powiadomiono osobę Ci najbliższą (rodzina, przyjaciel, narzeczona, narzeczony – art. 46 § 3 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia),
• Żądaj rozmowy telefonicznej z adwokatem lub radcą prawnym (art. 46 § 4 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Listę adwokatów i numery telefonów znajdziesz poniżej;
• Pamiętaj, że czas zatrzymania liczy się od chwili ujęcia i nie może przekroczyć 24 godzin, chyba że zachodzą podstawy do zastosowania wobec zatrzymanego postępowania przyspieszonego, wtedy ten czas wynosi 48 godzin (art. 46 § 5 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia);
• Pamiętaj, że zatrzymanemu przysługuje zażalenie na zatrzymanie do sądu, które należy złożyć w terminie 7 dni;
• pamiętaj, że w razie uznania zatrzymania za niewątpliwie niesłuszne przysługuje Ci odszkodowanie.

Jeżeli zarzucane Ci jest przestępstwo, to masz prawo do:

• Informacji o przyczynie zatrzymania i do bycia wysłuchanym (art. 244 § 2 kodeksu postępowania karnego),
• złożenia lub odmowy złożenia oświadczenia w swojej sprawie (art. 244 § 3 kodeksu postępowania karnego);
• Pamiętaj, zanim coś powiesz, najpierw poproś o telefon do adwokata lub radcy prawnego, następnie zaczekaj aż prawniczka/prawnik przyjedzie do Ciebie;
• Niezwłocznego kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym i bezpośredniej z nim rozmowy (art. 245 § 1 kodeksu postępowania karnego). Zapisz sobie ich numer np. na przedramieniu (lista adwokatów i numery telefonów znajdziesz poniżej);
• jeżeli nie znasz dobrze języka polskiego, masz prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza (art. 72 § 1 kodeksu postępowania karnego)
• Otrzymania odpisu protokołu zatrzymania (art. 244 § 3 kodeksu postępowania karnego);
• zawiadomienia osoby najbliższej lub innej wskazanej osoby;
• Jeżeli nie jesteś obywatelem polskim, masz prawo do kontaktu z urzędem konsularnym lub z przedstawicielstwem dyplomatycznym państwa, którego jest obywatelem;
• Wniesienia do sądu zażalenia na zatrzymanie w terminie 7 dni od dnia zatrzymania (art. 246 § 1 kodeksu postępowania karnego);
• natychmiastowego zwolnienia, jeżeli przyczyny zatrzymania przestały istnieć, albo po upływie 48 godzin od chwili zatrzymania, o ile zatrzymany nie zostanie w tym czasie przekazany do sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. W wypadku przekazania do sądu zatrzymany zostanie zwolniony, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania nie zostanie mu doręczone postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania (art. 248 § 1 i § 2 kodeksu postępowania karnego);
• dostępu do niezbędnej pomocy medycznej.

Ważne!

Pamiętaj, aby mieć ze sobą dokument tożsamości (brak możliwości ustalenia tożsamości jest podstawą do zatrzymania po popełnieniu wykroczenia).

Pamiętaj, że Policja może wylegitymować Cię w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń (art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o policji). Masz prawo poznać podstawę prawną legitymowania oraz jego przyczynę. Jeżeli tego nie uzyskasz – powiedz, że prawo tego wymaga. Możesz wymagać podania imienia, nazwiska i stopnia funkcjonariusza/funkcjonariuszki Policji.

Pamiętaj, jeżeli umyślnie, nie stosujesz się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej, poleceń wydanych na podstawie prawa, to możesz popełnić wykroczenie.