Te osoby dostaną wyrównanie emerytur czerwcowych. Czy już można składać wnioski do ZUS?

Osoby, które składały w latach 2009-2019 wniosek o emeryturę w czerwcu, otrzymywały świadczenie niższe niż gdyby wystąpiły z takim wnioskiem np. w maju. Różnica w wysokości świadczeń była niemała - średnio około 200-300 złotych miesięcznie. Rocznie dawało to już kilka tysięcy złotych, więc nie ma się co dziwić, że tzw. czerwcowi emeryci czuli się pokrzywdzeni.

Dlaczego ich emerytury były niższe niż osób kończących aktywność zawodową w innych miesiącach?

- W przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu ówczesne przepisy nie przewidywały uwzględniania dodatkowych waloryzacji kwartalnych, a wyłącznie roczną - wyjaśnia Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Trybunał Konstytucyjny zajął się tzw. emeryturami czerwcowymi po tym, gdy pytanie w tej sprawie skierował w zeszłym roku Sąd Okręgowy w Elblągu. 15 listopada Trybunał za niekonstytucyjny uznał sposób waloryzacji emerytur dla osób, które przechodziły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019. To oznacza, że nowy rząd będzie musiał wypłacić wyrównanie wspomnianym seniorom.

Koszt przeliczenia świadczeń osobom, które przechodziły na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019, wyniósłby ok. 260–280 mln zł rocznie. Koszt wyrównań - nawet ok. 1,6 mld zł. W sumie o rekompensaty może ubiegać się 97,3 tys. osób.

Wiadomo już, że będzie specjalna ustawa przyznająca pieniądze emerytom. Będzie w niej wskazany sposób ubiegania się o rekompensatę. Zatem na razie składanie wniosku do ZUS jest bezzasadne.

Dr Antoni Kolek, prezes Instytutu Emerytalnego, przyznaje, że przez ostatnie lata rząd miał świadomość problemu tzw. emerytur czerwcowych i nie chciał go rozwiązać, a stracili na tym świadczeniobiorcy. Teraz to nowe władze będą musiały przygotować projekt naprawiający błędy poprzedników.

- Szacowane skutki finansowe zmian to nawet kilka miliardów złotych. Dlatego nowe władze powinny starannie się przygotować do zmiany. Na przyszłość jest to jednak nauczka, że w sprawach społecznych rząd powinien słuchać partnerów oraz uwzględniać zgłaszane postulaty, a nie ślepo realizować polityczne plany - podsumowuje dr Antoni Kolek.

Od wielu lat ZUS doradzał klientom, aby nie przechodzili na emeryturę w czerwcu.

- Nasze działania przynosiły efekty. Na przykład w latach 2018–2019 liczba osób, które przeszły na emeryturę w czerwcu, stanowiła ok. 1 proc. ogółu przyznanych w danym roku emerytur - słyszymy.

Od 2020 roku udało się wyeliminować ten problem. Wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadku przyznawania emerytury w czerwcu jej wysokość ustala się analogicznie jak w maju, o ile takie rozwiązanie jest korzystniejsze dla seniora.