Teatr Miejski w Bydgoszczy w latach wojny w obiektywie Leona Schmidta

O Teatrze Miejskim stojącym na placu Teatralnym bydgoszczanie wielokrotnie wspominali na łamach naszego dodatku. Zachwycali się okazałym gmachem, a także jego wnętrzem, czyli m.in. przepięknym, kryształowym kandelabrem, lożami , balkonami i ozdobnymi tkaninami, którymi wykładane były ściany. Jeśli jednak Czytelnicy mieli zdjęcia Teatru, to najczęściej robione na ul. Mostowej, gdzie widać było tylko fronton albo bok budynku. Tym cenniejsze są fotografie autorstwa Leona Schmidta, które dziś pokazujemy w „Albumie Historycznym”.

Sylwetkę pana Leona przedstawiliśmy w czerwcu. Był on rodowitym bydgoszczaninem - synem Marianny i Stanisława. Urodził się 9 lutego 1911 roku. Choć w jego rodzinie nie było wcześniej drogerzystów, on zdecydował, że będzie kształcił się w tym zawodzie. Swojego postanowienia dotrzymał. Pracował m.in. w „Hadrodze”, czyli bardzo znanej w Bydgoszczy hurtowni mieszczącej się przy ul. Matejki. Zaopatrywała bydgoskie oraz okoliczne drogerie oraz apteki. W hurtowni odbywała się także produkcja.

Wielką pasją Leona Schmid-ta była fotografia. Na zdjęciach uwieczniał nie tylko swoich najbliższych, czyli żonę Agnieszkę i czwórkę dzieci, ale również miasto. Z aparatem na szyi przemierzał bydgoskie ulice. Jeśli coś go zainteresowało, to zatrzymywał się i robił zdjęcie. - W rodzinnym albumie mam kilka fotografii wojennej Bydgoszczy. Dziś chciałabym pokazać Czytelnikom te, na których widać piękny, nie istniejący już, gmach Teatru Miejskiego na placu Teatralnym. Trzy z tych zdjęć tata wykonał w 1942 roku, jedno w 
1938 roku - opowiada pani Ewa, córka Leona Schmidta.

Teatr Miejski w Bydgoszczy, zbudowany w 1896 roku według projektu Heinricha Seelin-ga, był niegdyś jednym z najważniejszych symboli miasta. Gmach został zaprojektowany na 800 miejsc. Jego budowa kosztowała ok. 450 tys. marek. Wykonawcą została znana w 
Bydgoszczy firma H. Jenisch & Scheithauer.

Do 1919 roku na scenie wystawiano wyłącznie sztuki niemieckie, m.in. dzieła Goethego, Schillera, Szekspira, Kleista, Calderona, Hauptmanna, Ibsena i Sardou. Po powrocie Bydgoszczy do Macierzy w Teatrze Miejskim można było zobaczyć wyłącznie sztuki polskie. W 1927 roku jego dyrektorem został Władysław Stoma. Od tego momentu zaczęły się złote lata Teatru. Na deskach występowali najznamienitsi polscy aktorzy, m.in. Ludwik Solski, Stefan Jaracz, Mieczysława Ćwiklińska, Kazimierz Junosza-Stępowski, Stanisława Wysocka oraz Hanka Ordonówna.

>> Najświeższe informacje z regionu, zdjęcia, wideo tylko na www.pomorska.pl <<

Zbigniew Raszewski w „Pamiętniku gapia” pisze: „W Teatrze Miejskim widziałem na 
pewno następujące sztuki: w 
sezonie 1932/33 „Obronę Częstochowy”, w sezonie 1933/34: „Warszawiankę”, „Betlejem polskie”, „Stasia lotnikiem”, w sezonie 1934/35 „Pana Tadeusza”, w sezonie 1935/36: „Cyda”, „Zaczarowane koło”, „Wicka i Wacka”, „Orfeusza w piekle”, w sezonie 1936/37: „Męża z grzeczności”, „Wielkiego człowieka do małych interesów”, „Hajduczka”, w sezonie 1937/38: „Nie-Boską komedię”, „Emilię Plater”, „Pana Jowialskiego”, „Antychrysta”, w sezonie 1938/39: „Judasza z Kariotu”, „Barona Cygańskiego”, „Klub kawalerów”. Do tego trzeba doliczyć imprezy przyjezdne, jak np. „Fausta” w wykonaniu Opery warszawskiej; wędrowne jak np. Balet Parnella; amatorskie jak np. adaptację „W pustyni i w puszczy” w wykonaniu teatru szkolnego z Warszawy (kwiecień 1933) (...)”.

Zbigniewa Raszewskiego i innych bydgoszczan zachwycało wnętrze Teatru Miejskiego, poczynając od foyer.

Przestrzeń od sufitu w dół wypełniał potężny, kryształowy, kandelabr. Cztery bogato zdobione loże rozmieszczone na dwóch kondygnacjach po obu stronach sceny zajmowały głównie osoby z „wyższych sfer” lub takie, które było stać na znacznie droższy bilet. Warto jednak wspomnieć, że widoczność z boku wcale nie była lepsza. Widzom służył nachylony parter i dwa balkony biegnące od owych lóż półkolem nad parterem. Trzeci balkon biegł tuż pod sufitem. Tutaj były wyłącznie miejsca stojące. Widzowie opierali się o żelazną balustradę ochronną. W związku z 
tym bilety na trzeci balkon były najtańsze, więc często kupowali je niezamożni bydgo-szczanie oraz młodzież.

Ściany i podłogi widowni wykładane były tłumiącymi ozdobnymi tkaninami. Zapewniały one doskonałą akustykę. Wrażenie robiła ciężka, zielona, aksamitna kurtyna. U dołu była ozdobiona szeroką złotą aplikacją i obciążona złotymi chwostami. Przed podniesieniem kurtynę podświetlano kolorami tęczy, co wprowadzało nastrój emocji i zaciekawienia. Sama scena obrotowa urządzona na parę lat przed 
wojną była dumą teatru.

Podczas walk o wyzwolenie Bydgoszczy gmach Teatru został trafiony pociskami. Następnie spaliło się jego wnętrze. Budynek można było odbudować. Nie był na tyle zniszczony, by było to niemożliwe i bezcelowe. Jednak po kilku miesiącach, na początku 1946 roku, zaczęto rozbierać to, co jeszcze pozostało po pożarze.

Nieoficjalnie mówi się, że cegły z Teatru Miejskiego do dziś zachowały się w ceglanych konstrukcjach w Parku J. Kochanowskiego.
Byli Państwo w Teatrze Miejskim? Na jakim przedstawieniu? Jak zapamiętaliście ten budynek? Zachwycał Was? Czekamy na wspomnienia.