Ubezpieczenia w rolnictwie. Rzecznik Finansowy może pomóc gospodarzom porozumieć się z ubezpieczycielem

Zdarza się, że rolnicy toczą spory z firmami ubezpieczającymi ich uprawy (również z dopłatami z budżetu państwa), zwierzęta gospodarskie lub nieruchomości.

- Domagając się wypłaty odszkodowania, zwykle jesteśmy na przegranej pozycji, bo nie jesteśmy prawnikami - uważa gospodarz z powiatu świeckiego.

Czy rolnicy mogą szukać pomocy u Rzecznika Finansowego? Maciej Sawa, rzecznik prasowy, zastępca dyrektora Departamentu Edukacji i Komunikacji w Biurze Rzecznika Finansowego: - Ubezpieczenia związane z szeroko rozumianym rolnictwem (ubezpieczenia upraw rolnych, budynków rolniczych, zwierząt gospodarskich, mienia ruchomego, maszyn rolniczych, odpowiedzialności cywilnej rolnika, następstw nieszczęśliwych wypadków) należą do kategorii spraw, w których Rzecznik Finansowy podejmuje działania i czynności w ramach kompetencji wynikających z przepisów ustawy z 5.08.2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego, o Rzeczniku Finansowym i o Funduszu Edukacji Finansowej (dalej „ustawa o Rzeczniku Finansowym”).

W jaki sposób Rzecznik Finansowy może udzielić pomocy rolnikom mającym problem z zakładem ubezpieczeń (w szczególności w sprawie odmowy wypłaty odszkodowania lub zaniżenia jego wysokości)?

- Rzecznik, działając na podstawie przepisów ustawy o Rzeczniku Finansowym, ma możliwość wszczęcia wobec ubezpieczyciela postępowania interwencyjnego - wyjaśnia Maciej Sawa. - Jednocześnie należy podkreślić, że podjęcie przez Rzecznika Finansowego czynności może nastąpić po uprzednim wyczerpaniu przez poszkodowanego drogi postępowania reklamacyjnego w zakładzie ubezpieczeń.

Szczegółowe zasady i wymogi dotyczące składania wniosków do Rzecznika Finansowego zawarte są na stronie internetowej Rzecznika (www.rf.gov.pl, zakładka „Postępowania interwencyjne”).

Z analizy Rzecznika Finansowego wynika, że „(...) produkcja rolna narażona jest na szereg wszechobecnych, losowych niebezpieczeństw, takich jak kradzieże czy pożary budynków i znajdującego się w nich mienia, ale w szczególności na szkody wywołane niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, jak: huragany, powodzie, gradobicia. W działalności rolnej powszechne jest także wysokie ryzyko wystąpienia nieszczęśliwych wypadków, chorób czy śmierci kluczowych osób w gospodarstwie (...)”.

W opracowaniu zauważono, że nie bez znaczenia pozostają także niebezpieczeństwa natury ekonomicznej, jak znaczący spadek cen, brak popytu i związane z tym trudności ze zbytem produktów rolnych. A przecież możliwość wystąpienia strat zagraża każdemu gospodarstwu rolnemu: „(...) Dlatego też, tak ważna jest ochrona ubezpieczeniowa zarówno ta obowiązkowa, jak i ta dobrowolna (...)”.

W analizie, którą można znaleźć na stronie internetowej Rzecznika Finansowego (https://rf.gov.pl/2023/03/20/analizy-rzecznika-finansowego-dotyczace-ubezpieczen-rolnych/), mowa jest m.in. o obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej rolnika z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego. Jest to regulowane przepisami - Ustawa z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2277). Ustawa ta określa zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolnika, sposób kontroli spełnienia tego obowiązku i konsekwencje jego niespełnienia.

Sporo miejsca poświęcono sprawom spornym dotyczącym np. wypłaty odszkodowania, odpowiedzialności cywilnej rolnika (nawet za szkody spowodowane przez jego psa), najczęściej spotykanym problemom w obowiązkowych ubezpieczeniach budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ubezpieczeniom dobrowolnym.

Do Biura Rzecznika Finansowego wpływają również skargi dotyczące np. odmowy wypłaty odszkodowania za szkody powstałe w następstwie zniszczenia upraw na sąsiednim polu. A Rzecznik Finansowy stoi na stanowisku, że „(...) szkody polegające na zniszczeniu upraw na sąsiednim polu opryskiem wykonywanym przez rolnika na jego gruntach, powinny być objęte ochroną ubezpieczeniową w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolnika (...)”.

Więcej na: www.rf.gov.pl.