Uprawa buraków cukrowych w Polsce w obliczu suszy - plonowanie, polaryzacja i inne dane

- Na zmniejszenie plonów istotnie wpłynęła susza - tłumaczy Michał Gawryszczak ze Związku Producentów Cukru w Polsce. - Pierwsze niedobory wody wystąpiły pod koniec czerwca i nasiliły się w zależności od rejonu w lipcu i sierpniu. Co prawda sierpień przyniósł większe opady, ale miały one charakter burzowy i przy wysokich temperaturach zapasy wody w glebie nie uległy zwiększeniu. Temperatura w czerwcu była wyższa o prawie 4°C od średniej, co powodowało utratę wody i szybkie pojawianie się objawów suszy. Na wielu obszarach ogłoszono wystąpienie suszy glebowej – przypomina Michał Gawryszczak.

Mniejszy areał, ale wyższy plon buraków cukrowych z hektara

W sezonie 1997/1998 170 tys. gospodarstw uprawiało buraki cukrowe na 419 tys. hektarów. Plon z ha wynosił wówczas 37,5 t, polaryzacja na poziomie 16%, a plon cukru to zaledwie 4,98 t/ha. Ten ostatni wskaźnik jest w ostatnich latach ponad dwukrotnie wyższy. Podobnie plon buraków z hektara - w minionym sezonie wyniósł 57,45 t/ha mimo suszy. Jeszcze 2 sezony wstecz (2017/2018) z ha zbierano średnio 68,1 t/ha. Liczba plantatorów systematycznie spadała. W kampanii 2019.2020 było ich 30,6 tys. Najniższy areał zasiewów KZPBC odnotował w sezonie 2015/2016 - 171,4 tys. ha. Od tej pory powierzchnia rośnie.

Krajowe zapotrzebowanie na cukier wylicza się obecnie na około 1,6 mln ton. Wobec wyprodukowanych w zakończonej w styczniu w Polsce kampanii 2 065 250,71 kg, jest jeszcze nadwyżka do sprzedaży za granicą. "Chociaż plony buraka cukrowego w tym sezonie okazały się nie najlepsze, widać coraz większe przywiązanie rolników do upraw tego surowca", wskazuje Związek Producentów Cukru.

Kampania cukrownicza 2019/2020

• Kampania 2019/2020 wystartowała 30 sierpnia 2019 (Gostyń), a zakończyła się 14 stycznia 2020 (Cerekiew).
• Wzięło w niej udział 17 cukrowni z całego kraju.
• Średni czas trwania kampanii dla wszystkich producentów cukru wyniósł prawie 109 dni, co jest wynikiem mniejszym od zeszłorocznego o 8 dni i mniejszym od tego sprzed dwóch lat o 19 dni.
• Z roku na rok zwiększa się średnia powierzchnia upraw buraka cukrowego, która w tym roku wyniosła 8,44 ha. Dla porównania rok temu było to tylko 7,75 ha.
• Rolnicy dostarczyli łącznie 13.834.291,23 ton buraków, co oznacza, że szacowana ilość zebranych plonów przypadająca na obszar jednego hektara wyniosła 58,52 ton, czyli aż o 14% mniej niż w roku ubiegłym.

Utrudnione warunki uprawy buraków

Związek Producentów Cukru zaznacza, że na wielkość plonów wpłynęły także utrudnienia związane z terminowym wykonaniem oprysków herbicydowych. "Wymagały ich szczególnie plantacje na wschodzie kraju narażone na wzmożoną aktywność szarka komośnika, mszyc i pchełki burakowej, która żerowała na młodych liściach. W wyniku aktywności szarka komośnika, który niszczy pojawiające się siewki oraz młode rośliny, wiele plantacji zostało przesianych".

Skuteczność insektycydów w walce z szarkiem komośnikiem była niezadowalająca, ale przebieg pogody spowodował, że straty nie były tak duże jak w ubiegłym roku. I to dobra wiadomość, ponieważ szkody mogły być znacznie większe. Jak wskazują badania, jeden dorosły owad szarka komośnika może w ciągu zaledwie 24 godzin zniszczyć co najmniej pięć jednodniowych siewek buraka cukrowego. Poza tym występowały też pewne problemy z dostępnością środków herbicydowych.

Michał Gawryszczak dodaje: - Od kilku dekad sektor buraka cukrowego UE stale podnosi wydajność stosowania środków ochrony roślin na polu. Jednak pogarszająca się dostępność tych produktów stanowi coraz większe wyzwanie dla rentowności produkcji cukru w Europie.

Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego gromadzi wyniki produkcyjne

Liczba plantatorów

• 1997/1998 - 170 000
• 2013/2014 - 35 702
• 2017/2018 - 34 275
• 2018/2019 - 32 989
• 2019/2020 - 30 643

Areał zasiewów (ha):

• 1997/1998 - 419 000
• 2013/2014 - 184 800
• 2017/2018 - 230 800
• 2018/2019 - 239,4
• 2019/2020 - 240 794

Polaryzacja

• 1997/1998 - 16%
• 2013/2014 - 17%
• 2017/2018 - 16,5%
• 2018/2019 - 17,75%
• 2019/2020 - 16,93%

Plon cukru (t/ha)

• 1997/1998 - 4,98
• 2013/2014 - 9,62
• 2017/2018 - 10
• 2018/2019 - 9,29
• 2019/2020 - 8,58

Plon buraków (t/ha)

• 1997/1998 - 37,5
• 2013/2014 - 60,8
• 2017/2018 - 68,1
• 2018/2019 - 59,7
• 2019/2020 - 57,45

Źródło: Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego, Związek Producentów Cukru